GeçMİŞİ, bugüNÜ ve geleceğİ
Yüklə 8,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Mühacirət Ədəbiyyatında "Qurban Səid" Gizlinləri U L U S L A R A R A S I S E M P O Z Y U M “AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI”
- U L U S L A R A R A S I S E M P O Z Y U M “AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI” (Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih)
- Yrd. Doç. Dr. Bedri AYDOĞAN U L U S L A R A R A S I S E M P O Z Y U M “AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI”
Azərbaycan Mühacirət Ədəbiyyatında "Qurban Səid" Gizlinləri U L U S L A R A R A S I S E M P O Z Y U M “AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI” (Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih)
barədə məktub yazır. Barones Ehrenfels ona aşağıdakı məzmunda cavab göndərir: A-3522 Lixhtenau, N.Ö., 10 haziran 1974
Herrn
H.A.Şmiede, BDÜ
Sonnenstrabe 11 D-8059 Moosinning
Sayın Bay Şchmiede,
Baküya səyahət etmiş türk dilləri mütərcimi olan sizə bunu bildirmək istəyirəm: Qurban Səid təxəllüsü, Bakılı Məhəmməd Əsəd bəyin yazarlık təxəllüslərindəndir. Adı keçənlə birlikdə mən 1938-ci ildə Vyanada “Das M adchen vom Goldenen Horn” romanını nəşr etdirmişdim. Səmimi salamlarımla (imza) Elfriede Ehrenfels, Bodmershof”. Beləliklə, Qurban Səidin kimliyi haqqında ciddi bir şübhə qalmamışdır”. 20
Bu E.Ehrenfelsin məktubundan sonra Ə.Şmidenin ötən əsrin 70-ci illərində gəldiyi sonucdur, özü də roman müəllifliyinin hələ siyasiləşmədiyi bir zamanda faktlara dayanan və romanın nəşrində, müqavilənin imzalanmasında şəxsən iştirak edən iki nəfərdən biri (digəri "Qurban Səid" adı ilə romanın müəllifi Məhəmməd Əsəd bəydir) Elfride Ehrenfelsin qəti fikridir.
20 Yenə orada, s. 7 Sayfa 58 / 847 U L U S L A R A R A S I S E M P O Z Y U M “AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI” (Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih)
Azerbaycan’ın önemli ve Türkiye’de de en çok tanınan sanatçısı Anar’ın bu romanının ana kahramanları Zaur ve Tahmine’dir. Bekar Zaur ile evli Tahmine birbirilerini Severler. Zaur sorumsuz ve güçsüz bir kişilikken Tahmine 24 yaşında bir kadın olmakla birlikte güçlüdür. Aşklarına sahip çıkar, özveride bulunur. Zaur ailesinin yanında onun sağladığı olanaklarla yaşamaktadır. Aşkının peşinden giderek evden ayrılır ve eşinden ayrılan Tahmine’nin evine yerleşir. Zaur’un ailesi Tahmine’yi rahatsız eder ve oğlunu serbest bırakmalarını isterler. Tahmine ağır baskılar altında bunalır. Zaur ise Tahmine’nin her şeyini kıskanmaktadır. Aile, toplum baskısı aralarını açar ve Zaur kızgınlıkla evden ayrılır, ailesinin istediği komşu kızıyla evlenir. Kendisini müzik ve içkiye veren Tahmine siroz olup, ölür. Zaur, balayından döndükten sonra ölüm haberini öğrenir. Hayatı değişen, artık yaşlanan Zaur, Tahmine’ye çok benzeyen bir kadın görür, onu izler. Kadın bir apartmana girer ve altı numaraya basar, oysa bina beş katlıdır. Zaur beş katlı evin altıncı katında Tahmine’yi arar, onu anar ve özlemini dindirmeye çalışır. Anahtar sözcükler: Rızayev Anar, Beş Katlı Evin Altıncı Katı, Tahmine Zaur, aşk, ayrılık, ölüm ve özlem
Zaur and Tahmine are the main characters of this novel of Anar who is an important and the most recognized artist of Azerbaijan in Turkey. Single Zaur and married Tahmine, love each other. Tahmine, 24 year old woman, is strong while Zaur is an irresponsible and a weak character. She protects their love, makes a sacrifice. Zaur lives with his parents and their opportunities. He leaves the house going after his love and moves in the house of Tahmine who breaks up her husband. The family of Zaur disturb Tahmine and wont her to realese their son. Tahmine overwhelms under intense pressure. Zaur gets jealous about Tahmine. Family and social pressure make them fall out with each other and Zahur leaves the house with anger. He marries with the girl nexdoor with whom his family wants. Tahmine who hit the bottle and abandon herself to music dies from cirrhosis. Zaur comes to know her death knell after turning back from honemoon. From now on, Zaur getting older Sayfa 59 / 847
Yrd. Doç. Dr. Bedri AYDOĞAN U L U S L A R A R A S I S E M P O Z Y U M “AZERBAYCANŞINASLIK: GEÇMIŞI, BUGÜNÜ VE GELECEĞI” (Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih)
and whose life has changed sees a woman very looks like Tahmine and follows her. She enters a building and rings the doorbell of sixth floor although the building has five floors. Zaur looks for Tahmine, remembers her and tries to fulfill his longing. Key words: Rızayev Anar, Beş Katlı Evin Altıncı Katı, Tahmine Zaur, love, seperation, death, longing . Türk cumhuriyetleri ve Türk halklarının yazar ve yapıtlarını yeteri kadar tanıdığımızı ve dilimize aktardığımızı söyleyemesek de son yıllarda bir ivme kazandığını düşünebiliriz. Coğrafi açıdan daha yakın komşumuz olması ve lehçe yönünden daha yakın olmamız nedeniyle Azerbaycan’ı ve Azerice’yi bu noktada daha şanslı görebiliriz. Azerbaycan’ın tanınmış yazarı Anar, dilimize en çok aktarılan dolayısıyla ülkemizde en çok bilinen yazarlardandır(1). Onun birçok yapıtı Türkçe’ye çevrilmiş ve yayımlanmıştır(2). Bununla birlikte bu çalışma esnasında gördük ki Anar’ın yapıtlarının baskıları tükenmiştir(3). 1930’lardan sonra romanın Azerbaycan edebiyatında görünmeye başladığını dikkate alırsak genç bir romanla karşılaştığımız ortaya çıkar(4). Azerbaycan romanı ve romancılığı doğal olarak Sovyet romancılığının etki ve yönlendirmesinde kalmıştır. Bu etkileniş içeriğe eski yeni çatışmaları, köylerdeki kolhoz yaşamı ve kentlerde emekçilerin yaşamı ve başarıları olarak yansımıştır. Bu etkiden sıyrılış 1960 sonrasında başlamış ve 1980’den sonra genişlik kazanmış ve ikinci bir aşamaya ulaşmıştır. Bu aşamada yazarların daha özgür hareket etmeleri, konularını ideolojik yönlendirme ve beklentilerden sıyırması, bireyin toplum içindeki durumu yerine bireyin iç dünyasına geniş bir perspektiften yaklaşım, bireyin bunalımlarının romanda yer alması söz konusu olmuştur. Anar’ın babası Resul Rıza, annesi Nigar Refibeyli de Azaerbaycan’ın aydınları, şair ve yazarları arasındadır. Azerbaycan edebiyatına yenilikler getirirler. Modernist anlayışın etkili olduğu, insanın merkeze alındığı bu yenilikler nedeniyle başlarda eleştirilseler de onları izleyenler çoğalır. Bir sanat ortamına doğan Anar, 14 yaşında yazılar yazmaya başlar. 1952’de yazdığı ilk yapıtı bir tiyatrodur. Öyküler de yazan Anar babasının önerisiyle bunları 1960 yılına kadar yayımlamaz. 1960 yılında Geçen Yılın Son Gecesi ve Bayram Hasretinde öykülerini Azerbaycan dergisinde yayımlar. İlk yazdığı öykülerden birkaçı ise 2003 yılına kadar bekler. Sayfa 60 / 847 Yüklə 8,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|