Çay Hazırlama ve Servisi doc

 

 

14 

Ø

 

Seylan  yeşil  çayları

: 

Diğer  yeşil  çaylar  ve  kokulu  oolonglar  gibi  daha  az 

bilinen ve kendi karmaşık sınıflandırma sistemlerine sahip çaylardır. Sınıfların bazıları onları 

daha da karmaşık yapan alt bölümlere sahiptirler. Fazla çeşidi ile her zevke uygun bir çaydır.   

 

Ø

 

Japon  çayı: 

Çay, Çin'den Japonya'ya 

taşınmış  ama  Japonlar  çay  tarihini  daha  iyi 

belgelemiş,  törenselliği  derinleştirmiş  ve  onu  da 

törensel  yemek  kültürlerine uygun  olarak kendilerine 

has  bir  çay  içme  töresi  haline  getirmişlerdir. 

Japonya’da  çay  Çai’lik  (çaysever)  yüzlerce  yıllık  bir 

gelenektir.  Onlar  Çai’liği  yaşama  zevki  ve  sükunet 

veren  bir  yöntem  olarak  kabul  etmişlerdir.  Hatta  çay 

içmek  için  özel  çay  odaları  kurup,  ritüeller 

geliştirilmiştir. 

 

Ø

 

Japon yeşil çayları: 

•

 

Gyokuro,  çay  bitkilerinden  elle  toplanarak  üretilmiştir.  Japonya’nın  en 

güzel ve en nadide çayıdır. Yüksek derecede kafein içerir. Yaprakları açık 

parlak yeşil olsun diye, yetiştiği bahçeler, hasat öncesinde sürekli gölgede 

tutulmaktadır. 

•

 

Matcha, toz halindedir, Japon seremonilerinin vazgeçilmez çayıdır.  

•

 

Sencha,  günümüzde  tüketimi  en  yaygın  olan  çaydır.  Serncha  çayının  bir 

çok çeşiti bulunmaktadır. Sağlık açısından birçok yararlı özelliği olduğuna 

inanılmaktadır. 

•

 

Kamairicha, sencha çayından farkı, üretim aşamasında yapraklar sıcak su 

buharı ile değil fırında şok soldurmaya tabi tutulmuş çaylardır.  

•

 

Bancha,  düşük  kaliteli  çaylardan  yapılıp,  niteliksiz  olmasına  karşın 

günlük kullanım da yaygın olarak içilmektedir. Halk tarafından evde basit 

düzeneklerle el yapımı olarakda üretilmektedir.  

 

Resim 1.28: Japon çay toplama makinesi 

 

 

 

 

Resim 1.27: Japonyada kültüre 

alınmış çay bahçesi

 

---

 

 

15 

1.2.6. Bitkisel Çaylar ve Meyve çayları 

 

Resim 1.29: Bitki çayları

 

 

Genellikle  doğada  kendiliğinden  yetişen  bitkilerin  taze  veya  kuru  yapraklarının  keyif 

ve  şifa  niyetine  kullanılması  için  hazırlanan  çaylardır.  Ancak  çay  olarak  hazıralancak 

bitkilerin  dikkatli  kullanılması  gerekmektedir.  Piyasada  satılan  ve  yaygın  olarak  kullanılan 

bitki  çayları  tercih  edilmelidir.  Örneğin  adaçayı,  ıhlamur,  rezene,kekik,  kuşburnu,  papatya, 

nane, dağ (yayla) çayı, menekşe, yasemin, ısrgan otu vb. 

 

Ø

 

Bitki çayları 

•

 

Adaçayı: 

Orta 

Avrupa’da, 

Balkanlarda  ve  Akdeniz  Bölgesi’nin  çeşit li  yerlerinde 

yabani  olarak  bulunur.  Güneybatı  Anadolu'da  ve  özellikle 

Muğla çevresinde "adaçayı" (Salvia triloba) bitkisinin yapraklı 

dalları  çay  hazırlamada  kullanılır.  Bitkiye  ve  hazırlanan  çaya 

adaçayı denmektedir. 

•

 

Ihlamur: Bir Avrupa ağacıdır. Yurdumuzda daha çok Kuzey Anadolu’da 

bulunmaktadır.15-40  m  boyuna  erişebilen  ve  kışın  yaprağını  döken  bu  ağacın  çiçekleri, 

sarımsı  beyaz  renkli  ve  hoş  kokuludur.  Ihlamur,  hem  tadıyla  hem  de  kokusuyla  hoş  bir 

içecek olup, ferahlık veren ve yatıştırıcı etkiye sahip olan bir çaydır. 

 

 

Resim 1.31: Ihlamur ağacı 

•

 

Rezene: 

Kökünden,  tohumundan  ve  yapraklarından  yararlanılır. 

Yemeklerden yarım saat önce alındığında, iştah açıcı olarak kullanılabilir.

 

                          

                            

 

Resim 1.32: Rezene bitkisi          Resim 1.33: Kekik bitkisi             Resim 1.34: Papatya bitkisi 

Resim 1.30: Adaçayı 

bitkisi 

---

 

 

16 

•

 

Kekik: 

Anadolu'da yetişen kekiklerin bir kısmı halk tarafından taze veya 

kurutulmuş halde çay olarak içilmektedir.

 

•

 

Papatya: 

Ülkemizde  sıkça  yetiştirilmekte  olan  bu  çiçek,  ılıman  iklim 

kuşağında bulunur. 10-50 cm boylarında, çok dallı bir bitkidir.

  

                                    

                             

 

Resim 1.35: Nane bitkisi       Resim 1.36: Isırgan otu       Resim 1.37: Yaylaçayı 

•

 

Nane: Akdeniz sahillerinde, Orta ve Güney Avrupa’da, ılıman iklimlerde 

yetiştirilir. Nane, koyu yeşil yapraklı, 30-90 cm yüksekliğinde ve hoş kokulu bir bitkidir. 

•

 

Isırgan  otu:  Kökünden  başlamak  üzere,  kökü,  yaprakları,  tohumları 

çay yapılabilen bir bitkidir. 

•

 

Dağ  (yayla)  çayı  Anadolu'da  çay  olarak  en  çok  kullanılan  bitki 

gruplarından  biridir.  Bu  bitkiler  Balıkesir  çevresinden  Kahramanmaraş'a  kadar  bütün  kıyı 

şeridinde,  İç  Batı  Anadolu  eşiğinde,  değişik  mahalli  isimler  verilerek,  çay  olarak 

kullanılmaktadır.  

•

 

Paraguay  çayı:  Yeşil  çaya  benzeyen  bir  içecektir.  Uyarıcı,  yeşil  renkli, 

kafein ve tanen içerir. Normal çaydan daha az buruktur.  

•

 

Meyve  çayları: 

Çeşitli  meyvelerin,  tatlandırılıp  içimi  kolaylaştırılan 

hoş aromalı çaylardır. Meyve çayları, günden güne genişleyen yelpazesiyle çaya, yeni aroma 

alternatifleri getirmektedir. Örneğin: kuşburnu, böğürtlen, elma, limon, portakal çayı vb. 

•

 

Böğürtlen: 

Böğürtlen,  üzümsü  meyveler  grubundandır.  Halk  arasında 

ağaç  çileği  ya  da  sultan  böğürtleni  olarak  da  bilinir.  Tüm  Avrupa’da  yetişen  böğürtlen, 

özellikle Marmara ve Karadeniz olmak üzere, Türkiye’de yaygın olarak bulunur.

   

 

 

 

 

Resim1.38: Paraguay        Resim 1.39: Böğürtlen meyvesi         Resim 1.40: Kuşburnu meyvesi  

•

 

Kuşburnu  (Çingülü):

 

Kuşburnu,  gülgiller  familyasındandır.  En  çok 

tüketilen, meyve çaylarından biridir. C vitamini açısından oldukça zengindir.

  

 

 

---