Həyata nüfuz anı Demokratiyanın ibrətamiz erkən tarixinə baxış

44 

 

icazə verilmirdi. Kalifoniya, Delaver, Men, Merilend, Minnesota, Rod Aylend, 

Vaşinqton ştatları yeni qanunu qəbul edənlərin siyahısına daxil olacaqlar. Bu yeddi 

ştatda isə 59 milyona qədər adam yaşayır.   

Bu vaxtadək çox sayda amerikan özü ilə  bir cinsdən olan əcnəbi partnyorları 

üçün vətəndaşlıq və ya yaşamaq hüququnu ala bilmirdi. ABŞ Ali Məhkəməsinin son 

qərarı belə ayrı-seçkiliyə birdəfəlik son qoyur.  

Ən mühüm  cəhətlərdən biri də odur ki, Ali  Məhkmə Kaliforniya məhkəməsinin 

qeyri-konstitusional hesab etdiyi 8-ci düzəliş barədəki qərarını ləğv etdi. Beləliklə, 

Kaliforniya ştatı yenidən bircinsli nikahları qeydə alacaqdır.  Qəzet yazır ki, «Nikahın 

müdafiəsi barədə Akt» və 8-ci Kaliforniya düzəlişi homofob təşəbbüslərinin bəhrəsi 

olmaqla, onların eyni vaxtda ləğv edilməsi homofoblar üçün nəhəng məğlubiyyətə 

çevrildi. Hələ 2003-cü ildə ABŞ Ali Məhkəməsi qəti surətdə qərara almışdı ki, 

homoseksuallığın cinayət xarakterli olduğu barədə ştatlarda nə vaxtsa qəbul olunmuş 

bütün qanunlar qeyri-konstitusionaldır. Buna görə dövlət bütün ştatlarda bircinsli 

nikahları hüquqi cəhətdən eibarlı hesab edəcəkdir. İyunun sonunda San-Fransisko 

meriyasında iki lesbiyankanın nikahı qeydə alındı. Fransadakı oğlan cütlüyü, burada 

isə qadın cütlüyü qanuni nikah bağlanmasına yol açdılar.        

   Artıq İngiltərə də bircinsli nikahları qanuniləşdirmək ərəfəsindədir, daha 

doğrusu, parlamentin hər iki palatası, əvvəlcə Lordlar Palatası, sonra isə İcmalar 

Palatası belə qanunu qəbul etmişlər, indi yalnız kraliçanın qanunu imzamlaması qalır, 

bunda isə heç bir şübhə ehtimalı olmamalıdır. 

  Cari ildə bircinsli nikahlar həmçinin Braziliyada qanuni elan edilmişdir. Belə 

qanunun həmçinin bu ilin avqustunadək Uruqvayda və Yeni Zelandiyada qüvvəyə 

minməsi planlaşdırılmışdır. 

Qeyri-ənənəvi  cinsi orientasiya heç də XX əsrin  ikinci yarısının və ya XXI əsrin 

başlanğıcının problemi deyildir. Deməli, bircinslilərin intim yaxınlığı qədim dövrlərdə 

də mövcud olduğundan, Bibliya bunu insan təbiətinə zidd olan bir eybəcərlik kimi 

təsvir etmiş, gələcək nəsillərə ibrət dərsi vermək üçün Sodom və Qomorra simvollrını 

meydana gətirmişdir. Bibliya homoseksuallığı günah adlandırır (Başlanğıc,19:1-13, 

Levit 18:22). Bircinsli intim yaxınlığın İncil də xristianlıqda günah olmasını qeyd edir. 

İslam bilicilərinə görə  homoseksuallıq cinayətini törətməkdə təqsirkar olan daş-qalaq 

edilməli idi, istəyir o, evli, ya subay olsun.  

Əgər homoseksualizm indi xeyli sayda xalqları və dövlətləri düşünməyə, yeni 

qanunlar çıxarmağa sövq edirsə, bu hadisənin mahiyyətinə nəzər salmaq pis olmazdı. 

Homoseksualizm normal seksual münasibətin dəyişilməsi adlanmaqla, eyni cinsdən 

olan adamın başqa birisinə cinsi cazibə hiss etməsidir. Yunan dilində homo – «eyni» 

deməkdir, bu, heç də latın dilindəki «homo»-dan – «insan» sözündən əmələ 

gəlməmişdir. Homoseksualizm, həm heteroseksualizm (başqa cinsdən olana) 

münasibətlərinə görə homoseksualizmə üstünlük verilməsini,həm də homoseksual və 

heteroseksual praktikanın növbələşməsini (bioseksuallığı) əhatə edir. Bu normadan 

kənara çıxma heç də həmişə fiziki kontakta aparıb çıxarmır.  

Qadın homoseksuallığı  isə çox vaxt lesbiyanizm adlanır, bu da Egey 

dənizindəki Lesbos adasının adından götürülmüşdür, həmin adda şairə Sapfo bir qrup 

qadına liderlik edirdi. Homoseksuallıq barədə, seksual normadan kənara çıxmanın 

---

45 

 

qədim və ümumi praktikası haqqında müəyyən məlumat verilməsinə baxmayaraq, XX 

əsrə qədər bu məsələnin elmi cəhətdən öyrənilməsinə diqqət verilmirdi. Bu, da 

müəyyən qədər onunla əlaqədardır ki, onlara çox hallarda qanuni və mənəvi biabırçılıq 

əlaməti kimi baxılırdı. Yalnız İkinci Dünya müharibəsindən sonra, islah-əmək 

düşərgələrinin etiraflarından kənarda baş verən məlumatlar əsasında bu məsələ 

öyrənildi.. İri miqyaslı homoseksuallıq hadislərinin və sosial əlaqələrinin korrelyasiyası 

A.K.Kinsey tərfindən 1948-ci və 1953-cü illərdə öyrənilmişdi. ABŞ-da kişilərin 37 

faizinin, qadınların isə 13 faizinin ən azı bir dəfə homoseksual təcrübəyə meyl edən 

əlamət nümayiş etdirdiyi barədə o, məlumat vermişdi.  

Digər ölkələr  barədə müvafiq statistik məlumatları müqayisə edə bilmədiyindən 

və yararlı məlumata malik olmadığından, onun bu fenomeni öyrənməsi ümumən 

homoseksual fərdlərlə və kiçik qruplarla məhüdudlaşmışdı. Birləşmiş Ştatlardakı digər 

başqa bir antropoloq və fizioloq sadə cəmiyyətləri öyrənmiş, 190 cəmiyyətdən 76-da 

homoseksuallıq yararlı kimi qəbul edilmiş, onlardan 49-da (64 faizində) bu praktikanın 

normal hal sayıldığı məlum olmuşdur. 

Ölüm təhlükəsi  də daxil olmaqla, hətta sərt cəzaların  olduğu cəmiyyətlərdə də 

homoseksuallıq hələ də baş verir. Bu, çox hallarda kişilər və qadınlar arsında meydana 

çıxır, qadınlara nisbətən, kişilərdə nomardan kənara çıxma qaydasındakı belə cinsi 

fəallıq və ya stabil əlaqələr boşanmaya gətirib çıxarır.  

Homoseksuallıq  hallarına görə dörd hipoteza irəli  sürülür:  

1. Genetik azmadan  əmələ gələn və ya bəzi irsən götürülən bircinsli əlaqə 

əvvəlcədən olan bir meyl kimi  belə cinsi davranışa adamı  anadan doğulan vaxtdan 

istiqamətləndirir. Bu nəzəriyyə yüngül eksperimentlərdən və əsasən heyvanlar 

arasında olan əlaqələrdən çıxarılmışdır.  

2. Homoseksual  obyektin seçimi tədricən fərd-cəmiyyət münasibətlərinin fərdi 

əlaqələrində mövcud olan xüsusi şəraitlərin nəticəsi olur və bu, adamın özünü 

homoseksual kimi tanımasında fərdin xeyrinə olur. Bu qarşılıqlı əlaqəyə görə 

normadan kənara çıxma yalnız 1970-ci illərdə öyrənilmə obyektinə çevrilmişdir.  

  3.Uşağın inkişafının xüsusi dövrlərində, xüsusən erkən  uşaqlıq vaxtı və 

gənclikdə həlledici rol oynayır. Bu isə daha çox dustaqxanalarda mövcud olur. Oğlanlar 

homoseksual fəaliyyəti icra edirlər, çünki sonralar bu, həmyaşıd qrupun təzyiqləri ilə 

hetoroseksual əlaqələrə gətirib çıxarır.  

4. Valideynlər  və uşaqlar arasındakı kəskin  qaydasızlıqlar bəzi homoseksuallığı  

dəstəkləyən bir amil hesab  edilir, çünki oğlan uşağının  

müstəsna qaydada özünü tanıması  öz anası ilə və ya qızın  isə öz atası ilə baş verir. 

Empirik məlumatlar hesabına homoseksualların həyat tarixçələri heteroseksuallarınkı 

ilə müqayisə edildikdə, həmçinin ziddiyətli nəticələr əldə edilir. Ancaq onu da qeyd 

etmək lazımdır ki, azacıq öyrənmə qeyri-adi sayılan ana-oğul münasibətlərinin 

tanınması ilə əlaqədardır. 

Axırıncı hipotezanın  təsdiqi kimi onu misal gətirmək olar ki, Samoa adasında 

bir sıra oğlan uşaqlarını hələ körpəlikdən  qız uşağı kimi tərbiyə edirlər, demək olar ki, 

onlar daim kişi cinsi  ilə sevgi münasibətlərində olurlar. Bu vəziyyət Samoa 

mədəniyyəti üçün nəinki adi haldır, heç homoseksualizm də hesab edilmir. 

---