«Цмуми идаряетмя нязяриййяси» фянниндян тест суаллары

604. Dəmirin α-Fe və δ-Fe modifikasiyalarının kristallik qəfəslərinin fərqini göstərin:

a) heç bir fərqi yoxdur;

b) bazis ədədi fərqlidir;

c) koordinasiya ədədi fərqlidir;

d) qəfəs parametri fərqlidir;

e) kompaklıq dərəcəsi fərqlidir;

605. Soyuma sürətinin artması bərk halda baş verən faza çevrilməsini zəiflədir.Bunun səbəbi nədir?

a) diffuziya prosesinin zəifləməsi;

b) maqnit cevrilməsi;

c) qəfəs periodunun böyüməsi;

d) defektlərin çoxalması;

e) dislokasiyaların yaranması;

606. Dislokasiyalar nə zaman yaranır?

a) kristallaşma zamanı;

b) ərimə zamanı;

c) tabalma zamanı;

d) ərimə zamanı;

e) tabəskiltmə zamanı;

607. Nöqtəvi defektlər nə zaman yaranır?

a) kristallaşma zamanı;

b) ərimə zamanı;

c) tabalma zamanı;

d) ərimə zamanı;

e) tabəskiltmə zamanı;

608. Dislokasiyanı əhatə edən kontur necə adlanır?

a) Bürgers konturu;

b) Debay konturu;

c) qapalı kontur;

d) açıq kontur;

e) Laue konturu;

609. Defektlər materialların hansı xassələrinə daha çox təsir edir?

a) mexaniki;

b) kimyəvi;

c) elektrik;

d) maqnit;

e) heç bir xassəsinə;

610. Yayların hazırlanması zamanı poladların hansı xassəsi əsas götürülür?

a) elastiklik həddi;

b) plastiklik həddi;

c) nisbi uzanma;

d) möhkəmlik həddi;

e) maqnit xassəsi;

611. Ətraf mühütün təsirindən materialların parçalanması necə adlanır?

a) korroziya;

b) oksidləşmə;

c) nitridləşmə;

d) diffuziya;

e) karbidləşmə;

612. Poladların səthinin karbonla kimyavi-termik emalı necə adlanır?

a) sementləşdirməmə;

b) oksidləşmə;

c) nitridləşmə;

d) diffuziya;

e) korroziya;

613. Poladların səthinin azotla kimyavi-termik emalı necə adlanır?

a) azotlaşdırma

b) oksidləşmə;

c) karbidləşmə;

d) diffuziya;

e) korroziya;

614. Amorf materialların kristallik analoqlarından daha möhkəm olmasının səbəbi:

a) defektlərin cox az olması;

b) defektlərin çoxluğu;

c) dislokasiyaların çoxluğu;

d) nöqtəvi defektlərin çoxluğu;

e) kimyəvi rabitənin möhkəmliyi;

615. Amorf materialların alınması zamanı maye metalın soyudulmasında istifadə olunan mis (Cu) silindrn hansı xassəsinin yüksək olması vacibdir?

a) istilikkeçiriciliyi;

b) elektrikkeçiriciliyi;

c) maqnit xassəsi;

d) mexaniki xassələri;

e) kimyəvi xassələri;

616. Maye ərintinin bərk hala keçməsi prosesi neçə adlanır?

a) ilkin kristallaşma;

b) amorflaıma;

c) tablama;

d) bərkimə;

e) donma;

617. Bərk halda olan ərintilərdə kristallaşma prosesi mümkündürmü?

a) mümkündür-təkrar kristallaşma adlanır;

b) ola bilməz;

c) yalnız maye halda olar;

d) yalnız amorf materiallarda ola bilər;

e) yalnız çox yüksək təzyiqdə mümkündür;

618. Poladlarda təkrar kristallaşma prosesi ola bilərmi?

a) ola bilər;

b) ola bilməz;

c) yalnız maye halda olar;

d) yalnız amorf materiallarda ola bilər;

e) yalnız temperaturun mənfi qiymətində ola bilər;

619. Poladın təkrar kristallaşması zamanı hansı struktur yaranır?

a) perlit;

b) ledeburit;

c) yalnız ferrit;

d) austenit;

e) yalnız sementit;

620. A → F + S formulu hansı prosesi ifadə edir?

a) eftektoid tip faza çevrilnəsini;

b) kristallaşmanı;

c) əriməni;

d) allotropik çevrilməni;

e) çuqunun alınmasını;

621. Karbonun miqdarı 0,01-0,02% olarsa poladın strukturunu göstərin.

a) austenit;

b) ferrit, sementit;

c) ledeburit;

d) yalnız ferrit;

e) yalnız sementit;

622. L → A + S hansı prosesi ifadə edir?

a) eftektikanın əmələ gəlməsini;

b) azotlaşmanı;

c) sementləşməni;

d) əriməni;

e) amorflaşmanı;

623. Eftektika və eftektoidin strukturu fərqlənirmi?

a) fərqlənir;

b) fərqlənmir;

c) yalnız austenitə görə fərqlənir;

d) yalnız görünüşünə görə fərqlənir;

e) sıxlığına görə fərqlənir;

624. Poladda karbonun miqdarı 0,02%-dən azdırsa:

a) texniki dəmirdir;

b) çuqundur;

c) martensitdir;

d) austenitdir;

e) yalnız sementitdir;

625. Eftektoidəqədər tip poladlarda karbonun miqdarını göstərin.

a) 0,02-0,8%;

b) 0,02%-dən az;

c) 0,8%-dən çox;

d) 2,14%;

e) 4,3%;

626. Eftektoid tərkibli poladlarda karbonun miqdarını göstərin.

a) 0,8%;

b) 2,14%;

c) 4,3%;

d) karbon yoxdur;

e) 4,3%-dən çox;

627. Eftektoidsonrası tərkibli poladlarda karbonun miqdarını göstərin:

a) 0,8-2,14%;

b) 0,8%-dən az;

c) 2,14%-dən çox;

d) karbon yoxdur;

e) 4,3%;

628. Austenit hansı temperaturda mövcud ola bilir?

a) yüksək temperaturda;

b) çox kiçik temperaturda;

c) yalnız 400 ^oC-də;

d) yalnız 1400 ^oC-də;

e) otaq temperaturunda;

629. Fe_α → Fe_γ hansı prosesi ifadə edir?

a) allotropik çevrilmə;

b) faza;

c) maqnit;

d) martensit;

e) struktur;

630. Dəmirin Fe_α və Fe_γ allotropik formalarindan hansında karbon daha çox həll olur?

a) γ-dəmirdə;

b) α-dəmirdə;

c) hər ikisində;

d) heç birində;

e) karbon həll olmur;

631. Allotropik çevrilmə zamanı dəyişir:

a) kristallik qəfəs;

b) struktur;

c) tərkib;

d) heç nə dəyişmir;

e) sinqoniya;

632. Dəmir-sementit faza tarazlıq diaqramına əsasən NJESG oblastında hansı struktur mövcuddur?

a) austenit;

b) ferrit;

c) perlit;

d) ferrit və sementit;

e) sementit;

633. Dəmir-sementit faza tarazlıq diaqramına əsasən ABH oblastında hansı faza var?

a) L+F;

b) yalnız L;

c) yalnız F;

d) F+S;

e) A+S;

634. Dəmir-sementit faza tarazlıq diaqramına əsasən GSP oblastinda hansı faza var?

a) A+F;

b) yalnız A;

c) S;

d) S+F;

e) ledeburit;

635. Dəmir-sementit faza tarazlıq diaqramına əsasən CDF oblastinda hansı faza var?

a) L+S;

b) yalnız A;

c) S;

d) S+ perlit;

e) ledeburit;

636. Sementitin bərkliyini göstərin ?

a) HB = 800;

b) HB = 200;

c) HB = 100;

d) HB = 250;

e) HB = 1200;

637. Kiçik sürətlə soyudulmuş poladlarda karbonun miqdarının artması onun mexaniki xassələrinə necə təsir edir?

a) möhkəmlik və bərklik artır, plastiklik azalır;

b) möhkəmlik azalır;

c) bərklik azalır;

d) plastiklik və bərklik artır;

e) plastiklik artır, bərklik azalır;

638. 900 ^oC – yə qədər temperaturu ölçmək üçün hansı termocütdən istifadə olunur?

a) xromel-alümel;

b) gümüş-konstantan;

c) platin-platinorodium;

d) dəmir- konstantan;

e) mis-konstantan

639. 1600 ^oC – yə qədər temperaturu ölçmək üçün hansı termocütdən istifadə olunur?

a) platin-platinorodium;

b) gümüş-konstantan;

c) xromel-alümel;

d) dəmir- konstantan;

e) mis-konstantan;

640. Metallik ərintilərin soyuma əyrilərində horizontal hissənin yaranma səbəbini göstərin.

a) gizlin kristallaşma istiliyi;

b) yalnız sürətli soyuma;

c) yalnız zəif sürətlə soyuma;

d) artıqsoyuma dərəcəsi;

e) polimorf çevrilmə;

641. Artıqsoyuma dərəcəsi aslıdır:

a) metalın saflığından, təbiətindən və soyuma sürətindən;

b) yalnız sürətli soyumadan;

c) yalnız zəif sürətlə soyumadan;

d) artıqsoyuma dərəcəsindən;

e) polimorf çevrilmədən;

642. Artıqsoyuma dərəcəsinin artması kristallaşma zamanı yaranan zırrıciklərin ölçülərinə necə təsir edir?

a) daha kiçik ölçülü zərrəciklər yaranır;

b) təsir etmir;

c) daha böyük ölçülü zərrəciklər yaranır;

d) uzunsov zərrəciklər yaranır;

e) yaranan zərrəciklərin böyüməsi sürətlənir;

643. Xırdazərrəcikli strukturlar əsas rol oynayır:

a) yüksək mexaniki xassələrin yaranmasında;

b) maqnit çevrilməsində;

c) polimorf çevrilmədə;

d) eftektikanın yaranmasında;

e) faza cevrilmələrində;

644. Termocütlər nəyə əsasən dərəcələnir?

a) ərimə temperaturları məlum olan metallara;

b) elektrik hərəkət qüvvəsinə;

c) termocetlərin hazırlandığı materiallara;

d) faza çevrilmələrinə;

e) struktur dəyişikliyinə;

645. Qurğuşun-sürmə ərintisi aiddir:

a) mexaniki qarışığa;

b) kimyavi birləşməyə;

c) məhdud həll olan bərk məhlula;

d) qeyri-məhdud həll olan bərk məhlula;

e) ərinti deyil;

646. Qurğuşun-sürmə ərintisinin eftektika tərkibini göstərin:

a) 13%Sb-87%Pb;

b) 5%Sb-95%Pb;

c) 3%Sb-97%Pb;

d) 87%Sb-13%Pb;

e) 20%Sb-80%Pb;

647. 13%Sb-87%Pb tərkibli qurğuşun-sürmə ərintisinin soyuma əyrisi neçə hissədən ibarətdir?

a) 3;

b) 6;

c) 5;

d) 1;

e) 2;

648. Fazaların tərkibinin və miqdarının təyin edilməsində istifadə olunan xətt necə adlanır?

a) konoda;

b) horizontal;

c) perpendikulyar;

d) dinamik;

e) dioqnal;

649. 13%Sb-87%Pb tərkibli qurğuşun-sürmə ərintisinin soyuması zamanı hansı element birinci kristallaşmağa başlayır?

a) hər ikisi də eyni vaxtda kristallaşır;

b) Sb;

c) Pb;

d) 1kristallaşma prosesi mümkün deyil;

e) Sb ümumiyyətlə kristallaşmır;

650. Ərimə və kristallaşma temperaturlarının fərqlənmə səbəbləri:

a) soyuma sürəti;

b) ərintinin tərkibi;

c) ərintidəki komponentlərin miqdar nisbəti;

d) ərimə və kristallaşma temperaturları fərqlənmir;

e) komponentlərdən heç olmasa birinin polimorf olması;

651. Otaq temperaturunda austenitli struktura malik poladları göstərin:

a) otaq temperaturunda poladda austenit olmur;

b) eftektoid tərkibli;

c) eftektika tərkibli;

d) eftektikayaqədər tərkibli;

e) eftektoidəqədər tərkibli;

652. Çuqunlarda kövrəkliyə səbəb olan struktur hansıdır?

a) sementit;

b) ferrit;

c) austenit;

d) perlit;

e) martensit;

653. Dəmir-karbon ərintisində karbonun miqdarı 4,3%-dən çox olarsa, kristallaşma zamanı maye fazanın tərkibi hansı əyri üzrə dəyişir?

a) CD;

b) ABC;

c) SE;

d) AHGE;

e) ECF;

654. Dəmir-karbon ərintisində karbonun miqdarı 4,3%-dən az olarsa, kristallaşma zamanı maye fazanın tərkibi hansı əyri üzrə dəyişir?

a) ABC;

b) CD;

c) SE;

d) AHGE;

e) ECF;

655. Dəmir-karbon ərintisində karbonun miqdarı 4,3% olarsa, ledeburitin əmələgəlmə temperaturunun qiymətini hansı faktor dəyişə bilər?

a) ledeburitin əmələgəlmə temperaturu sabitdir;

b) karbonun miqdarı;

c) dəmirin miqdarı;

d) soyuma sürəti;

e) kristallaşma sürəti;

656. Poladın plastikliyində əsas rol oynayan strukturu göstərin:

a) ferrit;

b) martensit;

c) sementit;

d) ledeburit;

e) qrafit;

657. Kristallaşma zamanı yaranan zərrəciklərin böyüməsinə mane oian faktoru göstərin?

a) zərrəciklərin əmələgəlmə sürətinin böyüklüyü;

b) komponentlərin kritallik qəfəsi;

c) zərrəciklərin əmələgəlmə sürətinin kiçik olması;

d) komponentlərin sıxlığı;

e) sistemin sərbəst enerjisinin böyük olması;

658. poladın tərkibində karbonun miqdarı 4,3% olarsa, kristallaşma zamanı nə birinci kristallaşmağa başlayır?

a) austenit və sementit eyni zamanda;

b) karbon;

c) dəmir;

d) karbon kristallaşmır;

e) dəmir kristallaşmır;

659. Hansı struktur otaq temperaturunda mövcud deyil?

a) austenit;

b) ferrit;

c) perlit;

d) ledeburit;

e) sementit;

660. Poladın kristallaşması zamanı ilkin sementit hansı əyri boyunca ayrılır?

a) CD;

b) ABC;

c) PQ;

d) SE;

e) JE

661. Poladın kristallaşması zamanı təkrar (orta) sementit hansı əyri boyunca ayrılır?

a) SE;

b) ABC;

c) PQ;

d) SE;

e) JE;

662. Poladın kristallaşması zamanı son (üçüncü) sementit hansı əyri boyunca ayrılır?

a) PQ;

b) ABC;

c) CD;

d) SE;

e) GS;

663. Poladların tablanması zamanı hansı struktur yaranır?

a) martensit;

b) ferrit;

c) sementit;

d) perlit;

e) austenit;

664. martensitli struktur almaq üçün tablamanı hansı oblastdan aparmaq lazımdır?

a) austenitli;

b) yalnız ferritli;

c) maye;

d) ledeburitli;

e) perlitli;

665. Martensitli strukturun daha bərk olmasının səbəbini göstərin:

a) karbonun α-dəmirdə izafi məhlulu;

b) karbonun γ-dəmirdə izafi məhlulu;

c) karbonun qrafit şəklində ayrılması;

d) dəmirin allotropik formaya malik olması;

e) maqnit çevrilməsinin baş verməsi;

666. Tabəskiltmə tip termik emal nə üçün lazımdır?

a) materialda mexaniki gərginliyi azaltmaq üçün;

b) maqnit çevrilməsi üçün;

c) faza çevrilməsi üçün;

d) perlitli strukturun yaranması üçün;

e) martensitli strukturun yaranması üçün;

667. Vikers metodu ilə nə təyin edilir?

a) bərklik;

b) möhkəmlik;

c) plastiklik;

d) elektrik müqaviməti;

e) istilik tutumu;

668. Komponentləri bərk halda qeyri-məhdud həll olunan ərintilərin kristallaşması zamanı əmələ gəlmir:

a) eftektika;

b) bərk məhlul;

c) kristal zərrəciklər;

d) bərk ərinti;

e) bərk maddə;

669. Komponentləri bərk halda qeyri-məhdud həll olunan ərintilərin faza tarazlıq diaqramına əsasən likvidus və solidus əyriləri arasında neçə faza var?

a) 2;

b) 3;

c) 4;

d) 1;

e) 6;

670. Komponentləri bərk halda qeyri-məhdud həll olunan ərintilərin faza tarazlıq diaqramına əsasən solidus əyrisindən aşağıda neçə faza var?

a) 1;

b) 3;

c) 4;

d) 2;

e) 6;

671. Brinel metodu ilə nə təyin edilir?

a) bərklik;

b) möhkəmlik;

c) plastiklik;

d) elektrik müqaviməti;

e) istilik tutumu;

672. Dəmir-karbon hal diaqramında A₁ kritik temperaturu hansı xətt üzərindədir?

a) PSK;

b) ABC;

c) GSE;

d) CD;

e) JE;

673. Dəmir-karbon hal diaqramında A₃ kritik temperaturu hansı xətt üzərindədir?

a) GSE;

b) PSK;

c) ECF;

d) BC;

e) AB;

674. Tablama hansı temperaturda aparılır?

a) A₁ və A₃ kritik temperaturlardan 30-50 ^oC yüsək temperaturda;

b) A₁ və A₃ kritik temperaturlardan 30-50 ^oC aşağı temperaturda;

c) 200-250 ^oC;

d) 400 ^oC;

e) otaq temperaturunda;

675. Kristallaşma zamanı yaranan bərk məhlul maye faza ilə yenidən reaksiyaya girərək yeni bərk məhlulun yaranmasına səbəb olursa, belə proses necə adlanır?

a) peritektika;

b) eftektika;

c) eftektoid;

d) maqnit çevrilməsi;

e) kimyəvi birləşmə;

676. Dəmir-karbon hal diaqramında peritektika xəttini göstərin:

a) HJB;

b) ABC;

c) ECF;

d) PSK;

e) BC;

677. Peritektika nöqtəsində neçə faza tarazlıq halındadır?

a) 3;

b) 2;

c) 4;

d) 0;

e) 4;

678. Dəmir-karbon hal diaqramına əsaən hansı proses daha yüksək temperaturda baş verir?

a) peritektik;

b) eftektik;

c) eftektoid;

d) maqnit;

e) tabəskiltmə;

679. Dəmir-karbon hal diaqramına əsaən hansı proses daha aşağı temperaturda baş verir?

a) tabəskiltmə;

b) eftektik;

c) eftektoid;

d) maqnit;

e) peritektik;

680. L + α → β reaksiyası hansı prosesə aiddir?

a) peritektik;

b) eftektoid;

c) eftektik;

d) polimorf;

e) maqnit;

681. α + β reaksiyası nəyi ifadə edir?

a) bərk məhlulların mexaniki qarışığını;

b) kimyəvi birləşməni;

c) təmiz komponentlərin mexaniki qarışığını;

d) nizamlanmış strukturu;

e) maqnit strukturunu;

682. Dəmir-karbon faza tarazlıq diaqramına əsasən eftektika temperaturunun hansı intervalda dəyişdiyini göstərin:

a) dəyişmir və sabit temperaturda -1147 ^oC baş verir;

b) 1147-1539^oC;

c) 727-1147^oC;

d) 727 -768^oC;

e) 911-1392^oC;

683. Hansı materiallar qızdırılan zaman əvvəlcə yumşalır və sonra əriyir?

a) amorf;

b) polikristallik;

c) monokristallik;

d) qeyri metallar;

e) əlvan metallar;

684. Dendrit strukturlar nə zaman yaranır?

a) kristallaşma zamanı;

b) ərimə zamanı;

c) deformasiya zamanı;

d) tabalma prosesi zamanı;

e) tabəskiltmə prosesi zamanı;

685. σ_B = P_B / F₀ formulu ilə materialların hansı xassəsi təyin olunur?

a) möhkəmlik həddi ;

b) nisbi uzanma;

c) bərklik;

d) elastlik həddi;

e) plastiklik həddi;

686. δ = (Δl / l_0. ∙ 100 % formulu ilə materialın hansı xassəsi təyin olunur?

a) nisbi uzanma;

b) bərklik;

c) möhkəmlik həddi ;

d) elastlik həddi;

e) plastiklik həddi;

687. Artıqsoyuma dərəcəsinin artması ilə kristallaşma zamanı yaranan zərrəciklərin ölçülərinə necə dəyişir?

a) kiçilir;

b) böyüyür;

c) dəyişmir;

d) əvvəlcə böyüyür və sonra kiçilir;

e) əvvəlcə kiçilir və sonra böyüməyə başlayır;

688. Deformasiyanin artması materialların mexaniki xassələrinə necə təsir edir?

a) möhkəmlik və bərklik artır plastiklik azalır;

b) möhkəmlik azalır;

c) plastiklik artır;

d) təsir etmir;

e) bərklik azalır;

689. Deformasiya nəticəsində materialların möhkəmlənməsi necə adlanır?

a) döyənəkləmə;

b) tablama;

c) tabalma;

d) tabəskiltmə;

e) kristallaşma;

690. Tabalma prosesi materialın bərkliyinə və plastikliyinə necə təsir edir?

a) bərklik azalır, plastliklik artır ;

b) yalnız bərklik artır;

c) yalnız plastliklik azalır;

d) təsir etmir;

e) bərkilik artır plastliklik azalır;

691. D.K.Çernov tərəfindən müəyyən edilmişdir ki, kristallaşma prosesi iki hissədən ibarətdir:

a) ktistal zərrəciklərin əmələ gəlməsi və böyüməsi;

b) tablama və tabalma;

c) ərimə və bərkimə;

d) eftektika peritektika prosesləri;

e) soyuma və bərkimə;

692. Qizma zamanı materialların müəyyən istilik miqdarını udması nə adlanır?

a) istilik tutumu;

b) istidən genişlənmə;

c) istilik keçiriciliyi;

d) istilik effekti;

e) ərimə;

693. materialın səthinə daha bərk başqa bir materilın daxil olmasına müqavimət göstərməsi adlanır:

a) bərklik;

b) möhkəmlik;

c) plastiklik;

d) elastiklik;

e) kövrəklik;

694. Tətbiq edilən gərginliyi götürdükdən sonra materialların öz əvvəlki ölçüsünü bərpa etməsi nə adlanır?

a) elastiklik;

b) plastiklik;

c) kövrəklik;

d) bərkilik;

e) möhkəmlik;

695. Tərkibində 0,8% karbon olan ferrit və sementitin mexaniki qarışığı adlanır:

a) perlit;

b) austenit;

c) martensit;

d) çuqun;

e) ledeburit;

696. Tablamanın əsas parametri:

a) soyuma sürəti;

b) qızma sürəti;

c) ərimə temperaturu;

d) müəyyən temperaturda saxlama müddəti;

e) soyuma şəraiti;

697. Poladlarda leqirləyici elementlər nə məqsədlə istifadə olunur?

a) xassələrə təsir etmək üçün;

b) kristallaşmanı intensivləşdirmək üçün;

c) texnoloji prosesi sürətləndirmək üçün;

d) eftektikanın yaranması üçün;

e) sementitin yaranması üçün;

698. Kristallaşma mərkəzlərinin çoxalması yaranan kristal zərrəciklərin ölçülərinə necə təsir edir?

a) kiçildir;

b) böyüdür;

c) təsir etmir;

d) yalnız müəyyən temperatur intervalında kiçildir;

e) yalnız müəyyən temperatur intervalında böyüdür;

699. Mayedən ayrılan iki və daha çox bərk fazadan ibarət olan struktur necə adlanır?

a) eftektika;

b) peritektika;

c) eftektoid;

d) martensit;

e) austenit;

700. Eftektika yaranan zaman temperatur necə dəyişir?

a) sabit qalır;

b) sürətlə azalır;

c) sürətlə artır;

d) tədricən azalır;

e) tədricən artır;