Guide on Article 6 : Right to a fair trial (civil limb) aze
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fərdi xarakterli hallar
- IV. PROSESSUAL TƏLƏBLƏR 1. Ədalətlilik Maddə 6 § 1
- (b) T ƏTBIQ DAIRƏSI
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
pozulduğu barədə qərar vermişdir ( Driza Albaniyaya qarşı , §§ 78-83 – pozuntu); - Şikayətin hüquq məsələlər üzrə baxışında iştirak edən hakimlərdən biri, bundan əvvəl məhkəmə prosesində Ali Məhkəmənin hakimi olaraq iştirak etmişdir ( Peruš Sloveniyaya qarşı , §§ 38-39).
166. Hakimin məhkəmə işində şəxsi marağı olduğu halda da qərəzsizlik prinsipi pozulur (
, § 35;
, § 59). 167. Hakimlə prosesin tərəfi və ya tərəfin vəkili arasında peşəkar və ya şəxsi əlaqələrin, olması da, qərəzsizliyə dair şübhələrin yaranmasına səbəb ola bilər ( Pescador Valero İspaniyaya qarşı , § 27; Tocono və Profesorii Prometeişti Moldovaya qarşı , § 31; Micallef Maltaya qarşı [BP], § 102). Hətta dolayı amillər də nəzərə alına bilər ( Pétur Thór Sigurðn İslandiyaya qarşı , § 45).
"Hər kəs, onun mülki hüquq və vəzifələri müəyyən edilərkən…, ... məhkəmə tərəfindən işinin ... ədalətli ...
MUMI PRINSIPLƏR 168. Xüsusi əhəmiyyəti: Məhkəmə hər zaman demokratik cəmiyyətdə ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnun əhəmiyyətini vurğulamışdır (
, § 24; Stanev Bolqarıstana qarşı [BP], § 231). Bu təminat "Konvensiyanın mənasında demokratik cəmiyyətin əsas prinsiplərindən biridir" ( Pretto və digərləri İtaliyaya qarşı , § 21). Buna görə də, 6 § 1 Maddənin məhdud şəkildə şərhi üçün heç bir əsas mövcud ola bilməz (
olunur; tərəflər arasındakı mübahisə ilə bağlı icraatla məhdudlaşmır ( Stran Greek Refineries və Stratis Andreadis Yunanıstana qarşı , § 49). 169. Məzmun: Mülki iddialar baxılması üçün hakimə təqdim edilə bilməlidir (
, § 65;
Sabeh El Leil Fransaya qarşı [BP], § 46). 6-cı Maddənin 1-ci bəndi mülki proseslərdə tərəflərə verilən prossesual təminatları əks etdirir. Hər şeydən əvvəl tərəflərin maraqlarının təmin olunması və ədalət mühakiməsinin düzgün şəkildə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur (
, § 30). Tərəflər məhkəmə işlərini zəruri səmərəliliklə müdafiə edə bilməlidirlər (
, § 53). 170. Milli hakimiyyət orqanlarının rolu: Məhkəmə hər zaman bildirmişdir ki, milli hakimiyyət orqanları Konvensiyanın mənasına görə hər məhkəmə işi üzrə "ədalətli məhkəmə araşdırması" tələbinə əməl edilməsini təmin etməlidir ( Dombo Beheer B.V. Hollandiyaya qarşı , § 33 son cümlə). 34/71
K ONVENSIYANIN 6- CI MADDƏSI ÜZRƏ TƏLIMAT – MÜLKI HÜQUQI ASPEKT
– Strasburq Məhkəməsinin presedent hüququnda 12 müəyyən edildiyi kimi – işinin ədalətli məhkəmə tərəfindən araşdırılması hüququna malik olması prinsipi ilə bağlıdır. Bura məhkəmənin təşkili və tərkibi, eləcə də məhkəmə araşdırmasının aparılması ilə bağlı 6-cı Maddənin 1-ci bəndi ilə müəyyən olunan təminatlar əlavə edilir. Nəticə etibarilə, qeyd olunanlar məcmu şəkildə ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnu təşkil edir ( Golder Birləşmiş Krallığa qarşı , § 36).
172. Şərhə dair prinsiplər: - Mülki iddianın hakimə təqdim edilə bilməsi prinsipi universal olaraq qəbul olunan təməl hüquq prinsipləri arasındadır; eyni fikir ədalət mühakiməsindən imtinanı qadağan edən beynəlxalq hüquq prinsipi üçün də keçərlidir. Maddə 6 § 1 bu prinsiplərin işığında şərh edilməlidir ( Golder Birləşmiş Krallığa qarşı , § 35); - 6-cı Maddənin 1-ci bəndi ilə təminat verilən ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ, hüququn aliliyinin Razılığa gələn Dövlətlərin ortaq mirası olduğunu elan edən Konvensiyanın Preambulasının işığında şərh edilməlidir (
, § 61;
Nejdet Şahin və Perihan Şahin Türkiyəyə qarşı [BP], § 57); - Hüquqi müəyyənlik prinsipi qanunun aliliyi prinsipinin əsas elementlərindən biridir (
, § 39); - Konvensiyanın mənası çərçivəsində demokratik cəmiyyətdə ədalətli məhkəmə araşdırması hüquqi elə mühüm yer tutur ki, 6 § 1 Maddənin məhdud şəkildə şərhi bu müddəanın məqsəd və məramı ilə uyğun gəlmir ( Ryakib Biryoukov Rusiyaya qarşı , § 37);
- Bundan əlavə, Konvensiya nəzəri və xəyali hüquqları deyil, praktik və effektiv hüquqları təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur ( Airey İrlandiyaya qarşı , § 24).
173. Mülki işlər üzrə dövlətlər daha çox sərbəstliyə malikdirlər: Məhkəmə qəbul etmişdir ki, mülki hüquq və vəzifələrin müəyyən edilməsinə dair işlərdə "ədalətli məhkəmə araşdırması" anlayışında yer alan tələblər, cinayət ittihamının müəyyən edilməsi ilə bağlı işlərdə olan tələblərlə mütləq surətdə eyni deyildir: "Razılığa gələn Dövlətlər mülki hüquq və vəzifələrin müəyyən edilməsinə dair işlərdə, cinayət ittihamının müəyyən edilməsi ilə bağlı işlərə nisbətən daha geniş sərbəstliyə malikdir" ( Dombo Beheer B.V. Hollandiayaya qarşı , § 32; Levages Prestations Services Fransaya qarşı , § 46). 6-cı Maddənin 1-ci bəndinin mülki hüquqlarla bağlı işlərdə tələbləri cinayət ittihamı ilə bağlı işlərə nisbətən daha az sərtdir ( König Almaniyaya qarşı , § 96).
174. Effektiv hüquq: Məhkəmə prosesinin tərəfləri işlərinə müvafiq hesab etdikləri qeydlərini təqdim etmək hüququna malikdir. Hüquq yalnız bu qeydlər "dinlənilən" zaman, yəni birinci instansiya məhkəməsində müvafiq qaydada baxıldıqda effektiv ola bilər. Başqa sözlə, "məhkəmənin" tərəflərin təqdim etdiyi dəlilləri, arqumentləri və sübutları düzgün şəkildə araşdırmaq öhdəliyi var ( Kraska İsveçrəyə qarşı , § 30;
Van de Hurk Hollandiayaya qarşı , § 59;
Perez Fransaya qarşı , § 80). Bu Maddə ilə təmin edilən hüququn effektiv olması üçün, səlahiyyətli orqanlar "lazımi səy göstərməlidir": vəkillə təmsil olunmayan ərizəçi üçün, bax
Kerojärvi Finlandiyaya qarşı , § 42 və Fretté Fransaya qarşı , § 49; vəkillə təmsil olunan ərizəçi üçün
[BP], § 57.
12
35/71 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi
Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|