“Qız və ölüm” poemasını və bir sıra digər şairlərin əsərlərini
Azərbaycan dilinə tərcümə edir. Bu sahədəki xidmətlərinə görə şair
“Puşkin medalı” və Gürcüstan MİK-in fəxri fərmanı ilə təltif edilir.
Xalqımızın tarixi keçmişi və müasir həyatı onun ilhamını daha da
coşdurur. Şair bir-birinin ardınca “Vaqif” (1938), “Xanlar” (1939),
“Fərhad və Şirin” (1941), “İnsan” (1944) kimi qiymətli dram
əsərlərini yazır. Müharibə illərində o, xüsusilə gərgin işləyir:
Bilsin ana torpaq, eşitsin Vətən,
Müsəlləh əsgərəm mən də bu gündən,
- deyən şairin səsi gah səngərlərdən, gah arxa cəbhədən eşidilir. Bu
illərdə o, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqına ləyaqətlə rəhbərlik etməklə
bərabər, əlli şeir, iki sanballı poema, üç mənzum dram, yeddi nəğmə,
iyirmidən çox elmi-publisistik məqalə yazır. Şair, S.Rüstəmlə birlikdə
“Azərbaycan himni”nin mətnini yazır. Səməd Vurğunun ”Vətən
ordusu”, “Döyüşçülər marşı
”şeirlərinə Ü.Hacıbəyov tərəfindən musiqi
bəstələnmişdir. 1939-cu ildə “Şərəf nişanı”ordeni ilə təltif edilən
S.Vurğun həmçinin Respublika Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqə
Cəmiyyətinin sədri vəzifəsində çalışır. S.Vurğun 1945-ci ildə
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, 1953-cü ildə
isə prezident müavini seçilir. Şair ömrünün sonuna kimi bu vəzifədə
çalışır. Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsi
ədəbiyyat sahəsindəki xidmətlərinə görə ona filologiya elmləri
doktoru elmi dərəcəsi verir. Dəfələlərlə Azərbaycan SSR Ali Sovetinə
deputat seçilən S.Vurğun 1956-cı ildə ikinci dəfə Lenin ordeni ilə təltif
olunur və ona Azərbaycan SSR xalq şairi adı verilir. Müharibədən
sonra şairin səsi həmçinin bir sıra xarici ölkələrdən eşidilir: Polşadan,
ADR-dən, İngiltərədən, Ruminyadan, Bolqarıstandan, Çindən... O, bu
ölkələrdə sülhü müdafiə edən bir mədəniyyət xadimi kimi
6
ümümdünya konqreslərində gah məruzə edir, gah da öz mübariz və
qüdrətli səsini şeir vasitəsilə ucaldır.
Səməd Vurğun 1955-ci ilin dekabrına qədər Bakıda, sonra isə
Moskvada Kreml xəstəxanasında müalicə olunur. S.Vurğun hiss edir
ki, həkimlər onun barəsində ümidsiz danışırlar. Onu da deyək ki, hələ
1955-ci ildə şair İstisuda istirahət edərkən, elə bil ki, artıq bu dağlara
bir də gəlməyəcəyini qabaqcadan hiss etmişdi. Buna görə də, o zaman
buludsuz göylərə baxıb demişdi:
Bəxt məni bu yerə qonaq göndərdi,
Gedirəm, yamandır ayrılıq dərdi,
Demə Səməd Vurğun gəldi-gedərdi,
Unutmaz bu oba, bu mahal məni!
Amansız xəstəlik şairi sarsıdır. 1956-cı ilin fevralında şairi doğma
Bakıya gətirirlər. Onun 50 yaşı yaxınlaşırdı. Xalq bu yubileyi geniş
qeyd etmək üçün hazırlaşırdı. Lakin şairin yubiley çiçəkləri matəm
əklillərinə qarışdı. 1956-cı il mayın 27-də günəş qürub edən zaman
Səməd Vurğun gözlərini əbədi yumdu.
Səməd Vurğun yaradıcılığını gənc nəslə, məktəblilərə tanıtmaq üçün
kitabxanada bir sıra tədbirlər keçirilə bilər. Bu tədbirlərin əsas
mahiyyəti ədiblərin, eləcə də sözü gedən şairin yaradıcılığına oxucu
diqqətini yönəltmək və onun əsərlərini tanıtmaqdır.Tədbirdə şairin
həyat və yaradıcılığı, əsərləri, ümumilikdə onun duyğulu ömür yolu
oxuculara çatdırılmalıdır. Kitabxanada keçirilən belə tədbirlər
oxucular tərəfindən rəğbət və bir mənalı qarşılanır, kitaba və
mütailəyə qarşı sevgi aşılanır. Bu öhdəlik ən çox kitabxanaçının
üzərinə düşür. Bu münasibətlə kitabxanada şairin kitab sərgisi
hazırlanır. Sərgiyə “Səməd Vurğun -110”, “El məhəbbəti”, “Nemətsə
də gözəl şeir”, “Qəlblərdə yaşayan şair”, “Vurğun ürəklərdədir”,
“Səməd Vurğun və milli təfəkkür”, “Vurğuna vurğunluq”,
7
“Ədəbiyyatımızın müsəlləh əsgəri – Səməd Vurğun”, “Tükənməz
xəzinə”, “Estetik kamillik”, “Xalq ədəbiyyatına məhəbbət”,
“Döyüşkən poeziya”, “Poeziyanın fəxri”, “Bizdə şeir də var, sənət də
vardır, Şairə, sənətə hörmət də vardır”, “Demə Səməd Vurğun gəldi-
gedərdi”, “Vurğunu da salar yada”, “Şair, nə tez qocaldın sən”,
“Səməd Vurğun - vətənpərvərlik, beynəlmiləlçilik, xəlqilik”, “Mən
ellər oğluyam, ellər canımdır”, “Qəlblərdə yaşayan şair”, “Unutmaz
bu oba, bu mahal məni”, “Ölməz sənətkar Səməd Vurğun”, “Xalqın
qəlbində yaşayan sənətkar xoşbəxtdir”, “Şeirimizin bayraqdarı” və s.
kimi başlıqlar verilə bilər. Sərgidə şairin ayrı-ayrı illərdə çəkilmiş
rəsmləri də nümayiş olunarsa daha yaxşı olar. Bundan başqa şairin
müxtəlif adda olan kitabları, dövri mətbuatda çap olunan müxtəlif
materiallar və görkəmli insanların Səməd Vurğun haqqında
söylədikləri sitatlar, şeir parçaları verilir.
Görkəmli şəxslərin Səməd Vurğun haqqında söylədikləri:
Səməd Vurğunun “Azərbaycan” şeiri dillərdə əzbər olubdur. Bilirsiniz,
o qısa sözlərdə o qədər dərin məna var ki, həmin sözləri hər bir insan
dilinə gətirib, təkrar edərkən öz xalqına, ölkəsinə bir daha
məhəbbətini, sevgisini, sədaqətini ifadə edir.
Ümummilli lider Heydər Əliyev.
Səməd Vurğun poeziyamızın nəhəng planetidir, bu planetin günəşi,
ulduzları sönməzdir.
8
Şair Nazim Hikmət
Vurğun sənəti xalq torpağından boy atdı, əsrin qabaqcıl ideyalarından
bəhrələndi və bu iki amilə görə dən zəmisinin böyük sənatkarı oldu.
Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə
Səməd Vurğun poeziyası elə bir zirvə tutub ki, ikinci dəfə dünyaya
gəlsə, özünün də əli o zirvəyə çatmaz. O, əsil poeziya dahisidir.
Professor Cəfər Xəndan
Səməd Vurğun mərd şair olub, mərd yaşayıb, mərdanə də yazıb-
yaradıb. Mərd şairi olmayan xalqdan da yazıq xalq xəyala gətirmək
çətindir...
Filologiya elmləri doktoru Kamil Vəliyev
Səməd Vurğun xalq yaradıcılığımızın forma, üslub xüsusiyyətlərindən
böyük sənətkarlıqla istifadə etmiş, folklorumuzun rəngarəng
formalarından yüksək istedadla bəhrələnmişdir.
Professor Paşa Əfəndiyev
Səməd Vurğun xalq ədəbiyyatına yaradıcı yanaşırdı, orada olanları
təkrar etmirdi. Özünün əlavələrini artırmağını unutmurdu. Bir növ
sözü-sözə, misranı-misraya, bəndi-bəndə, şeiri-şeirə peyvənd edirdi.
Filologiya elmləri doktoru Əli Saləddin
Səməd Vurğun-poeziyamızın təzə zirvələr fəth edən qartallarındandır.
Yazıçı Aleksandr Fadeyev
Səməd Vurğun çox gözəl sənətkar olmaqla bərabər, həm də yaxşı,
qayğıkeş bir insan idi.
Tarix elmləri foktoru Məzahir Abbasov
Səməd Vurğun poeziyası milli teatr sənətimiz, milli kinomuz,
televiziyamız, radiomuz və bir aktyor kimi mənim üçün idealdır. Ona
doğru addımlamalaq sənətkar üçün əsl nemətdir, səadətdir.
9
Dostları ilə paylaş: |