Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
Afaq Yusifli İshaqlı 348 Qızın vüqarı, gözəlliyi kralın qəlbini ovlamış, hətta kral onun qarşısında şlyapasını çıxarıb baş əyməyə də fürsət tapmışdır. Kral gördüyü qızı Don Aryasa belə təqdim edir. O qara saçlını unutdun amma? Vüqarla durmuşdu öz eyvanında. Hamıdan vüqarlı, hamıdan gözəl... Onu görən kimi qaldım məəttəl... Nurlu Avropadan o işıqlıydı, İşıqlı gündüzdən yaraşıqlıydı. O qara paltarda göründü mənə, Göylərin ilahi gözəlliyiylə. Yanqır, təcrübəli kral kimi gözü ancaq gözəl qadınlar axtaran Don Aryas Don Sançonun kim haqqında danışdığını o saat başa düşür. Söhbətin Estrelya Taberadan getdiyini anlayır. Don Aryas Sevilya ulduzu ləqəbi ilə tanınan Estrelyadan, onun qardaşı Busto Taberadan, qardaşının onu ərə vermək istəməsindən krala söhbət açır. Kral necə olursa-olsun Esrtelyanı ələ keçirmək, onun sevgisindən kam almaq arzusunda olduğunu bildirir, Don Aryasdan tədbir, hiylə soruşur. Elə həmin gecə Estrelyanı görmək istəyini bildirir. Don Aryasın məsləhəti ilə Kral Busto Taberanı özünə yaxınlaşdırmaq, ona mərhəmət göstərmək və bu yolla onun bacısını ələ keçirmək qərarına gəlir. Kral Bustonu ələ keçirmək, öz hörməti ilə onu gözü kölgəli etmək üçün hər şeyə hazırdır. O, dövlət işlərindən öz sevgi ehtiraslarını təmin etmək üçün istifadəyə çalışır. Ölmüş sərkərdənin yerinə Don Qonsalo, Fernando Peres Medina kimi əsl namizədlər olduğu halda, o bu vəzifəni zorla Bustoya tapşırır. Busto kralın gözlənilməz mərhəməti, lütfkarlığı qarşısında narahat olur, həyəcanlanır, şübhələnir. XVII əsr Qərbi Avropa ədəbiyyatı 349 Layiq olduğumdan artıqsa fəqət, Mənə gərək deyil, nə şan, nə şöhrət. deyərək kralın göstərdiyi etimaddan qaçmağa, can qur- tarmağa çalışır. O, kralın çirkin planlarından bixəbər ol- masına baxmayaraq onun lütfkarlığında qorxulu, təhlükəli bir nəticə görür, kraldan ancaq ədalət gözlədiyini bildirir. Bustonun mərd, cəsarətli imtina cəhdlərinə baxmayaraq kral onu Arqidonaya vali təyin edir. Kral çox incə şəkildə Bustonun hal-əhvalını, bacısını soruşur, Estrelyaya adaxlını özü tapacağını, cehiz verəcəyini və hami olacağını söyləyir. Estrelyanı görmək üçün ölüb əldən gedən kral məiyyəti ilə birlikdə Busto Taberanın evinə gələndə, onun evinə keçmək istəyəndə gənc zadəgan bu şübhəli lütfkarlığı rədd edir, kralı evinə buraxmır. "Əgər sevilyalılar bilsələr ki, kral bizim evə qonaq gəlmişdir, şəhərdə min cür söz danışarlar" deyərək onu geri qaytarır. Çirkin namussuz planlarının üstü açılan, gəlişinin məqsədi açıq şəkildə üzünə deyilən kral məqsədindən yenə dönmür. Don Aryasın vasitəsilə qulluqçu Natilda öz xanımına satqın çıxır. Bustonun gecələr kefdə olduğunu ancaq səhərə yaxın evinə gəldiyini bildirib kralı gecə Estrelyanın yanına buraxmağa söz verir. Kral plaşa bürünərək Busto Taberanın evinə daxil olur. Kral içəri girən kimi Busto da evə qayıdır. Adətinin əksinə olaraq bu dəfə evə çox tez gəlir. Kralın təkcə, gizlin onun evinə soxulduğunu görən Tabera dəhşətə gəlir, onun hərəkətini namussuzluq, rüsvayçılıq adlandırır. Yox, kral özünün təbəələrini Bu namussuzluqla ləkələməz, yox... Söylə, bundan böyük varmı xəyanət? İspaniyalıların fəxr eylədiyi, Şanı və şöhrəti çox parlaq olan Kralın adından danışaraq sən – Afaq Yusifli İshaqlı 350 Rüsvayçı, həyasız işlər görürsən! 1 Busto kralı tanıyır. Onun çirkin, namussuz iş tutduğunu kobud ifadələrlə üzünə deyib evdən qovur. Kral hamisidir rəiyyətin, Qoruyur o, xalqın pak namusunu. sözləri xüsusilə diqqəti cəlb edir. Lope de Veqanın təsvir etdiyi kral bu prinsipin tamamilə əksinə hərəkət edən bir adamdır. O, xalqını qorumalı olduğu halda, ona ləkə vuran, ləkə vurmağa çalışan bir adamdır. Əslində onun xalq namusu ilə oynamaqdan başqa bir işi yoxdur. Busto kralı tanısa da, özünü tanımazlığa vurub onun çirkin simasını açıb göstərir, onu ifşa edir. Bu sözlərin kəskinliyinə dözə bilməyən kral onunla qılınclaşmaq qərarına gəlir, hay-küy düşəndə tanına- cağını görüb qaçır. Busto tərəfindən özünü təhqir edilmiş sayan kral indi yeni bir cinayət haqqında düşünür. O, Bustodan intiqam almaq, onu məhv etmək üçün yollar arayır. Aşkar şəkildə onu öldürməkdən, xalqın narazılığına səbəb olmaqdan ehtiyat etdiyi üçün yeni çirkin bir üsula əl atır. Saray əyanlarının məsləhəti ilə onu öldürmək başqa bir adama həvalə edilir. Don Aryasın məsləhəti ilə bu iş Bustonun dostu, Estrelyanın sevgilisi Don Sançonun boynuna qoyulur. Burada Don Sançonun öz taleyi də, namusu da təhlükə altında qoyulur. Don Sançonun kral yolunda ölümə belə hazır olduğunu, onun özünün tanrısı saydığını, hər əmrinə hazır olduğunu söylədiyini görən kral onunla çox incə, hiy- ləgər bir danışıq aparır. Guya onu təhqir edən bir nəfəri aradan götürmək lazım olduğunu deyib gəncdən söz alır, əhd 1 Лопе де Вега. Пйесляр, Азярняшр, Бакы, 1974. с.46, 47 /тяръ. Т.Тялятиндир/ Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|