61
UYGULAMA
Hafıza Yürüyüşü‘nden bir görüntü
62
UYGULAMA
SEHAK’ın Holokost Eğitimi
ve Antisemitizmle
Mücadele Çalışmaları
SÖYLEŞİ
Öndercan Muti
63
UYGULAMA
SEHAK (Sivil ve Ekolojik Haklar Derneği) nasıl kuruldu? Kuruluş
amaçları nelerdi?
LEVENT ŞENSEVER
Ben ve birkaç arkadaş, antisemitizm
ve Holokost eğitimleri meselesinde çalışmaya ilk DurDe‘de başladık.
Avrupa Irkçılık Karşıtı Taban Örgütleri Hareketi’nin (European Grass-
roots Antiracist Movement), Paris‘te düzenlediği kapsamlı bir kon-
ferans bu konuyla daha aktif olarak ilgilenmemizin başlangıcı sayı-
labilir. 2009 yılında Sosyal Değişim Derneği’ni (SDD) kurmuştuk
ve Musevi cemaatinden önde gelen şahıslarla çeşitli etkinliklerde
yan yana geldik.
Anne Frank House (AFH), Türkiye’de bizden önce bu ko-
nularda çalışmaya başlamıştı. Sonra ikinci döneminde SDD ile ortak
çalışmaya başladı. Bu dönemde, Ankara ve İzmir‘de Anne Frank
sergisi açıldı. Bu iki şehirde ve Diyarbakır’da yaklaşık 100 kişi, Holo-
kost, ayrımcılık, ve Türkiye‘nin Holokost‘taki rolü gibi temalarda eği-
tim aldılar.
Sosyal Değişim Derneği kapanınca, o dernekten bir grup ar-
kadaş, 2014 yılı sonunda SEHAK‘ı kurdu. SEHAK, AFH ile iş birli-
ğine 2015’in Kasım ayında başladı. 2016 yılının Mart ayında İstan-
bul‘da “Anne Frank – Günümüz için bir Tarih” sergisini açtık. Açılış töre-
ninde yine Holokost ve Türkiye‘nin rolüne dair sunumlar gerçekleşti-
rildi. Sergi, mayıs ayında İstanbul‘da Özel Ulus Musevi Lisesi‘nde ve
ardından da Alman Lisesi‘nde sergilendi. Bizim çalışmalarımıza eğit-
men olarak katkı sağlayan Pınar Dost-Niyego arkadaşımız da Ulus
Musevi Lisesi’nde çocuklarla bir eğitim çalışması gerçekleştirdi. Daha
sonra Konya, Adana, Antalya ve Denizli’de eğitim çalışmalarımız,
Bursa‘da sergi ve eğitim çalışmalarımız oldu.
Ne gibi eğitimler gerçekleştiriyorsunuz?
ŞENSEVER
Farklı illerde farklı eğitim çalışmaları yapıyoruz.
AFH‘nin geliştirdiği birkaç eğitim yöntemi var. Biri Free2Choose adın-
da bir çalışma. Daha önce çekilmiş belirli tematik konular üzerine
videolarla yapılan bir çalışma. Bu videoların özelliği de güncel insan
hakları meseleleriyle demokrasinin sınırları arasındaki çelişkileri ele
almaları. Örneğin Berlin‘de Naziler bir protesto yürüyüşü yapmak isti-
yorlar, fakat bunu Berlin‘deki bir sinagogun önünde yapacaklar. Bura-
da ifade özgürlüğü ile gösteri ve örgütlenme hakkını mı savunacağız?
Yoksa bunu Yahudilere karşı, antisemit bir etkinlik olarak görüp buna
karşı mı çıkacağız?
Bir başka çalışma da hafıza yürüyüşü. Belli bir anıtla o böl-
gede yaşayanların ilişkisine dair bir çalışma, yereldeki insanlar anıtı
nasıl görüyor, anıt hakkında neler düşünüyor gibi sorular etrafında
şekilleniyor. Burada amaç gençlerin tarih bilincini geliştirmek, tarihle
yüzleşmeye ve resmi tarih söylemini sorgulamaya teşvik etmek.
Son olarak bir de münazara tarzı eğitim var. Yine seçilen
konular üzerine karşıt fikirleri tartıştıran çalışmalar.
Nasıl karşılanıyor antisemitizm konusundaki çalışmalar? Diğer STK
ya da siyasi kurumlarla ilişkileriniz var mı? Devlet kurumlarıyla
ilişki kurabiliyor musunuz?
ŞENSEVER
Bu çalışmalarda bizim arzumuz okullara ulaşa-
bilmek. Milli Eğitim bu konuda destekleyici bir tutum içinde değil.
Oysa Türkiye Uluslararası Holokost Anma İttifakı’na (IHRA) gözlem-
ci üye sıfatıyla katılıyor ve tam üye olabilmesi için Holokost eğitimi-
nin müfredata girmesi gerekiyor. Ama Holokost eğitimini müfredata
sokma konusunda bir karşı tutum söz konusu. Onun için ancak ko-
nuya duyarlı bazı özel okullara girebiliyoruz.
Öte yandan Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının bu ko-
nuya pek ilgi gösterdiği söylenemez. Benim gözlemlediğim kadarıyla
özel olarak Holokost ve antisemitizm gibi konularda çalışma yapan
herhangi bir sivil toplum kuruluşu yok. Bu konuda da mesele mağ-
dur olan, yani Türkiyeli Yahudi vatandaşların kendi çabalarıyla sınırlı.
DurDe son yıllarda 27 Ocak’ta, Galatasaray Meydanı’nda Holokost
anması yapıyor. Samimiyetten uzak resmi anmalar karşısında, sivil
toplum tarafından gerçekleştirilen bu anmaların önemli olduğunu
düşünüyorum. 2016’da bir de epey başarılı bir panel yaptı DurDe.
“Holokost ve Türkiye: Geçmişten Günümüze Antisemitizm” adlı pa-
nele konuşmacı olarak, Almanya’dan Corry Guttstadt ve Fransa‘dan
Nora Şeni katıldı.
Öğretmenlere ulaşmakta Milli Eğitim nedeniyle bir güçlük çekiyor
musunuz?
ŞENSEVER
Ankara, İzmir ve Diyarbakır‘da okullara direkt
ulaşamadığımız için gençlere ve eğitmenlere kamuoyuna açık çağrı
yaparak ulaştık. Anne Frank sergisi açılış töreni için 300’ün üze-
rinde ön kayıt yaptıran oldu. Törende salon tıka basa doluydu. Be-
nim hatırladığım 500 civarında başvuru yapıldı ve bu başvuranlar
arasından 100 kişiyi seçmek durumunda kaldık. AFH’nin faaliyet
gösterdiği birçok ülkede bu kadar yoğun ilginin olmadığı söyleniyor.
Kimler katılıyor, kimler ilgi gösteriyor bu eğitimlere?
ŞENSEVER
SEHAK‘ın iletişim portföyünde genellikle ırk-
çılık, ayrımcılık, nefret suçları gibi konulara ilgi duyan kesimler var.
Dolayısıyla bize ve etkinliklerimize ilgi duyan insanlar da bu konu-
larla ilgilenen insanlar. Genel çağrıya çıktığımızda başka yayın or-
ganlarında da haber olabildiği için bizim daha önce hiç ulaşma-
dığımız kesimlerden de insanlar etkinliklerimize ilgi gösterebiliyor.
Bence gençler, öğrenciler yoğunlukta ve biraz daha ileri yaşlarda ise
daha çok politikaya duyarlı insanlar oluyor. Çok farklı görüşlerden
insanlar bunlar.
Eğitim çalışmalarına katılan insanlar öğrendiklerini uygulama fır-
satı ya da alanı bulabiliyorlar mı?
ŞENSEVER
Biz bu konuyu özellikle teşvik etmeye çalışı-
yoruz. Aldıkları eğitimi bulundukları her alanda uygulamaları için teş-
vik ediyoruz. 2015’de Amsterdam‘a 20 kişiyi götürdük ve onlara eği-
tim verdik. Çoğu eğitimci olan bu insanlardan bulundukları alanlar-
da, öğrendiklerini proje olarak uygulamalarını istedik. Şimdiye kadar
7–8 eğitmen kendi okulunda öğrencileriyle çalışmalar yaptı. Daha
çok insanın bu tür çalışmalar yapacağını düşünüyoruz.
Dostları ilə paylaş: |