Elektrik piyasasi dengeleme ve uzlaştirma yönetmeliĞİ

MADDE 128 – (1) Gün öncesi dengelemeye ve/veya gün içi piyasasına katılan bir piyasa katılımcısının bu faaliyetlerine ilişkin olarak sunmuş olduğu tekliflerin Piyasa İşletmecisi tarafından kabul edilebilmesi için ilgili piyasa katılımcısının o güne ilişkin olarak sunmuş olduğu nakit teminat tutarının minimum nakit teminat tutarından, sunmuş olduğu toplam teminat tutarının da ilgili piyasa katılımcısının sahip olması gereken toplam teminat tutarından büyük ya da eşit olması esastır.

Dengesizliklerin uzlaştırılmasında teminat kontrolüne ilişkin genel esaslar³⁸⁴

MADDE 129 – (1) Her bir dengeden sorumlu tarafın;

a) Yeni bir uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi kaydı,

b) Dengeden sorumlu gruba yeni bir piyasa katılımcısının dahil olması

işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için, ilgili dengeden sorumlu tarafın sunmuş olduğu teminat tutarının ilgili dengeden sorumlu tarafın o gün itibariyle sahip olması gereken toplam teminat tutarından büyük ya da eşit olması esastır.

(2) Dengeden sorumlu taraf niteliğindeki piyasa katılımcıları, uzlaştırma bildirimlerinin yayınlanmasını müteakiben, dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin sunmaları gereken teminat tutarında artış olması durumunda, katılımcıların teminatlarını güncellemelerine ilişkin olarak fatura tebliğ tarihinde Piyasa İşletmecisi tarafından bilgilendirilir. Piyasa katılımcısı bu değişikliğe ilişkin olarak en geç fatura tebliğ tarihini takip eden altıncı iş günü saat 10:30’a kadar teminat mektupları, saat 11:00’a kadar ise teminat mektubu dışındaki diğer teminatları sunarak teminat artırımı yapmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda;

a)³⁸⁵ 6 ncı iş gününden itibaren piyasa katılımcısının satıcı olduğu uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirimi girmesine ve gün içi piyasasına teklif vermesine izin verilmez, ileriye dönük yaptığı bildirimler ve eşleşmemiş gün içi piyasası teklifleri iptal edilerek ilgili taraflara bilgi verilir.

b)^386,387 Piyasa katılımcısının adına kayıtlı serbest tüketicilerin kayıtları, teminat artırım çağrısının yapıldığı fatura döneminden itibaren geçerli olacak şekilde silinir ve Piyasa İşletmecisi tarafından TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketine, TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketi tarafından da aynı gün içerisinde ilgili görevli tedarik şirketine ve iki iş günü içerisinde ilgili serbest tüketicilere bilgi verilir. Piyasa katılımcısının portföyünde yer alan ve kendi tüzel kişiliğine ait olmayan serbest tüketiciler ve ilgili dağıtım şirketinin enerji sağladığı serbest olmayan tüketiciler hariç olmak üzere, portföyünde bulunan tüm uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimlerine ilişkin olarak; sisteme dağıtımdan bağlı olması durumunda ilgili dağıtım şirketine, iletimden bağlı olması durumunda TEİAŞ’a ilgili katılımcının sistem bağlantısının kesilmesi için Piyasa İşletmecisi tarafından bildirim yapılır.

c)^388,389 Görevli tedarik şirketinin portföyüne düşen serbest tüketicilerin yapmış olduğu çekişler sebebiyle, görevli tedarik şirketinin dengesizlik olarak almış olduğu enerji miktarı, ilgili ayın başlangıcından Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili dağıtım şirketine yapılan bildirimi takip eden 2 nci iş günü dahil olmak üzere belirlenen uzlaştırma dönemleri için sistem gün öncesi fiyatı üzerinden değerlendirilir.

(3) Herhangi bir piyasa katılımcısının bir dengeden sorumlu gruba dahil olması durumunda, dengeden sorumlu grup adına denge sorumluluğunu üstlenmiş olan dengeden sorumlu taraf, ilgili piyasa katılımcısının dengesizliklerine ilişkin teminat yükümlülüklerini de üstlenmiş olur.

(4) Risk katsayısı değerinde değişiklik olması durumunda, Piyasa İşletmecisi, yeni risk katsayısını, bu katsayının geçerlilik tarihinden en geç bir ay önce PYS aracılığıyla yayınlar.

Toplam teminat kontrolüne ilişkin genel esaslar³⁹⁰

MADDE 130 – (1)³⁹¹ Bir piyasa katılımcısının sunmakla yükümlü olduğu, gün öncesi dengeleme ve gün içi piyasası işlemlerine ilişkin teminat tutarı ile minimum teminat tutarı, ilgili piyasa katılımcısı tarafından; dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin olarak sunmakla yükümlü olduğu teminat tutarı, ilgili dengeden sorumlu taraf tarafından karşılanır.

(2) Piyasa katılımcısı tarafından sunulan toplam teminatın, katılımcının piyasa kapsamında yürüttüğü tüm faaliyetlere ilişkin toplam riskini karşılayacak seviyede olmadığının tespit edilmesi durumunda, Piyasa İşletmecisi, teminat değişim oranının artırılması yoluyla ilgili katılımcının sunması gereken teminat tutarının artırılmasını talep edebilir.

(3) Piyasa katılımcısı tarafından sunulan toplam teminatın, katılımcının piyasa kapsamında yürüttüğü tüm faaliyetlere ilişkin toplam riskinden daha fazla olduğunun tespit edilmesi durumunda, Piyasa İşletmecisi, teminat değişim oranının azaltılması yoluyla ilgili katılımcının sunması gereken teminat tutarını azaltmasına imkan sağlayabilir.
Merkezi uzlaştırma bankasına sunulan teminatların iadesi³⁹²

MADDE 131 – (1) Piyasa katılımcısının, merkezi uzlaştırma bankasına sunmuş olduğu teminatların toplam tutarının, piyasa katılımcısının sunması gereken toplam teminat tutarından büyük olması durumunda fazla teminat tutarı, söz konusu teminatın kısmen iadeye uygun olması durumunda ve piyasa katılımcısının talebi üzerine merkezi uzlaştırma bankası tarafından piyasa katılımcısına iade edilir.

(2) Piyasa katılımcısı tarafından gerçekleştirilecek olan nakit teminat çekme işlemleri herhangi bir iş gününde saat 14:30 ile 15:40 arasında, nakit dışı teminatların çekme işlemleri 14:30 ile 17:00 arasında gerçekleştirilebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Avans Ödeme Bildirimleri, Uzlaştırma Bildirimleri, Faturalama, Ödemeler, Ödemelerin Yapılmaması³⁹³
Avans ödeme bildirimleri

MADDE 132³⁹⁴ – (1) Uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının gün öncesi dengeleme ve gün içi piyasası faaliyetlerine ilişkin olarak, bir fatura döneminin her günü için Piyasa İşletmecisine ödeyeceği ya da Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren günlük avans ödeme bildirimi, gün öncesi dengeleme faaliyetlerinin tamamlanmasını müteakiben en geç saat 14:30’da günlük bazda, Piyasa İşletmecisi tarafından merkezi uzlaştırma bankası ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulur. Bu bildirim, yayımlandığı günden bir önceki gün gerçekleştirilen gün içi piyasası faaliyetlerine ve yayımlandığı gün gerçekleştirilen gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin alacak ve borçları kapsar.

(2) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulan avans ödeme bildirimi aşağıda yer alan kalemleri içerir:

a) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

b) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü.

c) Gün içi piyasası katılımcısının satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

ç) Gün içi piyasası katılımcısının alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü.

(3) Piyasa İşletmecisi tarafından merkezi uzlaştırma bankasına duyurulan avans ödeme bildirimi aşağıda yer alan kalemleri içerir:

a) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin alacak dökümü,

b) Gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin borç dökümü.

c) Gün içi piyasaları faaliyetlerinden oluşan alacak dökümü,

ç) Gün içi piyasaları faaliyetlerinden oluşan borç dökümü.
Uzlaştırma bildirimleri

MADDE 132/A^395,396 – (1) Uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının her fatura dönemi için Piyasa İşletmecisine ödeyeceği ya da Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren ön uzlaştırma bildirimi, en geç fatura dönemini takip eden ayın onbirinci günü, nihai uzlaştırma bildirimi ise, fatura dönemini takip eden ayın onbeşinci günü, PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulur.

(2) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulan ön uzlaştırma bildirimi aşağıda yer alan kalemleri içerir:

a) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

b) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,

c)³⁹⁷ Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında 0 (sıfır) ve 1 (bir) etiket değerlerine sahip kabul edilen ve yerine getirilmiş yük alma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

ç)³⁹⁸ Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında 0 (sıfır) ve 1 (bir) etiket değerlerine sahip kabul edilen ve yerine getirilmiş yük atma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,

d) Uzlaştırma dönemi bazında, ilgili katılımcıya ait uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirim miktarları dökümü,

e) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında iletim sistemi veriş miktarı dökümü,

f) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında iletim sisteminden çekiş miktarı dökümü,

g) Gün içi piyasası katılımcısının satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

ğ) Gün içi piyasası katılımcısının alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,

h) Avans ve fatura ödemelerine ilişkin gecikme zammı kalemleri.

(3) İkinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan bilgiler gün öncesi dengelemeye katılan piyasa katılımcılarına, (c) ve (ç) bentlerinde yer alan bilgiler dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarına, (d), (e) ve (f) bentlerinde yer alan bilgiler dengeden sorumlu taraf niteliği taşıyan piyasa katılımcılarına, (g) ve (ğ) bentlerinde yer alan bilgiler gün içi piyasasına katılan piyasa katılımcılarına sunulan uzlaştırma bildirimlerinde yer alır.

(4) Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına duyurulan nihai uzlaştırma bildirimi, aşağıda yer alan kalemleri içerir:

a) Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sisteme satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

b)Uzlaştırma dönemi bazında gün öncesi dengeleme kapsamında piyasa katılımcılarının sistemden alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,

c) Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ilişkin piyasa katılımcılarına tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti, ç) Fark fonu tutarı,

d)³⁹⁹ Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında 0 (sıfır) ve 1 (bir) etiket değerlerine sahip kabul edilen ve yerine getirilmiş yük alma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

e)⁴⁰⁰ Uzlaştırma dönemi bazında dengeleme güç piyasası kapsamında 0 (sıfır) ve 1 (bir) etiket değerlerine sahip kabul edilen ve yerine getirilmiş yük atma tekliflerine ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,

f) Dengeleme güç piyasası faaliyetlerine ilişkin piyasa katılımcılarına tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti,

g) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında enerji fazlasına ilişkin alacak dökümü,

ğ) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında enerji açığına ilişkin borç dökümü,

h) Geçmişe dönük düzeltme kalemi,

ı) Sıfır bakiye düzeltme kalemi,

i) Süresinde ödenmeyen alacaklar payı,

j) Dengesizliklerin uzlaştırılması faaliyetlerine ilişkin dengeden sorumlu taraflara tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti,

k) Uzlaştırma dönemi bazında, ilgili katılımcıya ait uzlaştırmaya esas ikili anlaşma bildirim miktarları dökümü,

l) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında uzlaştırmaya esas veriş miktarı dökümü,

m) Uzlaştırma dönemi ve teklif bölgesi bazında uzlaştırmaya esas çekiş miktarı dökümü,

n) Gün içi piyasası katılımcısının satışlarına ilişkin enerji miktarı ve alacak dökümü,

o) Gün içi piyasası katılımcısının alışlarına ilişkin enerji miktarı ve borç dökümü,

ö) Gün içi piyasası faaliyetlerine ilişkin piyasa katılımcılarına tahakkuk ettirilecek piyasa işletim ücreti,

p) Avans ve fatura ödemelerine ilişkin gecikme zammı kalemleri.

(5) Dördüncü fıkranın (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan bilgiler gün öncesi dengelemeye katılan piyasa katılımcılarına, (d), (e) ve (f) bentlerinde yer alan bilgiler dengeleme güç piyasasına katılan piyasa katılımcılarına, kalan diğer bentlerinde yer alan bilgiler dengeden sorumlu taraf niteliği taşıyan piyasa katılımcılarına, (n), (o) ve (ö) bentlerinde yer alan bilgiler gün içi piyasasına katılan piyasa katılımcılarına sunulan uzlaştırma bildirimlerinde yer alır.

(6) Uzlaştırma sonucunda Piyasa İşletmecisi tarafından yapılan nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlar içerisinde mevzuat gereği olan vergi ve harçlar da yer alır.
Uzlaştırma bildirimlerine ilişkin düzeltmeler

MADDE 132/B^401,402 – (1) Piyasa katılımcılarının uzlaştırma bildirimlerinde tespit ettikleri maddi hatalara ilişkin itirazlarının, ilgili fatura dönemine ait işlemler kapsamında değerlendirmeye alınabilmesi için, ön uzlaştırma bildirimlerine yapılacak itirazın bildirimlerin yapıldığı ayın onikinci günü saat 16:00’a kadar yapılması gerekir. İtirazların Piyasa İşletmecisi tarafından ayın ondördüncü günü 16:00’a kadar uygun bulunması halinde, faturalar düzeltilmiş bildirim miktarları esas alınarak düzenlenir. İtirazların ayın ondördüncü günü saat 16:00’a kadar sonuçlandırılamaması halinde 133 üncü maddedeki süreç uygulanır. İtirazın uygun bulunmaması durumunda da, bu süre içerisinde piyasa katılımcısına bilgi verilir.
Faturalama

MADDE 132/C^403,404 – (1) Piyasa İşletmecisi, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlara göre faturaları düzenler. PYS’de faturanın yayımlanma tarihi, fatura tebliğ tarihi olarak kabul edilir.

(2) Gün öncesi dengeleme faaliyetleri, gün içi piyasası, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin tek bir fatura düzenlenir ve ilgili piyasa faaliyetiyle iştigal eden piyasa katılımcılarına faturaları Piyasa İşletmecisi tarafından gönderilir.

(3) Piyasa İşletmecisi, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren, katılımcının ilgili piyasa faaliyetlerine ilişkin düzenlenmiş olan faturalara istinaden borç/alacak bilgilerini merkezi uzlaştırma bankasına bildirir.

(4) Ödeme yapılacak piyasa katılımcıları, bildirimlerin yapıldığı ayın onbeşinci gününden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihai uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlara göre ve gün öncesi dengeleme faaliyetleri, gün içi piyasası, dengeleme güç piyasası faaliyetleri ve dengesizliklerin uzlaştırılmasına ilişkin düzenlenen faturayı Piyasa İşletmecisine gönderir.

Ödemeler ve tahsilat

MADDE 132/Ç⁴⁰⁵ – (1)⁴⁰⁶ Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ve gün içi piyasasına ilişkin Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına iletilen günlük avans ödeme bildirimlerinde yer alan bedeller, piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabına aracı bankalar kullanılarak bir sonraki iş günü en geç saat 15:00’a kadar ödenir.

(2)⁴⁰⁷ Gün öncesi dengeleme faaliyetlerine ve gün içi piyasasına ilişkin günlük avans ödeme bildiriminde yer alan ve Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek olan bedeller, piyasa katılımcılarına Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabından, aracı bankalar kullanılarak bir sonraki iş günü en geç saat 17:00’a kadar ödenir.

(3)⁴⁰⁸ Hafta sonu veya resmi tatil gününden bir önceki iş gününde saat 14:30 itibariyle yayımlanan günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ilk iş günü, en geç saat 15:00’e kadar gerçekleştirilir.

(4) Hafta sonu veya resmi tatil gününden bir önceki iş gününde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ilk iş günü en geç saat 17:00’a kadar gerçekleştirilir.

(5) Hafta sonu veya resmi tatil günlerinde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ikinci iş günü, en geç saat 15:00’e kadar gerçekleştirilir.

(6) Hafta sonu veya resmi tatil günlerinde gönderilen günlük avans ödeme bildirimlerine ilişkin Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına yapılacak olan ödemeler, hafta sonu veya resmi tatil gününü takip eden ikinci iş günü en geç saat 17:00’a kadar gerçekleştirilir.

(7) Piyasa İşletmecisi ve piyasa katılımcıları tarafından gerçekleştirilen ödemelere ilişkin olarak merkezi uzlaştırma bankasından elektronik ortamda alınan dekontlar, ödeme alındı makbuzu yerine geçer ve ay sonunda uzlaştırmaya ilişkin olarak piyasa katılımcılarına veya Piyasa İşletmecisine iletilen faturanın ilgili kısmı avans olarak ödenmiş kabul edilir.

(8)^409,410 Piyasa katılımcılarına uzlaştırmaya ilişkin iletilen faturaların bedelleri, gün öncesi dengeleme ve gün içi piyasası faaliyetlerine ilişkin avans ödemeleri ve aynı piyasa katılımcısının fatura alacaklısı olması durumunda alacak tutarı toplamı fatura bedelinden düşülmek kaydı ile borçlu piyasa katılımcıları tarafından aracı bankalar aracılığıyla Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden altıncı iş günü ödenir.

(9)⁴¹¹,⁴¹² Piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine iletilen faturaların bedelleri, gün öncesi dengeleme ve gün içi piyasası faaliyetlerine ilişkin avans ödemeleri ve aynı piyasa katılımcısının fatura alacaklısı olması durumunda alacak tutarı toplamı fatura bedelinden düşülmek kaydı ile Piyasa İşletmecisi tarafından alacaklı piyasa katılımcılarına en geç fatura tebliğ tarihini takip eden yedinci iş günü içerisinde, fatura tebliğ tarih ve sırasına göre, Piyasa İşletmecisinin merkezi uzlaştırma bankasındaki hesabından, aracı bankalar kullanılarak ödenir.

(10) Merkezi uzlaştırma bankası, sunmuş olduğu teminat yönetimi ve nakit takas hizmetine ilişkin olarak katılımcıların ödemesi gereken hizmet bedellerini, aylık bazda piyasa katılımcılarına bildirir. Merkezi uzlaştırma bankası tarafından piyasa katılımcılarına iletilen hizmet bedelleri, bu bedelin tebliğ tarihini takip eden altı iş günü içerisinde merkezi uzlaştırma bankasına ödenir.

(11) Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma bankası tarafından kendilerine yapılacak avans ve fatura ödemelerine ilişkin olarak tek bir aracı banka ile çalışırlar, merkezi uzlaştırma bankasına yapacakları ödemelere ilişkin olarak birden fazla banka ile çalışabilirler. Piyasa katılımcıları, merkezi uzlaştırma bankası tarafından kendilerine yapılacak avans ve fatura ödemelerine ilişkin birlikte çalışacakları aracı bankayı merkezi uzlaştırma bankasına ve Piyasa İşletmecisine yazılı olarak bildirir ve söz konusu bankayı değiştirmeleri durumunda, Piyasa İşletmecisine en kısa sürede bildirimde bulunur.

(12) Merkezi uzlaştırma bankası ve aracı bankalar tarafından teminatlar ve avans/fatura ödemelerine ilişkin olarak kullanılan bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının beklenmedik bir şekilde arızalanması ve bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda tamamlanması gereken süreçlerin belirlenmiş olan süre zarfında tamamlanmayacağının ortaya çıkması durumunda, aracı banka merkezi uzlaştırma bankasını, merkezi uzlaştırma bankası Piyasa İşletmecisini ivedilikle bilgilendirir. Bu durumda, Piyasa İşletmecisi, süreçlerin tamamlanabilmesi için yeni süreler belirler ve bu değişikliklerle ilgili piyasa katılımcılarını bilgilendirir.

(13) Bu maddenin 12 nci fıkrasında belirtilen sebeplerden ötürü merkezi uzlaştırma bankası, aracı bankalar ve Piyasa İşletmecisinin teminat ve ödeme işlemlerine ilişkin olarak yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda taraflara uygulanacak yaptırımlar, ilgili taraflar arasında yapılan anlaşmalarda yer alır.

(14)^413,414 İlgili uzlaştırma dönemine ilişkin olarak hem alacaklı, hem de borçlu olan piyasa katılımcıları için faturaya esas uzlaştırma bildiriminin yayımlanmasını ve alacak faturasının Piyasa İşletmecisine tebliğ edilmesini müteakiben alacak ve borçlar arasında mahsuplaşma işlemi otomatik olarak yapılır.

Avans ödemelerinin yapılmaması

MADDE 132/D⁴¹⁵ – (1) Piyasa katılımcısının, söz konusu avans ödemesini, gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden iş günü en geç saat 15:00’a kadar gerçekleştirmemesi durumunda piyasa katılımcısının temerrüde düştüğü kabul edilir.

(2)^416,417 Piyasa katılımcısının, sunması gereken toplam teminat tutarının üzerinde TL cinsinden nakit teminatının bulunması ve sunması gereken toplam tutarın üzerinde olan teminat tutarının ve/veya piyasa katılımcısının serbest cari hesabında bulunan paranın ilgili avans ödeme bildirimine ilişkin katılımcının borcunu karşılayacak seviyede olması durumunda, katılımcının borcu, sunması gereken toplam teminat tutarının üzerindeki nakit teminattan otomatik olarak karşılanır ve katılımcı temerrüde düşmez.

(3)⁴¹⁸ Piyasa katılımcısının söz konusu avans ödemesini bahsedilen zaman süresi içerisinde yapmaması ve ilgili tutarın katılımcının toplam teminatının üzerindeki nakit teminatından karşılanamaması durumunda, karşılanamayan miktara temerrüt faizi uygulanır. Katılımcıya uygulanan temerrüt faizi oranı, gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden işgünü saat 15:00’dan sonra yapılan ödemeler için, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranının %50’si, gün öncesi dengeleme faaliyetinin gerçekleştiği günü takip eden işgünü saat 17:00’dan sonra yapılan ödemeler içinse aynı maddeye göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine ilişkin bedeller ilgili ayın uzlaştırma bildiriminde gecikme zammı kalemi olarak belirtilir ve her ay sonu itibariyle ilgili piyasa katılımcısının faturasına yansıtılır.

(4)⁴¹⁹ Piyasa katılımcıları tarafından Piyasa İşletmecisine ödenen temerrüt faizi ile Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenen temerrüt faizi arasındaki toplam tutar farkına ilişkin gelir elde edilmesi durumunda, elde edilen bu gelir, ay sonunda diğer piyasa katılımcılarına sıfır bakiye düzeltme katsayısı oranında yansıtılır.

(5) Piyasa İşletmecisinin piyasa katılımcılarına ödeme yapacağı avans bedelini, ilgili gün içerisinde en geç saat 17:00’a kadar ödememesi halinde, ödenmesi gereken tutara temerrüt faizi uygulanır. Piyasa İşletmecisine uygulanan temerrüt faizi oranı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen faiz oranıdır. Temerrüt faizine ilişkin bedeller her ay sonu itibariyle Piyasa İşletmecisine faturalanır.

(6) Piyasa katılımcısının söz konusu avans ödemesini en geç saat 15:00’a kadar yapmaması ve ilgili tutarın katılımcının toplam teminatının üzerindeki nakit teminatından karşılanamaması durumunda, herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın katılımcının teminatı borçlarına mahsup edilir.

(7) Piyasa katılımcısına, ödemesi yapılmamış avans tutarında kullanılan teminatın, ertesi güne ilişkin sunması gereken teminat tutarı seviyesine kadar tamamlanması uyarısı, Piyasa İşletmecisi tarafından, en geç saat 16:00’a kadar yapılarak, katılımcının en geç bir sonraki iş günü saat 10:30’a kadar teminat mektuplarını, 11:00’a kadar ise teminat mektubu dışındaki diğer teminatlarını tamamlaması istenir.

(8)⁴²⁰ Piyasa katılımcısının uyarıya rağmen, bahsedilen zaman süreci içerisinde teminatını tamamlamaması durumunda, söz konusu piyasa katılımcısının ertesi güne ilişkin olarak sunduğu teklif gün öncesi dengeleme kapsamında değerlendirilmez ve eşleşmemiş gün içi piyasası teklifleri iptal edilerek ilgili taraflara bilgi verilir.

(9) Ödemeler ve teminatlara ilişkin yükümlülüklerin madde 132/Ç de belirtilen süreler içinde Piyasa İşletmecisi ve/veya merkezi uzlaştırma bankası tarafından kullanılan bilgisayar, yazılım ya da teknolojik altyapının beklenmedik bir şekilde arızalanması ve merkezi uzlaştırma bankasıyla ilgili olan arızaların Piyasa İşletmecisine geçerli sebeplerle raporlanması halinde, Piyasa İşletmecisi ve piyasa katılımcısına temerrüt faizi uygulanmaz.

(10) Piyasa katılımcısına uygulanacak asgari temerrüt matrahı ve temerrüt faizi Piyasa İşletmecisi tarafından PYS aracılığıyla duyurulur. Asgari temerrüt matrahının altındaki tutarlara temerrüt cezası uygulanmaz.