Ödemeler Dengesi



Yüklə 285 Kb.
tarix20.09.2018
ölçüsü285 Kb.
#69625


Ödemeler Dengesi


Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi : Bir ülke sakinlerinin diğer ülke sakinleriyle, belli bir dönemde yaptığı tüm ekonomik faaliyetlerin sistematik şekilde kaydedildiği tablodur. Bilançonun ana bölümleri şunlardır:

      • A. CARİ İŞLEMLER HESABI
      • B. SERMAYE HESABI
      • C. FİNANS HESABI
      • D. NET HATA VE NOKSAN
      • E. REZERV VARLIKLAR






Ödemeler Dengesi



Ödemeler Dengesi



Ödemeler Dengesi



Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

    • BP = CAB + KAB
    • BP = CAB [Y, Yf, (Pf/P).R] + KAB [i, (if + De)]
    • CAB = Current Account Balance (Cari İşlemler Dengesi)
    • KAB = Capital Account Balance (Sermaye Hesabı Dengesi)
    • BP = 0 Dış Denge
    • BP > 0 Dış Fazla
    • BP < 0 Dış Açık


Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

    • BP = CAB [Y, Yf, (Pf/P).R] + KAB [i, (if + De)]
    • (-) (+) (+) (+) (-)
    • Cari İşlemler Dengesini Etkileyen Unsurlar
    • Y = ülkenin gelir düzeyi ; M = f(Y)+
    • Yf = Ticaret ortaklarının gelir düzeyi ; X = f(Yf)+
    • (Pf/P).R = Reel döviz kuru
    • Pf = Yabancı ülke fiyatlarının ulusal para cinsinden ifadesi
    • P = Yurtiçi fiyatlar
    • R = Nominal döviz kuru
    • Eğer Y  M ; Yf  Mf
    • Reel döviz kuru (Pf ve P sabit iken, R)  X ve M


Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

    • BP = CAB [Y, Yf, (Pf/P).R] + KAB [i, (if + De)]
    • (-) (+) (+) (+) (-)
    • Sermaye Hesabı Dengesini Etkileyen Unsurlar
    • i = yurtiçi faiz oran
    • if = yurtdışı faiz oranı
    • De = Beklenen devalüasyon ya da depresiasyon oranı
    • Eğer i  Yabancı sermaye girişi
    • (if + De)  Yabancı sermaye çıkışı
    • Uzun vadede faiz oranı (i), Cari İşlemler Dengesini de etkiler.
    • Dış borç faizleri cari işlemlere kaydedilir (Hizmet Giderleri).


Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

    • BP = CAB [Y, Yf, (Pf/P).R] + KAB [i, (if + De)]
    • (-) (+) (+) (+) (-)
    • BP’yi türetmek için Y ve i dikkate alınıp, Yf, P, Pf, R sabit kabul edilir. Aksi halde, BP sağa veya sola hareket eder.
    • BP = CAB [Y] + KAB [i]
    • (-) (+)
    • Y  M böylece (X-M) olumsuz etkilenir.
    • if ve De sabit kabul edilirse,
    • i  Yabancı sermaye girişi
  • Bu durumda, genel dış denge, gelir düzeyi ve faiz oranlarının bir fonksiyonudur.



Ödemeler Dengesi



Ödemeler Dengesi



Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

  • C gibi bir noktada, milli gelir düzeyinin üzerinde bir faiz oranı (i2>Y1) olduğu için, Dış Fazla vardır.

  • Y gibi bir noktada, milli gelir düzeyinin altında bir faiz oranı (Y1>i3) olduğu için, Dış Açık vardır.

  • (M-X) fonksiyonunun kayma nedenleri; Yf, Reel Kur, if, De

  • Reel KurX, M ve (M-X) fonksiyonu ile BP sağa kayar. [BP1]

  • if  ve iNet SG ve KAS fonksiyonu ile BP sola kayar. [BP2]



Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

  • BP doğrusu, üzerindeki her noktada dış dengeyi sağlayan uygun i-Y bileşimlerini gösterir.



Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

  • Bu doğru üzerinde dış denge, milli gelirin doğurduğu dış ticaret bilançosu açığının (fazlasının), faiz oranlarının uyardığı net sermaye bilançosu fazlası (açığı) ile dengelendiğini ifade eder.

  • Y1  BP = 0 çünkü i1 faiz oranı dengesizliğe izin vermiyor.

  • i1  BP = 0 çünkü Y1 gelir düzeyi dengesizliğe izin vermiyor.

  • BP doğrusunun sağı, ödemeler bilançosu açığı bölgesidir. Çünkü, bu bölgede dış dengenin sağlanması için gerekli milli gelir düzeyi çok yüksek veya faiz oranı çok düşüktür.

  • BP doğrusunun solu, ödemeler bilançosu fazlası bölgesidir. Çünkü, bu bölgede dış dengenin sağlanması için gerekli milli gelir düzeyi çok düşük veya faiz oranı çok yüksektir.



Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

  • Dış denge doğrusunun (BP) eğimi, sermaye akımlarının faiz oranlarına karşı duyarlılığına bağlıdır. Bu duyarlılık (sermayenin faiz esnekliği) ne kadar yüksek olursa, BP doğrusu o derece yatıklaşır (eğimi azalır).



Ödemeler Dengesi

  • Ödemeler Dengesi (Balance of Payments-BP)

  • Sermaye girişi 1.000.000 $, 1$=1.400.000 TL, i=%20

  • 1.000.000 * 1.400.000 = 1.400.000.000.000 TL

  • Her 1 TL, %20 faizden 1,2 TL olacak.

  • (Anapara + Faiz = 1 + 0,20 =1,20)

  • 1.400.000.000.000 * 1,20 = 1.680.000.000.000 TL vade sonunda elde edilecek toplam gelir.

  • Eğer t+1 döneminde;

    • 1$ = 1.400.000 TL : 1.680.000.000.000 / 1.400.000 = 1.200.000 $ çıkar.
    • 1$ = 1.100.000 TL : 1.680.000.000.000 / 1.050.000 = 1.600.000 $ çıkar.
    • 1$ = 1.750.000 TL : 1.680.000.000.000 / 1.750.000 = 960.000 $ çıkar.


Ödemeler Dengesi

  • Genel Denge

  • Ekonomide genel denge iç denge (IS=LM) ve dış dengenin (BP) birlikte sağlandığı durumu ifade eder.



Ödemeler Dengesi

  • Dış Açık Durumu

  • Ekonomide iç denge (IS=LM) varken dış açık (BP<0) durumunu ifade eder. Milli gelir daha düşük ya da faiz oranı daha yüksek olmalıydı ki dış açık olmasın.



Ödemeler Dengesi

  • Dış Fazla Durumu

  • Ekonomide iç denge (IS=LM) varken dış fazla (BP>0) durumunu ifade eder. Milli gelir daha yüksek ya da faiz oranı daha düşük olmalıydı ki dış fazla olmasın.



Ödemeler Dengesi

  • Dış Açık veya Fazlanın Sürdürülebilmesi

  • Ekonominin dış dengesizliklerin bulunduğu E1 ve E2 noktalarında kalabilmesi için, bu dengesizliklerin parasal etkilerinin sterilize edilmesi gerekir.

  • Sterilizasyon politikasının amacı; dış dengesizliklerin parasal etkilerini ters yönde açık piyasa işlemleri ile önlemek ve böylece, IS ve LM’de kaymaların ortaya çıkmasını engellemektir.

  • Dış Açık : Döviz Geliri < Döviz Gideri  Döviz Miktarı

  • Döviz Miktarı  Ms  LM sola kayar ve yeni denge kurulur. Para otoriteleri, piyasada Ms düşmesini istemiyorsa, ters yönde açık piyasa işlemleri ile para arzını eski düzeyine getirir.



Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Harcama Değiştirici Politikalar
      • Para Politikası
      • Maliye Politikası
    • Harcama Kaydırıcı Politikalar
      • Döviz Kuru Politikası (Sabit Kur Sisteminde olmaz.)
      • Dolaysız Kontroller (Gümrük vergileri, ithalat yasakları, ihracat sübvansiyonları.)


Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

  • Dış Denge : Ödemeler bilançosunun otonom gelir ve gider kalemlerinin eşitlenmesiyle sağlanmakta, yani, döviz piyasasında arz ve talebin eşit olması anlamına gelmektedir.

  • İç Denge : Fiyat istikrarı ile tam istihdamın birlikte gerçekleşmesi, yani, milli gelirin tam istihdam düzeyinde dengeye gelmesidir.

    • Kısa dönemde iki dengeden birisi tercih edilebilir.
    • Uzun dönemde iç ve dış denge birlikte sağlanmalıdır.


Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

  • İç Dengesizlikler :

  • Enflasyon  Daraltıcı Para ve Maliye Politikaları

  • İşsizlik  Genişletici Para ve Maliye Politikaları

  • Dış Dengesizlikler :

  • Dış Açık  Daraltıcı Para ve Maliye Politikaları

  • Dış Fazla  Genişletici Para ve Maliye Politikaları



Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Enflasyon + Dış Açık  Çelişki Yok (Daraltıcı Politikalar)
    • Enflasyon + Dış Fazla  Çelişki Var
    • İşsizlik + Dış Açık  Çelişki Var
    • İşsizlik + Dış Fazla  Çelişki Yok (Genişletici Politikalar)
  • Çelişkili durumlar için Robert A. Mundell’in “Etkin Piyasa Sınıflaması İlkesi” dikkate alınır. Yani, politikalar hangi alanda daha etkinse o alanda kullanılmalıdır. Buna göre;

      • Maliye Politikası – iç dengede daha etkilidir. (Vergiler = G)
      • Para Politikası – dış dengede daha etkilidir. (Para Arzı = Ms)
    • Enflasyon + Dış Fazla  Daraltıcı Maliye P. + Genişletici Para P.
    • İşsizlik + Dış Açık  Genişletici Maliye P. + Daraltıcı Para P.


Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

  • Para Politikası – Amaç: Dış açığı düşürmek.

  • Ms  i  I  Y  M

  •  Net YSG

  • Likidite tuzağı olmamalıdır. Yatırımın faiz elastikiyeti önemlidir.

  • Maliye Politikası – Amaç: Dış açığı düşürmek.

  • G  Y  M

  •  Md (Ms)  i  Net YSG

  • Sonuç Belirsizdir. Para Politikası dış dengede daha etkindir.



Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği (Tam Sermaye Mobilitesi varsayımı)

  • Para Politikası



Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği (Tam Sermaye Mobilitesi varsayımı)

  • Maliye Politikası



Ödemeler Dengesi

  • Sabit Kur Sisteminde Otomatik Dengelenme Mekanizması

  •  P  (X-M)  Dış Açık

  • Dış Açık  Ms (Parasal Etki)  Y  (X-M)  Dış Açık

  •  i  Net YSG  Dış Açık



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Sabit kur sisteminde, fiili dengesizliklerin ortadan kalkması şeklinde olan otomatik dengelenme mekanizması; Esnek kur sisteminde, potansiyel dengesizliklerin giderilmesi gibi farklı bir nitelik kazanmaktadır.
    • Sabit kur sisteminde, gelir ve nispi fiyat değişmeleri dengelenme mekanizmasında ortaklaşa rol oynarken; Esnek kur sisteminde, nispi fiyat değişmeleri ön plana geçmekte, gelir değişmeleri ise otomatik dengelenme sürecinde tersine çevirici ve dengelenmenin etkinliğini azaltıcı bir etkiye sahip olmaktadır.


Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Sabit kur sisteminde, dolaylı olarak ortaya çıkan nispi fiyat değişmeleri, para arzı ve fiyatlar genel düzeyindeki değişmelere bağlıdır.
    • Esnek kur sisteminde, dolaysız olarak ortaya çıkan nispi fiyat değişmeleri, döviz kuru değişmelerine bağlıdır.


Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

  • Sabit Kur Sistemi [Para Politikası]

  • Ms  i  I  Y  M

  •  Net YSG

  • Esnek Kur Sistemi [Para Politikası] – Fiili değil, Potansiyel Açık

  • Ms  i  I  Y  M  R

  •  Net YSG  R



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Para politikasının iç denge üzerindeki etkisi esnek kur sisteminde artmaktadır. Bunun istisnaları vardır:
      • Likidite Tuzağı Durumunda,
  • Ms  i  i  İç Denge üzerinde Para P. etkisiz.  Dış Denge üzerinde Para P. etkisiz.

      • Yatırım Talebinin Faiz Elastikiyeti = 0 ise,
  • Ms  i  I  I devam etmiyor. Çünkü YTFE=0.

  •  Net YSG



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

  • [Maliye Politikası] – Genişletici Maliye Politikası Uygulaması

  • G  Y  M (Dış Açık)  R

  •  Md  i  Net YSG (Dış Fazla)  R

  • Esnek Kur Sisteminde Devam Eden Durum: R  Y

  • R  Y

  • Hangi etki ağır basarsa, o sonuç oluşur. R ise, Genişletici Maliye Politikasının Gelir üzerindeki etkisi artırıcı olur.



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Maliye politikasının iç denge üzerindeki etkisinin istisnaları vardır:
      • Likidite Tuzağı Durumunda,
  • G  Y  M  R  Y

  •  Md  i  i (2nci etki gerçekleşmez)

      • Para Talebinin Faiz Elastikiyeti = 0 ise,
  • G  Y olmayacaktır (Y). Çünkü bu durumda G’deki artış tamamen faiz oranı yükselmesine yol açıp yatırımları dışlayacaktır (crowding-out).



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde İç ve Dış Denge Amacıyla İzlenebilecek Politikalar ve Etkinlikler

    • Para Talebinin Faiz Elastikiyeti = 0 ise,


Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği (Tam Sermaye Mobilitesi varsayımı)

  • Para Politikası



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği (Tam Sermaye Mobilitesi varsayımı)

  • Maliye Politikası



Ödemeler Dengesi

  • Esnek Kur Sisteminde Para ve Maliye Politikalarının Etkinliği (Tam Sermaye Mobilitesi varsayımı)

  • Maliye Politikası



Ödemeler Dengesi

  • Tam Sermaye Mobilitesi Durumunda:

    • Sabit Kur Sisteminde: Maliye Politikası Etkin
    • Esnek Kur Sisteminde: Para Politikası Etkin


Yüklə 285 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə