Düyünlü ur xəstəliyi üzrə klinik protokol
Yüklə 205,96 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ÜMUMİ MÜDDƏALAR
- XBT-10 ÜZRƏ TƏSNİFATI
- DÜYÜNLÜ URUN NOZOLOJİ FORMALARI
- Qalxanabənzər vəzin kistası
6
AbTg – tireoqlobulinə qarşı anticisimlər AFTD – avtonom fəaliyyətli tiroid düyünü BBS – bütün bədənin skanerləşdirilməsi Ca – kalsium Ca 2+
– kalsium ionu Ct – kalsitonin ÇDU – çoxdüyünlü ur ÇEN2 – 2-ci tip çoxsaylı endokrin neoplaziya sindromu EDİ – etanolun dərialtı inyeksiyası FT3 – sərbəst 3-yodtironin FT4 – sərbəst tiroksin İSİE – insan sümük iliyinin endotelial hüceyrəsi KT – kompüter tomoqrafiyası QV – qalxanabənzər vəz LTM – lazer termal müalicə LT4 – levotiroksin NİAB – nazik iynəli aspirasion biopsiya NMR – nüvə-maqnit rezonansı PTH rhTSH – rekombinant tiroid stimulyasiyaedici hormon Tg – tireoqlobulin TMK – tiroidin medulyar karsinoması TPOAb – tiroid peroksidazaya qarşı anticisimlər TSH – tiroid stimulyasiyaedici hormon USM – ultrasəs müayinəsi US-NİAB – ultrasəs nəzarəti ilə nazik iynəli aspirasion biopsiya 123 İ 99m TcO 4 – texnesium izotopu Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Protokol ilkin səhiyyə xidmətləri səviyyəsində çalışan terapevtlər, endokrinoloqlar, cərrah-endokrinoloqlar, ailə həkimləri üçün nəzərdə tutulmuşdur. Pasiyent qrupu: Düyünlü ur xəstəliyi olan böyük yaşlı şəxslər.
►
qalxanabənzər vəzin düyünlərinin diaqnostika və müalicəsinin təkmilləşdirilməsi ►
►
Maliqnizasiya ehtimalını müəyyən etmək üçün düyünlü urun qiymətləndirilməsi ►
Düyünlü urlu xəstələrin həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması
xarakteristikaya malik bütün ocaqlı törəmələri əhatə edən klinik anlayışdır. Qalxanabənzər vəzidə iki və daha çox düyün olduqda, bu çoxdüyünlü ur hesab edilir. Düyünlü urun patoloji və proqnostik əhəmiyyəti aşağıdakılarla əlaqədardır: ►
şişi olması riski (2-5%). Qalxanabənzər vəzin bədxassəli şişləri arasında 90% hallarda yüksək diferensiasiya etmiş xərçəngə (papilyar, follikulyar) rast gəlinir. ►
Qalxanabənzər vəzin böyüməsinin ətraf toxumaları sıxma və kosmetik defekt yaratma riski ►
qalxanabənzər vəzin funksional avtonomiyası və tireotoksikozun yaranma riski (əsasən yod defisitli regionlarda) Epidemiologiya
Qalxanabənzər vəzin düyünlü törəmələri palpasiya zamanı 5% insanlarda, USM zamanı isə bundan 10 dəfə çox (50%) aşkar olunur. Düyünlü ur yod defisitli regionlarda daha çox aşkar edilir. Düyünlü törəmələr uşaqlarda və yeniyetmələrdə nadir hallarda müşahidə olunur, ancaq yaş artdıqca onun rast gəlmə tezliyi yüksəlir. Qadınlarda kişilərə nisbətən 2-4 dəfə daha çox rast gəlinir. Bədxassəli şişlər bütün düyünlü törəmə hallarının təxminən 5%-ini Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. 8 təşkil edir. Qalxanabənzər vəzi düyünləri arasında ən çox (90%) təsadüf edilən forma kolloid urdur.
Yod çatmamazlığı ilə bağlı çoxdüyünlü (endemik ) ur E 04.1 Qeyri-toksik təkdüyünlü ur E 04.2 Qeyri-toksik çoxdüyünlü ur E 05.1 Toksik təkdüyünlü urla müşayiət olunan tireotoksikoz E 05.2 Toksik çoxdüyünlü urla müşayiət olunan tireotoksikoz
►
Düyünlü kolloid ur ►
Follikulyar adenoma ►
Hipertrofik autoimmun tireoiditdə yalançı düyünlər ►
Solitar kista ►
Qalxanabənzər vəzin bədxassəli şişi
Ən çox yayılmış formasıdır. Patogenetik olaraq xroniki yod defisiti ilə əlaqədardır. Qalxanabənzər vəzi follikullarının daxilində kolloidin toplanması nəticəsində formalaşır.
Follikulyar adenoma follikul epitelisinin xoşxassəli şişidir. Follikulyar adenomalar arasında trabekulyar (embrional), mikrofollikulyar (fetal), makrofollikulyar (sadə) növlər ayırd edilir. Qeyd etmək lazımdır ki, aspiratın sitoloji müayinəsi follikulyar adenoma ilə follikulyar şişin diferensiasiyasına imkan vermədiyinə görə adenomanın cərrahi əməliyyatı aparılmalıdır.
Kista qalxanabənzər vəzi toxumasında kistoz mayeli boşluqdur. Qalxanabənzər vəzi düyünlərinin 3-5%-ini təşkil edir. Həqiqi kista yalançı kistadan tərkibində follikulyar epitel olması ilə fərqlənir. USM ilə kistoz törəməni aşkar etmək çətinlik törətmir. Buna baxmayaraq, USM kistanı sistadenomadan və sistadenokarsinomadan fərqləndirə bilmir, ona görə törəməni punksion biopsiya və təkrar USM etmək lazımdır. Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır. Yüklə 205,96 Kb. Dostları ilə paylaş:
|