Nazim Tapdıqoğlu
20
dekabr 1911-ci il - Çar qoşunları Təbrizə hücuma keçir. Rusiyanın təhriki
ilə Təbrizə əksinqilabm hücumu başlanır...
20
dekabr 1912-ci il - "Cənubi Qafqaz quberniyalarında torpaqların məcburi
surətdə satılması haqqında qanun "verilir. Çar tərəfindən
Stolipin aqrar siyasətini
müəyyən məhdudluqla özündə əks etdirən canişin layihəsi təsdiq edilərək
qüvvəyə minir...
20 dekabr 1918-ci il - Zəngəzurun
Qarçıvan, Deştahad, Fərəcan kəndlərinə
basqın edən erməni terrorçuları həmin kəndlərdə
115 nəfər azərbaycanlı dinc
sakini vəhşicəsinə qətlə yetirirlər...
20 dekabr 1919-cu il - Erməni daşnaqları Zəngibasarm
Kolanı kəndinə
hücum edir. Çoxlu sayda adam öldürülür. Kənd əhalisi yurd-yuvasmdan
didərgin düşür...
20
dekabr 1919-cu il - Silahlı erməni dəstələri Cəbrayıl qəzasının (indiki Cəb
rayıl rayonunun)
Xələfli, Aşıq Məlikli, Tatar və
Şıxlar kəndlərinə basqın edir.
10 evi yağmalayır və yandırır,
2 qadını,
6 kişini öldürür, bütün mal-qaranı sürüb
aparırlar...
20 dekabr 1942-ci il - Görkəmli hərbi xadim, general-mayor,
"Lenin"
(ölümündən sonra) və
"Qırmızı Bayraq" ordenli
Yaqub Allahqulu oğlu Quliyev
Stalinqrad döyüşlərində həlak olur...
20
dekabr 1988 ci il - Azərbaycan rəhbərlərinin qətiyyətsizliyindən istifadə
edən ermənilər DQMV Xalq Deputatları Sovetinin sessiyasında Vilayətin Azər
baycanın tərkibindən çıxıb Ermənistana birləşməsini elan edirlər...
20
dekabr 1989-cu il - Daşnaq terrorçular Kərkicahan yaşayış məntəqəsinə
hücum edirlər.
İslam İdris oğlu və
Füzuli Rəhim oğlu güllə yarası alırlar...
20 dekabr 1991-ci il - Xankəndi şəhəri yaxınlığında yerləşən
Kərkicahan qə
səbəsi ermənilər tərəfindən yenidən raket atəşinə məruz qalır...
20
dekabr 1992-ci il - Çıldıran kəndi ərazisində gedən qanlı döyüşlərdə Ba-
sarkeçərin Zod kəndinin 1973-cü il təvəllüdlü
mərd oğlu Şöhrət Səməndər oğlu
Əhmədov qəhrəmancasına həlak olur...
21 dekabr 1812-ci il - Kotlyarevski Lənkəran xanlığının ərazisinə soxulur...
21 dekabr 1905-ci il - Çar hökuməti Azərbaycanda
kütləvi həbslər həyata
keçirir...
21 dekabr 1919-cu il - Erməni silahlıları Zəngibasarm
Qarğabazar kəndinə
basqın edərək kəndi tamam dağıdırlar. 10-dan çox ev yandırılır, günahsız adam
lar qətlə yetirilir...
21 dekabr 1979-cu il - SSRİ Əfqanistanı işğal edir.
10 il davam edən bu
296
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
işğal ərzində yüzlərlə azərbaycanlı da həlak olur...
21 dekabr 1991-ci il - 1958-ci il təvəllüdlü vətənpərvər şuşalı
Vahid Mövsüm
oğlu Həsənov həlak olur...
21 dekabr 1991-ci il - Şuşa rayonunun
Nəbilər kəndi erməni yaraqlılarının
hücumuna məruz qalır. Ölən və yaralananlar olur. Əhali doğma yurdundan di
dərgin düşür...
21
dekabr 1991-ci il - Almata şəhərində Müstəqil Dövlətlər Birliyi yaradıl
masına dair “
Almata Bəyannaməsi” imzalanır. 11 suveren dövlət -
Rusiya, Uk
rayna, Belorusiya, Azərbaycan, Ermənistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan,
Türkmənistan, Özbəkistan və
Moldava bərabər hüquqlar əsasında Müstəqil
Dövlətlər Birliyi yaratmaq haqqında protokol imzalayır...
21 dekabr 1994-cü il - 23 yaşlı cəsur bölmə komandiri
Şahin İsmixan oğlu
Hüseynov minaya düşərək həlak olur...
22 dekabr 1248-ci il - Məşhur Azərbaycan filosofu, həkim, alim, Misirin qa
zisi
Əfzələddin Məhəmməd ibn Namavər ibn Əbdülməlik Xunəci Qahirədə müəm
malı şəkildə Ölür...
22
dekabr 1830-cü il - Balakən ərazisində baş verən döyüşdə üsyançılar yenə
məğlub olurlar...
22 dekabr 1918-ci il - Gecə saat 9-da Lənkəranda erməni silahlıları
Qala ba
zarın mühafizə əsgərləri ilə sövdələşərək
Yeddioymaq kənd sakini
Molla
İsgəndəri vəhşicəsinə qətlə yetirirlər...
22 dekabr 1919-cu il- Erməni silahlı qruplaşmaları
Uluxanh kəndini top atə
şinə tuturlar. Ölənlər və yaralananlar olur. Kənddən qaçanların bir qismi yolda
terrorçular tərəfindən qətlə yetirilir, bir qismi isə Araz çayında boğulur...
22 dekabr 1920-ci il - Erməni yaraqlıları
İrəvan şəhərində
192 nəfər azər
baycanlını qətlə yetirir...
22
dekabr 1922-ci il - ZSFSR SSRİ tərkibinə qatılır. Zaqfederasıyanın İtti
faq Soveti Dağlıq Qarabağa muxtariyyət verilməsinin sürətləndirilməsi haq
qında xüsusi qərar qəbul edir...
22 dekabr 1941-ci il - Hitler "Qafqaz müsəlmanlarından xüsusi hərbi hissələr
yaradılması haqqında"sərəncam verir...
22 dekabr 1990-cı il - Gülablı kəndi yenidən ermənilər tərəfindən atəşə tu
tulur...
22
dekabr 1991-ci il -
Rəhimov Rəcəb ermənilər tərəfindən amansızlıqla,
döyülə-döyülə qətlə yetirilir...
22 dekabr 1991-ci il - Saat 22-də Laçın rayonunun
Qarıqışlaq kəndi yaxm-
297
Nazim Tapdıqoğlu
lığmdakı bağ və meşə sahələri ermənilərin
"Yevangiley " qrupu tərəfindən part
ladılıb yandırılır. Dekabrın 22-dən 23-nə keçən gecə
«Yevangiley» erməni terror
qrupu tərəfindən Laçın rayonunun azərbaycanlılar yaşayan Qarıqışlaq kən
dində ilk ekoloji
terror aktı törədilir. Adı çəkilən terror qrupuna öz karyerasına
«İntiqam» erməni terror təşkilatında başlamış
Yevangiley Vaskanyan başçılıq
edir. İxtisasca uşaq hakimi olan Y.Vaskanyan indi azərbaycanlı uşaqları öldür
məkdə ixtisaslaşır.
«Yevangiley» terror qrupu kifayət dərəcədə çevikdir
(14ya
raqlıdan ibarətdir), yaxşı silahlanmış və təchiz olunmuşdur. Bu qrup
«Daşnaksütyun» beynəlxalq erməni terror təşkilatının yeni xəttinin ekoloji ter
roru həyata keçirməkdə istifadə edilən erməni təşkilatları sırasına daxildir...
23
dekabr 1904-cü il - Balaxanıda silahlı mühafizə dəstələri,
polis və kazaklar
fəhlələri atəşə tuturlar.
15 adam öldürülür. Öldürülənlərin dəfni bir siyasi nüma
yişə çevrilir...
23
dekabr 1911-ci il - İranda erməni əsilli
Yepremin əli ilə Milli
Şura Məclisi
qapadılır...
23
dekabr 1918-ci il - Erməni quldur birləşmələri azərbaycanlılar yaşayan
Eyvazlı kəndinə basqın edərək sakinlərin əmlakını yağmalayır, mal-qarasını
sürüb aparırlar. Kənd sakini
Gilan Hüseyn Allahverdi oğlu vəhşicəsinə öldürülür.
Axullu kəndində
2 kişi,
3 qadın,
1 uşaq qətlə yetrilir,
1 kişi yaralanır. Məlikli
kəndində
1 kişi öldürülür. Tatar kəndində bir adam yaralanır. Eyvazlı kəndində
1 nəfər öldürülür, Şıxlar kəndində
1 sakin yaralanır. Məzrə kəndində 6 kişi qətlə
yetirilir. Sirik kəndində
11 kişi,
10 qadın,
14 uşaq öldürülür və
2 kişi yaralanır...
23
dekabr 1947-ci il - İosif Stalin dostları - Anostas Mikoyanm və Te-
vosyanın təsiri altında SSRİ Nazirlər Sovetinin
"Kolxozçuların və digər Azər
baycan əhalisinin Ermənistan SSR-dən Azərbaycan SSR-nin Kür-Araz ovalığına
köçürülməsi haqqında"mənfur
4083 saylı qərarını imzalayır.
100.000 azərbayc
anlı bu qərardan sonra öz doğma yurd-yuvasından zorla köçürülür...
23
dekabr 1989-cu il -
Məmməd Vəliyevin idarə etdiyi
“UAZ-469” markalı
93-93 AQR dövlət nişanlı maşın
Çay kənd yaşayış məntəqəsində məskən salmış
daşnaq terrorçularının basdırdıqları minaya düşür. Partlayış nəticəsində 5 nəfər
azərbaycanlı dinc sakin ağır güllə yarası alır...
23
dekabr 1991-ci il - Milli Qəhrəman
Hidayət Eldar oğlu Rüstəmov Meşəli
kəndi uğrunda ermənilərlə döyüşdə həlak olur...
23
dekabr 1991-ci il - Milli Qəhrəman
Faiq Alış oğlu Ağayev Meşəli kəndi
uğrunda erməni yaraqlıları ilə döyüşdə həlak olur...
23
dekabr 1991-ci il - Ermənilərlə Cəbrayıl cəbhəsində,
Daşbaşı kəndi uğ-
298
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
rundakı döyüşdə
2 nəfər ölür,
2 nəfər yaralanır...
23
dekabr 1991-ci il - Qarabağ silsiləsində, Qırxqız dağının ətəklərində yer
ləşən Qarabağın dilbər guşələrindən biri, uzun illər ermənilərə göz dağı olan və
onlar tərəfindən qara qapı” adlandırılan cənnətməkan
Meşəli kəndi (Xocalı
rayonu) erməni-rus hərbi birləşmələri tərəfindən işğal edilərək dağıdılır. Ermə
nilər zümrüd bulaqları, tarixi məlum olan və olmayan maddi mədəniyyət abi
dələri, eləcə də təbiət möcüzələri ilə zəngin olan bu kəndə qəddarcasına od
vururlar. Tüstülənib yanan
Meşəli Malıbəylidən, Kərkicahandan, Kosalardan,
Şuşadan, Xocalıdan ... baxıb onun yandığım görənləri də yandırır. Kənd sakin
ləri -
Novruz Novruzov, Allahverdi, Adilə Novruzova, Rübabə Novruz qızı No
vruzova, Rahilə, İsmayıl, Bəhlul Müseyib oğlu Hümbətov, Mətləb Qənimət oğlu
Quliyev, Vidadi Allahverdiyev, Hidayət, Faiq, Ənvər Qasımov, Kamil, Xəlil Mah
mud oğlu Kazımov, Əli Mürsəl oğlu Mehrəliyev, Hüseyn Rza oğlu Nurməmmə-
dov, Qənimət, Pakizə Nurməmmədova, Nadir Nəbi oğlu İbadullayev, Zakir
Novruz oğlu Novruzov, Əvəz Sadıqov, Pakizə Novruzova, Qönçə Qoca qızı Sa
dıqova, Xəlil, Sürəyya Alış qızı Xudayarova... həlak olurlar. 350 nəfərlik əhali
doğma yurdlarından didərgin salınır. Kənd sakinlərindən 3 nəfərin
evindən heç
kəs salamat çıxa bilmir. 12 nəfər - qadm, uşaq, cavan, qoca diri-diri yandırılır.
Burada
“Qarabağ” terror təşkilatından olan erməni quldurları tərəfindən azər
baycanlılara qarşı əsl genosid hadisəsi törədilir...
23
dekabr 1991-ci il - Erməni yaraqlıları Füzuli rayonunun ermənilərlə həm
sərhəd olan
Qaradağlı və digər kəndlərinə basqın edirlər. / nəfər qətlə yetirilir,
3 nəfər yaralanır.
Axullu kəndində
40 ev yandırılır,
1 nəfər yaralanır.
Cuvarlı
kəndində
1 nəfər yaralanır...
24
dekabr 1807-ci il - Tam səlahiyyətli nazir vəzifəsində olan general Kloud
Matyo Qardan
27 nəfərlik bir heyətlə İrana daxil olur. İran ordusunun yenidən
təşkili işi başlanılır...
24
dekabr 1829-cu il - Erməni generalı Q.Lazarev rus generalı İ.Paskeviçə
raport göndərərək, cəmi
100 gün müddətində Arazı keçməklə
40.000 nəfər er
mənini Naxçıvanda və Qarabağda məskunlaşdırdığını bildirir...
24
dekabr 1942-ci il - Azərbaycan SSR DİK hərbi tribunalının qərarı ilə
ASİ-nin
II kurs
tələbəsi Süleyman Əli Abbas oğlu İsgəndorli (1922-ci ildə doğu
lub), vətənpərvər gənc, elektrik montyoru
Ələsgər Səttar oğlu Tağıyev (1921-ci
ildə doğulmuşdur), ADU-nun
III kurs tələbəsi
Məmmədhüseyn Həbib oğlu Rza
yev (1921-ci ildə doğulmuşdur) güllələnirlər...
24 dekabr 1991-ci il - Ermənilər Xocalı rayonunun
Meşəli kəndində qətlə
299