Ebedi dönüş mitosu

Hymns on Epiphany,
VIII, 16; VVensick, s. 169.
13. Bkz. A.R. Johnson, "The Role of he King in the Jerusa- 
. lem Cultus, 
"The Labyrinth
ed. S.H. Hooke (Londra, 1935), s.
79; ayrıca bkz. Patai, s. 73.
14. Bkz. Tamlud'da orji ifratına yapılan göndermeler, 
Raffaele Pettazzoni, 
Ld confessione dei peccati,
II, (Bologna,
1935), s. 229. Hierapolis'de aynı durum için bkz. Lucian, 
De
dea Syra,
20; Patai, s. 71.
15. 
Agy.,
s. 171. 
.
16. Ephraem Srus, 1 ,1.
17. James Darmesteter, 
Le Zend-Avesta,
II (Paris, 1892), s. 
640, not 138.
18. 
Cosmography,
zikreden Arthur Christensen, 
Les Types
du premier homme et du premier rol dans l'histoire legendaire
des Iraniens,
II (Stockholm, 1917), s. 147.
19. Ta'anit, 2a, VVensick, s. 173.
20. E.S. Drower (E.S. Stevens), 
The Mandaeatıs o f Iracj and
Iran
(Oxford, 1937), s. 86; H. Lassy, 
Muharram Mysteries
(Helsinki, 1918), s. 219, 228. Bkz. Sir James George Frazer, 
Ad-
onis, Attis, Osiris: Studies inthe History o f Oriental Religion
(2.Basım, Londra, 1914), s. 252; ve daha yalanlarda, Liung- 
man, I, s. 103. Liungman bu ananenin Osiris ritüellerinden 
türediğini ileri sürmektedir.
21. Bkz. Josef Marquart tarafından derlenen metinler, ' 
"The NawıOZ, its History and Its Significance”, 
Journal o f the
Cama Oriental Institute
(Bombay), XXXI (1937), 1-51, 
özellikle s. 16. Bu makalenin Almanca orijinali için Dr. Modi 
Memoriel Volüme: Papers on Indo,Iranien and Other Subjects
165

---

(Bombay, 
1930), s. 709-65.
22. Muhammad ibn Ahmad al-Biruni, 
The Chronology of
Ancient Nations
(çev. C. Edward Sachau, Londra, 1879), s. 199.
23. Christensen, II, s. 148.
24. al-Biruni, s. 201; Qazvvini, çev. Christensen, s. 148.
25. al-Biruni, s. 200.
26. Ay., s. 202-203.
27. Ay., s. 202. Ondokuzuncu yüzyılda Nevvroz törenleri 
hakkında bkz. Jakob EduardPolak, 
Persien Das Land und seine
Bewohner,
I (Leipzig, 1865), s. 367. Benzer düşüncelere Yahu- 
dilerde de rastlanmaktadır, Talmud döneminde şu sözler Yeni 
Yıl duasında geçmekteydi: "Bugün yılın işlerinin başlama 
günü, ilk günün hatırlanışı" 
(Posh Hashshana,
27a; zikreden 
Patai, s. 69). 
.
28. Bkz. Drovver, s. 87; Giusepe Furlani, 
Religione dei Ye­
zidi
(Bologna, 1930), s. 59.
29. Bkz. Frazer, 
The Scapegoat, s.
215; Georges Dumezil, 
Le probleme des centaurs
(Paris, 1929), s. 39; EmileNourry (P. 
Saintyves, pseud), L'Astrologie populaire (Paris, 1937), s. 61. 
Ayrıca bkz. Marcel Granet, 
La Petısee chinoisa
(Paris, 1934), s. 
107.
30. al-Biruni, s. 208.
31. Franz Cumont tarafından yorumlanan metinler, "La 
Fin du monde selonles images occidentaux", 
Revue de l'His-
toire des Religions
(Paris), Ocak-Haziran 1931, s. 76. Ayrıca 
bkz. VVilhelm Bousset, 
der Antichrist in der Überlieferurıg des
fııdentums, des Neuen Testaments und der aften Kirche
(Göttingen, 1895), s. 129.
32. Otto Höfler, 
Kultische Geheimbündeder Germanen,
I 
(Frankfurt am Main, 1934); Liungman, II, s.. 426 passim ; Otto 
Huth, janus (Bonn, 1932); Johannes Hertel, 
Des indogerma-
nische Maujahrsopter in Veda
(Leipzig, 1938).
33. Höfler agy., Alexander Slavvik, "Kültische Geheim- 
bünde der Japaner und Germanen", 
VJiener Beitrage zur Kultur-
geschichte und Linguistik
(Salzburg v Leipzig), IV (1936), 675-
166

---

764. Antik Yakın Doğu'da ölülerin mevsim bayramları sıra­
sında yeryüzüne döndüğüne dair benzer bir inanç vardı; bkz. 
T.H. Gaster, Thespis; 
Ritual, Myth and Drama inthe Ancient
Near East
(Nevv York, 1950), s. 28.
34. Emile Nourry (P. Saintyves, preud) 
Essais de folklore
biblique
(Paris,1923), s. 30; Hertel, s. 52; Dumezil, Le Probleme 
des centaurs, s. 146; Huth, s. 146, Marcle Granet, 
Danses et le-
gendes de la Chine ancienne,
I-II (Paris, 1926), s. 155; Luigi 
Vannicelli, 
La religione dei Lola
(Milano, 1944), s. 80, Liung- 
man, s. 473.
35. Bkz. Dumezil, s. 148. Hopilerde erginleme töreni dai­
ma Yeni Yıi'da olur; bkz. Lewis Hasting'in 
Encyclopaedia o f
Religion and Ethics,
İli, s. 87.
36. Tarım toplumlarında orjinin rolü, kuşkusuz, çok daha 
karmaşıktır. Cinsel ifrat gelecek hasat üzerinde büyüsel bir 
etkide bulunurdu. Ama, her zaman tüm biçimlerin kay­
naşmasına, başka bir deyişle Yaratılış öncesi kaosun yeniden 
gü n celleştirilm esin e yönelik bir eğilim in de izleri 
görülebilir.Patterns in Comparative Religion
(Londra ve New 
York, 1958), s. 331 ve devamı, verimlilik kültleri üzerine olan 
bölüm.
37. Stavvik, agy.
38. Ay., s. 762.
39. "Kulturschichten in Altjapan", Almanca çevirisi 
(yayınlanmamış) Dr. Masao Oka'nın Japonca elyazmasından.
40. Slawik, s. 679.
41. P.E. Goddard, 
Life and Culture ö f the Hupa
(Califor- 
nia Üniversitesi Amerikan Arkeolojisi ve Etnolojisi ya­
yınları, Berkeley, 1903,1, no: 1), s. 82; A.L. Kroeber, 
Handbook
o f the îndians of California
(Washington, 1926), s. 53; A. L. 
Kroeber ve E.W. Gilford, 
World Reneıval, a Cult System o f na-
tive Northıvest California
, (Anthropological Records, XIII, 
no: 1, University of California, 1949), s. 1, 105. Amerika'da 
başka yerlerde de tufan her yıl anılır, yani mitsel alan dışın­
da tüm insanlığı yok eden büyük felaket yeniden güncelleş­
167

---

tirilir, bkz. Sir George. James Frazer, 
Folklore in the Old Tes-
tament,
I,(Londra, 1918), s. 293. Arkaik kültürlerde dünyanın 
yok oluşu ve yeniden yaratılışı mitosuna ilişkin bkz. F.R. Leh- 
mann, "Weltuntergang und Weltemeuerung in Glauben schrift- 
loser Völker", 
Zeitschnit for Eihnologie
(Berlin), LXXI (1939).
42. Bkz. 
Shamanism Archaic Techniques o f Ecstasy
(Nevv 
York ve Londra, 1964) adlı kitabımız, s. 320.
43. 
Comentarii la legenda Meşterului Manole
(Bükreş, 
1943); ayrıca bir önceki bölüme bkz.
44. 
Antiquities o f the Jeıvs,
III, 7, 7.
45. Çev. Julius Eggeling, 
The Sacred Books o f East,
XLIÜ 
(Oxford, 1897), s. 361. 
*
46. Çev. 
ay.,
s. 358.
47. Çev. 
ay.,
s. 386.
48. Çev. 
ay.,
29-30.
49. Çev., XLI (Oxford, 1864), s. 162. Paul Mus, 
Barabudur,
I(Hanoi, 1935), s. 384, "kurulu zaman" hakkında bkz. n , s. 733­
89.
v
50. A.M. Hocart, 
Kingship
(Londra, 1927), s. 189-90.
51. Bkz. 
Com entarii la legenda M aşterului M anole,
özellikle s. 56. 
.
52. W ilhelm Koppers, 
Die Bhil in Zentralindien
(Horn,
1948), s. 241.
53. E.S.C. Handy, 
Polynesian Religion
(Honolulu, 1927), s. 
10