CəFƏrov taleh vəZİR oğlu
Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
Yüklə 417,36 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
- Aytən MUSTAFAYEVA
Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə 8 tamamilə nəzarətdən çıxarmaq sahəsindəki fəaliy- yətlərini, böyük dövlətlərin islahat layihəsi adı altında burada apardıqları iyrənc oyunların pərdəarxası məqam- larını faktlarla vermişdir. Qeyd edək ki, müəllifin uzun müddətli araşdır- maları sayəsində ərsəyə gətirdiyi əsərdə diqqəti çəkən əsas məsələlərdən biri də, araşdırılan dövrdə Osmanlı imperiyasında ermənilərin sayı, onların yaşam tərzi və dövlətdə təmsilolunmasının arxiv sənədləri və statistik külliyyatlara əsasən faktlarla göstərilmişdir. T.Cəfərov sübut edir ki, heç bir arxiv sənədində ermənilərin ümumi sayının 1 milyon 300 mindən artıq olduğu təsdiqini tapmır. Həmin dövrdə ermənilər dövlətdə bütün yüksək vəzifələrdə təmsil olunurdular. İmperiyada bütün maaliyə aristokratiyasına erməni maqnatları rəhbərlik edirdi. Bu cür yüksək yaşayış səviyyəsinə və bir sıra imtiyazlara malik bir toplum birdən-birə öz dövlətinə xəyanət etmiş, düşmən tərəfə keçərək öz silahları ilə xalqına atəş açmağa başlamış, iki milyon nəfərə yaxın türkün həyatına son qoyulmuşdur. Müəllif haqlı olaraq belə nəticəyə gəlir ki, bu fakt əslində ermənilərin deyil, türklərin soyqırımının baş verdiyinin göstərcisidir. Monoqrafiyada qiyamçı ermənilərin sultan fərmanı ilə imperiyanın cənub ərazilərinə köçürülməsinə diqqət yetirilmişdir. Əsərdə qeyd olunduğu kimi qərarın heç bir yerində ermənilərin köçürülməsi deyil, dövlətə xəyanət etmiş bütün qüvvələrin köçürülməsi öz əksini tapmışdı. Nəticədə, hökumət bütün gücünü, qüvvəsini səfərbər edərək 702 900 nəfər qiyamçını Suriya və İordaniya Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə 9 ərazilərinə köçürməyə başlamış, bir sözlə hökumət bu işin öhdəsindən layiqincə gələ bilmişdir. Bunun üçün xəzinədən ilkin olaraq 25 milyon lirə xərclənmiş, prosesin gedişində bu məbləğ artırılmışdır. Hökumət ermənilərin köçürülməsi zamanı onların təhlükəsizliyinə də xüsusi önəm vermişdir. Müharibə qurtardıqdan sonra hökumət daha bir fərman verərək köçürülmüş ermənilərin geriyə- öz torpaqlarına dönmələrinə şərait yaratmış, yenidən həyat burada öz axarı ilə davam etmişdir. Müəllifin monoqrafiyada üzərində dayandığı əsas məsələlərdən biri də, XX əsrin 20-30-cu illərində ermənipərəst qüvvələrin Avropada türk dünyasına qarşı apardığı iyrənc kompaniya, güya müharibə zamanı 1,5 - 2 milyona yaxın erməninin türklər tərəfindən xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilməsi iddiasıdır. Bu doğurdan da gülünc doğuran bir məsələdir. Ona görə ki, o zaman ki, Osmanlı arxiv sənədlərinin heç birində ermənilərin buradakı sayının 2-3 milyon arasında dəyişdiyi haqqında məlumat yoxdur. Uzun müddət yalan, əsası olmayan saxta sənədlər (Andonian, Price sənədləri) hazırlanaraq Avropada guya ermənilərin türklər tərəfindən amansızlıqla qətlə yetirilməsinə cəhdlər edilmişdir. Bir əsrə yaxın bu sərsəm ideyaların Avropada hakim olması və eləcə də erməni diasporu və lobbisinin yorulmaz səyləri nəticəsində bu gün 20-dən artıq dövlət rəsmi şəkildə qondarma “erməni soyqırımı”nı tanımaqdadır. Dünyanın müxtəlif şəhərlərində qondarma “erməni soy- qırımı” qurbanlarının xatirəsinə əbədi məşəl abidəsi ucaldılmaqdadır. Qarşıdan 2015-ci il yaxınlaşır və bütün Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə 10 dünya erməniləri yorulmadan qondarma “erməni soyqırımı”nın 100-cü il dönümünə hazırlıq işləri görməkdədirlər. Erməni diasporu və lobbisi bütün gücünü səfərbər edərək dünyada Türkiyənin və Azərbaycanın daha da güclənməsinə mane olmağa cəhdlər edəcəklər. İstənilən təzyiqlərə baxmayaraq Türkiyə və Azərbaycanın birlikdə erməni idddialarına qarşı yorulmaz mübarizəsi öz müsbət nəticəsini verməkdədir. Son yüz ildə erməni diasporunun antitürk və antiazərbaycan fəaliyyətinə qarşı Azərbaycan Respublikasının Diasporla iş üzrə Dövlət Komitəsi ilə birlikdə apardığı siyasət yüksək qiymətə layiqdir. Görülən işlərin nəticəsidir ki, artıq Xocalı soyqırımı 6 dövlət tərəfindən tanınmaqdadır. Güman edirəm ki, yaxın gələcəkdə onlarla dövlət bu soyqırımı aktını rəsmi şəkildə qəbul edəcəkdir. Bütövlükdə, monoqrafiyada əksini tapan məsələlər və faktlar dəfələrlə təhlil edilmiş, ümumiləşdirmələr aparılmışdır. Əsər bir daha dünyada erməni yalanın ifşa olunması baxımından olduqca dəyərlidir. Monoqrafiya araşdırılan problemlə bağlı tarix elmi qarşısında qoyulan bir sıra məsələlərə aydınlıq gətirilməsi baxımından yüksək qiymətləndirilməlidir. Aytən MUSTAFAYEVA AMEA-nın İnsan Hüquqları İnstitutunun direktoru, millət vəkili Yüklə 417,36 Kb. Dostları ilə paylaş:
|