Elmi redaktor: İsmayıl Əli oğlu Fcyzullabəyli, iqtisad elmləri doktoru, professor

haradan yaxud nəyin vasitəsi ilə əldə edilə biləcəyi sual altındadır. 
Əlbəttə,  qeyd  edilən  ziddiyyətin  zahiri  təzahürünü  aradan 
qaldırmaq  olar.  Bunun  üçün,  sadəcə  olaraq  belə  təsəvvür  etmək 
lazımdır  ki,  qlobal  rəqabətin  reallaşma  müstəvisində  yalnız 
mikrosəviyyə subyektləri mövcuddur. Bu cür baxış da çox «uzağa» 
gedən  nəticələrə  gətirib  çıxarır.  Məsələn,  dünyada  vahid 
sivilizasiya  formalaşıb  və  s.  Öz-  özlüyündə  aydındır  ki,  bu  halın 
gerçəklik ehtimalı sıfıra bərabərdir. 
-
 
Əksər  beynəlxalq  təşkilatlarda  qloballaşma  prosesinin 
neqativ nəticələrini aradan qaldırmaq, onun tənzimlənməsinə nail 
olmaq  yönümündə  aparılan  müzakirələr  bu  gün  də  davam 
etməkdədir.  Bununla  belə,  zənnimizcə,  MDB  regional  bazarının 
inkişaf 
strategiyasının 
formalaşdırılmasında 
sözügedən 
müzakirələrin  hansısa  bir  ağılabatan  nəticəyə  gələcəyinə  və  ona 
istinada  ümid  bəsləmək  ən  yaxşı  halda  əfsanənin  reallaşması 
təəssüratını yaradır. 
-
 
MDB inteqrasiya  blokunun strateji inkişafının təminatı 
baxımından regional 
rəqabətqabiliyyətliliyin M.Porterin 
rəqabət 
üstünlükləri 
adlı 
birölçülü 
məntiqə 
söykənən 
konsepsiyasından 
fərqli 
olaraq, 
çoxölçülü 
determinliyə 
əsaslanmaqla  daha  geniş  müstəvidə  reallaşması  imkanları  keçid 
iqtisadiyyatlı  ölkələr  üçün  öz  müvafıqliyi  ilə  səciyyələnir. Burada 
söhbət,  M.Porterin  «milli  rombundan»  yaxud  determinantlar 
sistemindən imtinadan  getmir.  Sadəcə  olaraq,  müasir  gerçəkliyin 
imkan  verdiyi  yaxud  labüdləşdirdiyi  cəhətlərin  sistemli  şəkildə 
nəzərə  alınması  zəruriliyinin  qaçılmaz  olduğu  nəzər  diqqətə 
çatdırılır. 
Apardığımız  araşdırmalarda regional bazarda 
mikrosəviyyə  subyektlərinin  fəaliyyətinə  yanaşmada  istifadə 
etdiyimiz məqsəd 
çoxluğu-^qiymətləndirmənin çox 
kriteriyalığı  tandemi  həm  blokdaxili  iqtisadi  məkanın  bazar 
prinsipləri  əsasında  dayanıqlı  inkişafının  təminatı  yaxud  bu 
prosesin  dövlət  tənzimlənməsinin  səmərələşdirilməsi,  həm  də 
antiinhisar  siyasətinin  effektiv  tətbiqi  baxımından  son  dərəcə 
mühüm əhəmiyyət kəsb edir. 
367 

---

-  MDB  regional  bazannın  antiinhisar  strategiyasında 
aşağıdakılann nəzərə alınmasını məqsədəuyğun hesab edirik: 
-Mənafelərin 
ödənilməsi 
ardıcıllığında 
prioritetlərin 
dəyişməsi (subyektin mənafeyi^regional mənafe->milli mənafe); 
-İstehsalın 
təmərküzləşməsi
 
T^qütbləşmə 
bərabərsizliyinin təmini; 
-Yuxanda  qeyd  edilən  proses  ölkədaxili  regional  bölgünü 
nəzərə almaqla tənzimlənməlidir; 
-Sosial-iqtisadi  effektə  münasibətdə  təmərküzləşmənin  və 
effektiv rəqabət mühitinin eyni yüklülüyünün təminatı; 
-Nəhayət,  qeyd  edilən  prosesin  effektivliyinə  nail  olmaq 
məqsədilə 
blokun 
üzvü 
olan 
ölkələrin 
antiinhisar 
qanunvericiliyinin uyğunlaşdırılması zəruridir. 
368 

---

İSTİFADƏ EDİLMİŞ ƏDƏBİYYAT 
1.
 
American Economik Review. 1991. Vol.81,№l, p.3. 
2.
 
Azərbaycan Respublikasında insan inkişafı haqqında hcsabat-1998. 
BMT; 
İnkişaf Proqramı; Bakı-1998, səh.65. 
3.
 
«Azərbaycan» qəzeti. 29/IX.2002-ci il. X‘>225, səh. 1. 
4.
 
«Azərbaycan» qəzeti. 1 l/IX.2002-ci il. №209, səh. 1. 
5.
 
«Azərbaycanın  iqtisadi  icmalı».  2000.  TASİC.  (Rüblük  bülleten. 
Bakı- 
2000
).
 
6.
 
Alsop R.J. 
The Wall Street Journal Almomac. 1999. N.Y., 1999, 
p.365 
7.
 
Azərbaycan Respublikasının Qanunlar Külliyatı// «Qanun» III, 
Xüsusi 
buraxılış, Bakı-2001, səh.515. 
8.
 
Bartenev S. Экономические никлы и теории. M., 1996, стр.ЗЮ. 
9.
 
Bastia F. 
Экономические 
софизмы. 
С-Петербург; 
«Промыш- 
ленность», 1862 г., стр. I -3. 
Монополия в советской 
экономике//Экономическне 
науки, №9, 1990, стр. 11. 
Геостратегические и внешнеполитические 
приорите- 
ты России//Вопросы ткономики, №2, 1994. стр. 
17. 
Философия неравенства. М: 1990, стр.101. 
Regional iqtisadi inteqrasiya; nəzəriyyə və praktika. 
«Azəməşr», Bakı-1997. 
Azərbaycanın neft strategiyası. Bakı-.2000. 
Nontraded Goods, Nontraded Factors and 
international Non-Divcrsifıcation. NBEK. Working 
Paper. 1995, No5175. 
Industrial Organization. N.Y., 1968, pp.137-145. 
The Antitrust Paradox. N 4. 1978, р.405-40Л. 
18.
 
Biznesmenin bülleteni. Bakı-1996, (69) №4. 
19.
 
Biznesmenin bülleteni. №41 (76), Bakı-1996, səh. 18. 
20.
 
Bellamy Ch., Common Market Law of Competition. ed. 1987, 
Child G. 
p. 106. 
21.
 
Батчиков C.,  Концепция 
и 
программа 
стабилизации 
финансовой 
Петров Ю. 
сферы 
России//РоссиГ|ский 
экономический 
журнал, 
Х»8, 1996, стр.38-39. 
22.
 
Cooper С.А. 
Journal of political Economy, 1965, vol. 73. N5. 
Massel B.F. 
p.461-176. 
23.
 
Castells M. 
The Rise of Network Sosiety. Malden, 1996, p. 14. 
24.
 
Чемберлин Э. Теория 
монополистической 
конкуренции. 
Рсориента- 
11
ИЯ  теории  стоимости.  М:  «Экономика»,  1996, 
стр.8. 9 
25.
 
Доклад о развитии человека за 2000 гол. Нью-Йорк, Окс((юрд 
10.
 
Boqaçcv V. 
11.
 
Blaqovolin S. 
12.
 
Bcrdəcv N. 
13.
 
Bayramov Ə. 
14.
 
Bayramov 
Ə.İ. 
15.
 
Baxtev M., 
Jermann V., 
King R. 
16.
 
Bain J. 
17.
 
Bork P. 
Юнивсрсити 
26.
 
Долан Э.Дж.. 
Линдсей 
Д.Е. 
27.
 
Drucker P.F. 
пресс. 2000. стр.З 
Рынок; микроэкономическая 
бург. 1992. стр. 204, 195. 217 
Management Challenges for 
1999. p.l41. 
369 
модель. Санкл-! Iciep- 
the 2Г* Centuru. N4, 

---