|
Hududiy iqtisodiy-ekologik tizim tavsifi va uning barqarorligiOriental Renaissance: Innovativehududiy-iqtisodiy-ekologik-tizim-tavsifi-va-uning-barqarorligiOriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 1 | ISSUE 11
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423
518
w
www.oriens.uz
December
2021
развития в целом требует особого рассмотрения взаимозависимости
экономических и экологических систем.
Ключевые слова: экономические и экологические системы, устойчивое
развитие,
интеграция
экономических
и
экологических
систем,
фундаментальные проблемы экономики.
KIRISH
“Barqaror rivojlanish” tushunchasi atrof-muhit va rivojlanish bo‘yicha Xalqaro
komissiya (Brutland Komissiyasi) tomonidan 1987 yilda kiritilgan. “Barqaror
rivojlanish” bu joriy ehtiyojlarni kelgusi avlod talab ehtiyojlarini xavf-xatarga
qo‘ymagan holda qondirishdan iboratdir. Yuqorida ta’kidlab o‘tganimizdek, iqtisodiy
va ekologik tizim o‘zaro bir butun holda amal qiladi, ya’ni, biri ikkinchisisiz natija
bermaydi. Chuqur, o‘rganadigan bo‘lsak, barqaror rivojlanish iqtisodiyotning
fundamental muammosini hal etishga qaratilgan [1-7].
Mazkur fundamental muammoni hal etish bilan bog‘liq qarashlarning
rivojlanishi natijasida barqaror rivojlanish konsepsiyasi yuzaga keladi. Barqaror
rivojlanish konsepsiyasi jamiyatning uch faoliyat sohasining, ya’ni, ijtimoiy, iqtisodiy,
ekologik faoliyatlar birlashishi natijasida paydo bo‘lgan [8-11].
Ekologik nuqtai-nazardan barqaror rivojlanish biologik va fizik tizim
barqarorligini o‘z ichiga oladi. Bunda, asosiy e’tibor ekologik tizimlarni
o‘zgarishlarga moslashishini ta’minlashdan iborat. Tabiiy resurslarni ishlatilishi,
atrof-muhit ifloslanishi va biologik turlarni yo‘qolishi ekologik tizimlarni o‘z-o‘zini
tiklash imkoniyatini yo‘qotadi [12-19].
Zamonaviy bosqichda ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarning rivojlanishida barqarorlik
va muvozanatlikni boshqarish masalasi muhim o‘rin tutmoqda. Shu o‘rinda, barqaror
va muvozanatli rivojlanishning muhim va nisbatan kam o‘rganilgan jihati bu
ekologik barqarorlikni ta’minlash hamda boshqarish hisoblanadi.
Iqtisodiy-ekologik tizimning barqarorligini boshqarish bu tizimning tashqi ta’sir
natijasida ichki muhit elementlari orasidagi muvozanatni mustaqil ta’minlash
imkoniyatidir [3]. Umumiy holda, tashqi muhitning salbiy ta’sirlari sharoitida tizim
o‘z elementlarining hususiyatlari, sifat va miqdor xossalarini hamda o‘zaro
aloqadorligini saqlay olishini boshqarish tushuniladi. Boshqacha aytganda, tizim
noqulay tashqi ta’sirda o‘z vazifalarini zaruriy darajada bajarsa barqaror
boshqarilayotgan hisoblanadi [4]. Iqtisodiy-ekologik tizimlarning sifat tavsifi
ekologik, iqtisodiy, ijtimoiy va institusional tarkiblardan tashkil topadi hamda
ularning o‘zaro aloqalaridan iboratdir [21-24].
|
|
|