Dusmuxamedov maxmudjon zakirovich sadiqova xurshida kabulovna dusmuxamedov dilshod maxmudovich

Periodontit – 
tish ildiz qobigʼining (periodontning) yalligʼlanishi
.
Gingivit – 
suyak toʼqimasiga taʼsir etmagan holda, milk toʼqimasining 
yalligʼlanishi
. 
Gingivotomiya – 
milk sohasini kesish
.
Ponasimon nuqson – 
surunkali ravishda ortiqcha yuk tushganda, koʼpincha 
bruksizmda, tish asosi (boʼyin qismi) qattiq toʼqimasining yemirilishi
.
Tish milk choʼntagini ochiq mexanik yoʼl bilan tozalash (ochiq kyuretaj) – 
milkni kesib ochgan xolda, chuqur joylashgan tish karashlari va yalligʼlangan 
toʼqimani olib tashlash, tish ildizi yuzasini silliqlash va jarroxatni tikish. Bu 
usuldan tishni oʼrab turgan toʼqimaning chuqur zararlanganda, ogʼir yalligʼlanish 
jarayoni yuzaga kelganda foydalaniladi.

Milk retraktsiyasi – 
tish ildiz qismini ochilib qolishi.

Oqma yoʼli – 
ogʼiz boʼshligʼi bilan granulema yoki kistani bogʼlovchi jagʼ 
suyagida hosil boʼlgan kanal.

Ogʼiz boʼshligʼi dahlizini chuqurlashtirish – 
yumshoq toʼgʼimalarni koʼchirish 
yoʼli bilan ogʼiz boʼshligʼi dahlizida chuqurlik xosil qiluvchi operatsiya. 

---

7 
Granulemalarni olib tashlash – 
ogʼiz boʼshligʼidagi yalligʼlangan toʼqimani olib 
tashlovchi xirurgik operatsiyasi. Ikki xil usulda oʼtkazilishi mumkin: granulemani 
tish bilan birga olib tashlash, yoki ildiz uchini rezektsiya qilish orqali.
Kistoektomiya (kistani olib tashlash) – 
kistani olib tashlash boʼyicha xirurgik 
operatsiya. 
Tishni shinalash – 
tishlarni oʼzaro bogʼlagan holda ularni qimirlashini bartaraf 
etish.
 
 

---

8 
Kirish
.
Parodont - bu tish qatorining asosidir. Bu alveolyar suyak, parodontal 
birikma, tsement va og'iz bo’shlig’i shilliq qavatidan taskil etilgan. Ushbu 
komponentlar tishlarning tashqi kuchlar bilan o'zaro ta'sirini ta'minlaydi va 
funktsional buzilishlarning oldini olishga yordam beradi. Parodontni tashkil 
etuvchi tarkibiy qismlarning tuzilishi va kelib chiqishi, ularning bir-biri bilan 
o'zaro ta'siri va ularning biologik va fizik cheklovlarini bilish, kasallik va haddan 
yuqori okklyuzion kuchlar ta'siri ostida parodontda kuzatilgan o'zgarishlarni 
tushunish uchun juda muhimdir. 
Sog'lom parodontning anatomiyasi va fiziologiyasi tabiiy tish qatori, jag'lar 
va og'iz bo’shlig’i atrof muhiti bilan bog'liq holda tavsiflanadi. Parodont 
tishlarning ishlashi va okklyuzion aloqalari paytida tayanch sifatida xizmat qiladi. 
U alveola qoplami, milk, tsement, parodontal birikma va alveolyar suyakning 
shilliq qavatidan iborat. Embrional kelib chiqishi, tarkibi, normal fiziologik 
variatsiyalarga ega gistologik va klinik ko'rinishi, ularning sog'liqdagi 
munosabatlarini tushunishga va patologiyada yuzaga keladigan jarayonlarni 
tushunishga yordam beradi. U parodont komponentlarning makroskopik, 
mikroskopik va rentgenografik detallarini o'z ichiga oladi. To'qimalar 
kompartamenti (bo'linmalari) ning tafsilotlarini, ulardagi hujayralarni va hujayra 
mahsulotlari va hujayralarining o'zaro aloqasini bilish parodontning funktsional 
ishini yaxshiroq tushunishga imkon beradi. Parodontning qarishi va normal 
rivojlanishiga javob, shuningdek, tashqi ko'rinishdagi o'zgarishlar, xususiyatlar va 
funktsional va fiziologik ogohlantirishlarga bo'lgan munosabatlarni yaxshiroq 
tushunish 
uchun 
uning 
makroskopik, 
mikroskopik 
va 
rentgenografik 
o'zgarishlariga nisbatan muhokama qilinadi. Tishlarning tayanch tuzilmalarni 
tashkil etuvchi tarkibiy qismlarni to'liq anglash tizimning interaktiv va adaptiv 
xususiyatlarini baholash uchun zarur bo'lgan boshlang'ich nuqtani, shuningdek, 
parodontning patologik, normal va ortiqcha yuklamali fiziologiyalarda qanday 
o'zgarishini va stressni keltirib chiqaruvchi tarkibiy qismlarning yallig'lanishini 
keltirib chiqaruvchilarni bilishni ta'minlaydi. 
Parodont kasalliklari odamlarning eng keng tarqalgan kasalliklaridan biri 
bo'lib qolmoqda. Tish kasalliklarida ularning ulushi karies bilan kasallanishning 

---

9 
pasayishi, shuningdek, aholining demografik ko’rinishda keksa odamlarning foiz 
darajasi tez o'sib borishi, parodont kasalliklarga moyil bo'lgan yoshlarga qaraganda 
tez o'sib bormoqda. 1970-yillarning boshlarida parodont kasalligining barcha 
jabhalari bo'yicha bilimlar sohasida axborot portlashi kuzatildi va bu bizning 
tushunchamizda sezilarli yutuqlarga olib keldi. Yangi bilimlarning paydo bo'lish 
tezligi ushbu kasalliklarni idrok etish kontseptsiyasiga va ularni tashxislash va 
davolash usullariga yangi ma'lumotlarni kiritish qobiliyatidan sezilarli darajada 
ustun keldi. 
Parodont kasalliklar kelib chiqishi, rivojlanish mexanizmi va klinik 
yo'nalishi bo'yicha juda xilma-xildir. Ba'zi kasalliklar asosan surunkali yoki o'tkir 
va o’tkirosti yallig'lanishning namoyon bo'lishi bilan yuzaga keladi, boshqalari 
distrofik o'zgarishlar bilan tavsiflanadi. Parodontda bir vaqtning o'zida chuqur 
yallig'lanish, destruktiv va distrofik jarayonlar, shuningdek tabiatda o'simta yoki 
o'simtaga o'xshash kasalliklar rivojlanishi mumkin. [1,2]. 
Jarrohlik texnikasini ishlab chiqish parodontal to'qimalarga uchta 
aralashuvga 
asoslangan: 
kuretaj, 
gingivektomiya 
va 
loskut 
jarrohligi. 
Stomatologiya rivojlanishining hozirgi bosqichida yallig'lanishli parodont 
kasalliklarni davolashda keng qamrovli yondashuv ko'zda tutilgan bo'lib, uning 
maqsadi parodontdagi yallig'lanish jarayonlarini yo'q qilish, parodontal kompleks 
elementlarining strukturaviy va funktsional xususiyatlarini tiklash, mahalliy va 
umumiy himoya omillarini oshirishdir va bunga etiotrop, patogenetik va 
simptomatik terapiya kombinatsiyasi bilan erishiladi [3,4]. 
Parodontitning asosiy alomati - parodontal patologiyaning eng keng 
tarqalgan shakli - bu