FəNN: vergiLƏr və vergitutma mühaziRƏ MÜƏLLİMİ: İ. E. D. M. C. HÜseynov mövzu Vergilərin yaranması və inkişaf tarixi

KitabYurdu.az 
25

---

-
ödənildiyi büdcənin səviyyəsinə görə; 
-
məqsədli təyinatına görə; 
-
idarəetmə səviyyəsinə görə; 
-
iqtisadi mahiyyətinə görə. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Vergilərin təsnifatı 
İdarəetmə 
səviyyəsinə 
görə 
Dövlət 
Yerli 
Ödənildiyi büdcənin 
səviyyəsinə görə 
Təsbit edilmiş 
Tənzimləyici 
Məqsədli 
təyinatına görə 
Mücərrəd 
Məqsədli 
Tutulma üsuluna 
görə 
Birbaşa 
Dolayı 
Universal 
Fərdi 
Subyektinə görə 
Fiziki şəxslərdən 
tutulan 
Hüquqi 
şəxslərdən tutulan 
Qarışıq 
Real 
İqtisadi 
mahiyyətinə görə 
Gəlir 
Sərvət 
İstehlak 
Şəxsi 
KitabYurdu.az 
26

---

2. Vergilərin iqtisadi subyektin maliyyə vəziyyətinə
təsirinin qiymətləndirilməsi 
Hesablanan hər bir vergi növü müəssisənin gəlirinin bir hissəsini 
onun əlindən alır. Hər bir müəssisə özünün xalis gəlirlərini artırmağa 
maraqlıdır və onun rəhbərliyi vergilərin təsirini azaltmaq məqsədi ilə 
mümkün imkanlar daxilində müəssisənin fəaliyyətində dəyişikliklər 
etməyə çalışır. 
Müəssisənin fəaliyyətinin əsas məqsədi mənfəət əldə etmək 
olduğundan əsas məsələ vergilərin mənfəətin kəmiyyətinə təsirinin 
qiymətləndirilməsidir. Nəzərə almaq lazımdır ki, hər hansı bir vergi 
növünün müəssisənin iqtisadi vəziyyətinə təsirini qiymətləndirmək üçün 
hipotetik 
olaraq yalnız bir vergi növünü saxlayıb, digərlərini sıfıra 
bərabər götürürük. 
Vergilərin mənfəətə təsirinin qiymətləndirilməsi üçün onları 
aşağıdakı kimi qruplaşdıraq: 
- statik vergilər; 
- dinamik vergilər; 
- əmək haqqına hesablanan vergilər. 
Statik vergilər müəssisənin mənfəət yaratmaq qabiliyyətinə malik 
olan