G. A. Dushanova, N. A. Yunusova, S. A. Xalilova genetikadan masalalar yechish usullari

A
AA Dominant gomozigota
a	Aa Dominant geterozigota

Fenotip: bir xil

Genotip: 2AA: 2AA
Genetik tekshirish uchun F₁ (Aa) duragayni resessiv genli (aa) gomozigota forma bilan chatishtirish (Aa x aa) alohida ahamiyatga ega. Chatishtirish natijasida olingan avlod 1AA: 1aa nisbatda ajraladi. Duragay (Aa) ni resessiv genli gomozigota forma (aa) bilan chatishtirishda olingan avlodning ajralishi duragayning irsiy strukturasini tekshirishga yordam beradi.


Genotip: ♀Aa x ♂aa

Gametalar: A a a

F_B

P	a
A	Aa Dominant geterozigota
a	aa resessiv gomozigota

Fenotip: 1:1

Genotip: 1AA: 1aa
Tahliliy chatishtirish ikki xil gametaning teng nisbatda hosil bo’lishni isbot qiluvchi dalil bo’lib xizmat qiladi. Bu metod yordamida duragayning istalgan bo’g’inda (F₁, F₂, F₃, F₄ va hokazoda) uning o’rganilayotgan juft genlari bo’yicha geterozigotaligini tekshirish mumkin.

III BOB. DIDURAGAY CHATISHTIRISHGA OID MASALALAR YECHISH
1-MASALA. Pomidor mevasining yumaloq shakli (A) noksimon shakli(a),qizil rangi(B) sariq rangi (b)ustidan dominandlik qiladi. Quyidagi genotipli organizmlar qanday gametalar hosil qiladi ?

1. AABB - AB

   
   

2. AaBB – AB, aB

   
   

3. aaBB – aB

   
   

4. AABb – AB, Ab

   
   

5. AaBb - AB, Ab, aB, ab

   
   

6. AABb – AB, Ab

   
   

7. aaBb – aB, ab

   
   

2-MASALA. Normal eshitadigan birining sochi to`lqinsimon,ikkinchisiniki silliq bo`lgan ota-onadan 1-farzand kar ,silliq sochli bo`lib ,2- farzand normal eshitadigan,to`lqinsimon sochli bo`lib tug`ilgan.Agar to`lqinsimon soch silliq soch ustidan dominantligi va karlik retsessiv belgi ekanligi ma`lum bo`lsa ,shu oilada keyingi farzandlarning kar , to`lqinsimon sochli bo`lib tug`ilish ehtimoli qanday?

BERILGAN:
Normal eshitadigan – AA, Aa
Karlik – aa
To`lqinsimon soch – BB, Bb
Silliq soch – bb
Normal eshitadigan to`lqinsimon soch Normal eshitadigan silliq soch


P ♀AaBb x ♂Aabb
(digeterozigota) (birinchi belgi geterozigota ikkinchi belgi gomozigota)
Gametalar olinadi va mazkur gametalar o`zaro chatishtirilib F₁ (birinchi avlod) duragaylarini hosil qilinadi.