Etik ve ahlak

ETİK VE AHLAK

AHLAK KAVRAMI

• Bir toplumda iyi ya da kötü olarak kabul edilen davranışları belirleyen yazısız kurallardır ve en iyi yaşama şeklinin ne olduğunu saptamaya çalışır.
• Ahlak, kişi vicdanının belirli hareketleri doğru ve iyi olarak sınıflandırmasıdır.
• Ahlak herkesin onayını almış, uzlaşılmış bir çerçevedir.
• Ahlak kuralları koşullara göre değişebilir, esnek bir yapıya sahiptir. Belirli zamanlarda, belirli toplumlara göre oluşabilmekte ve bölgelere göre farklılık gösterebilmektedir.

AHLAK KAVRAMI

Bir sosyal bilim dalı olarak toplum içerisinde oluşmuş örf ve adetlerin, değer yargılarının, normların ve kuralların oluşturduğu sistem bütünüdür.

Konuları;

• İyi ve kötünün ayırt edilmesi,
• Doğru ve yanlışın belirlenmesi,
• Yapması gereken ya da yapılması beklenen davranış ve eylemlerin tespit edilmesi,
• İstenen davranış ve eylemlerin tespit edilmesi.

ETİK TEORİLERİ

• Teolojik Yaklaşım (Sonuçsallık): İki sınıflama yapılır. Birincisi, sadece birkaç sonuçsalcının savunduğu egoizm olarak adlandırılan bireyci yaklaşımdır. Buna gör doğru eylem, tüm alternatifler arasından bireyin çıkarını maksimum yapan yani bireye en yüksek faydayı veya en az zararı veren sonucun olduğu eylemdir.
• Faydacılık Teorisi: sonuçsalcıların birçoğu tarafından savunulan ve doğru eylemin sadece tek bir birey ile yani “ben” ile ilgili olduğu savını reddeden faydacılık teorisidir.
• Sonuçsalcı ahlak teorilerine göre, bir eylem veya oluşun iyi veya kötülüğünü sonuçlar belirler. İki alt başlık halinde incelenir.
• Egoizm, Faydacılık

ETİK TEORİLERİ

• Bireyci Yaklaşım, Egoizm olarak da isimlendirilir.
• Doğrunun uzun dönemde bireye yarar sağlayan davranış ya da yaklaşım biçimi olduğunu kabul eder. Bireyler, kendilerine uzun dönemde en çok faydayı sağlayacak duruma göre karar verir.
• En önemli husus, bireyin iyi- kötü değerlendirmesinde kendisine en büyük yararı sağlayacak sonuçtur.
• Bu yönteme yöneltilen eleştiri, bireysel yararın bireysel çıkara dönüşmesi nedeni ile uygulamada sapmaların olduğu yönündedir.

ETİK TEORİLERİ

• Faydacı Yaklaşım, Bireyin yararlı şeyleri satın almasını sağlayan kalitedir ve gerçekte bireyler bunları faydalı gördükleri için satın alırlar.
• İstek mutluluk yaklaşımına ağırlık verir. Bu yaklaşımda fayda deneysel veya zihinsel durumlarından ziyade bireylerin fiili tercihlerini ifade eder.
• Bütün faydacılar için faydanın prensibi, ahlaki olarak doğru veya yanlış davranışların tespiti için isteğin nihai kaynağıdır.
• En fazla faydayı sağlayacak kararın doğru olduğu savunulur.

ETİK VE AHLAK

• Etik bir ahlak felsefesidir; ahlaksa toplum içinde bir arada yaşama sorunlarını düzenleyen kurallardan, değerlerden, hak ve görevlerden oluşur.
• Etik, ahlak ile aynı kökene sahiptir. Etik soyut, ahlak somuttur.
• Etik bir olgu olan ahlaktan farklı olarak, bu olgunun araştırılması ve böylece ahlaki açıdan insanlar için neyin doğru neyin yanlış olduğuna dair ilkelerin belirlenmesi konusunu irdeler.
• Etik doğru ve yanlış davranış teorisi olarak düşünülebilirken, ahlak onun pratiği durumundadır.

ETİK VE AHLAK

• Ahlak etiğin karar verme boyutunda ortaya çıkar (İyi kötü değerlendirmesi).
• Ahlak, davranışların toplumsal kurallarında meydana gelirken; etik ise insanların ahlaki davranış sonuçları hakkında değerlendirmelerden oluşmaktadır.
• Ahlak, toplumsal yaşamda insan ilişkilerinin yansıması ve davranışlarının niteliği iken Etik; insan davranışlarını biçimlendirmek için sürdürülen düşünsel faaliyettir.