Fənn: Maliyyə, pul tədavülü və kredit

 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Maliyyənin zəruriliyi. 
 
KitabYurdu.az 
6
 

---

 
 Dövlətin  meydana  gəlməsi  və  əmtəə-pul  münasibətlərinin  inkişafı  ilə 
əlaqədar olaraq maliyyə münasibətləri XIII-XV əsrlərdə İtalyada istifadə olunmağa 
başlanmışdır. Hər cəmiyyətdə maliyyənin zəruriliyi aşağıdakı şərtlərlə əlaqədardır: 
1.  Dövlətin  fəaliyyət  göstərməsi.  Cəmiyyəti  idarə  etmək  üçün  dövlətin 
olması məcburidir. Əgər dövlət varsa, deməli o, hansısa funksiyalar yerinə yetirir. 
Dövlətin idarəçilik, təsərrüfatçılıq, müdafiə və s. kimi çoxsaylı funksiyaları vardır. 
Bu  funksiyaları  yerinə  yetirmək  üçün  dövlət  idarəçilik  subyekti  kimi  əlində 
müəyyən  vəsait  cəmləşdirməlidir.  Həmin  vəsaitlər  dövlətin  yaradılmasının  ilk 
dövrlərində  natural  yığımlar  hesabına  ödənilirdi.  Cəmiyyətin  inkişafı  və 
idarəetmənin  mürəkkəbləşməsi  ilə  əlaqədar  dövlət  gəlirləri,  xərcləri,  bütövlükdə 
maliyyə münasibətləri meydana gəlməyə başladı. 
2.  Əməyin  kəmiyyət  və  keyfiyyətinə  görə  bölgünün  fəaliyyət  göstərməsi. 
Təsəvvürünüzə  gətirin:  siz  zavodda  işləyir,  tutaq  ki,  soyuducu  istehsal  edirsiniz. 
Sizin  tələbatınız  isə  başqa  məhsullaradır.  Həmin  müəssisə  ayın  axırında,  əmək 
məsrəflərinizi  hesablayıb,  həmin  məhsulla  sizin  məcmu  tələbatınızı  necə  ödəyə 
bilər.  Mümkün  deyil.  Ona  görə  də  ümumi  ekvivalent  formada-pulla  sizin  əməyi 
ödəyir.  Siz  isə  öz  tələbatınıza  uyğun  əmtəə  alırsınız.  Əmtəə-pul  münasibətlərinə 
uyğun olaraq maliyyə münasibətləri fəaliyyət göstərir. 
3.  Bütün  normal  inkişaf  edən  cəmiyyətlərdə  bir  neçə  mülkiyyət  forması 
fəaliyyət  göstərir.  Bu  mülkiyyət  formaları  arasında  iqtisadi  əlaqələri  həyata 
keçirmək  üçün  yenə  də  əmtəə-pul  münasibətlərinin  və  maliyyənin  mövcudluğu 
zəruridir.