Бя Щилал Мяммядови озодяти!!! ¹ 53 26 iyun 2013-ня сîр МÖÑТßÃÈËß РóÆíîМА

6

Òîëûøîí Ñÿäî

¹

53 26 iyun 2013-íÿ ñîð

QeyD: Bu məqaləni bütün aktiv gən-

clərə, xüsusən dostum-qardaşım, gənc jur-

nalist və tədqiqatçı rəzzaq Xansuvar Ta-

lışxanova həsr edirəm. 

Bu günkü cəmiyyətimizin əsas problem-

lərindən biri də cavanlara olan laqeyid mü-

nasibətdir. Bəli cəmiyyət, cəmiyyətdə olan

bəzi dırnaqarası ziyalı və özünü, saçının və

saqqalının ağardığına görə ağsaqqal zənn edən

bir qrup…

Onlar öz təcrübələrini gənc nəsillə pay-

laşıb, onlara yol göstərən bir bələdçi olmaq

əvəzinə, onların yolunu kəsən maneəyə çev-

rilirlər. Elə bir maneə ki, yolun üzərində uza-

naraq, özünü günə verən ilanları xatırladır. Za-

hirən onlar sakit və təhlükəsiz görünsələr də,

əslində heç də belə deyillər. Elə ki, yaxınla-

şıb, maneəni keçmək istəyirsən, birdə ayılır-

san ki, daha iş-işdən keçib. Artıq ilan ilanlı-

ğını edərək, batinində gizli olanı, əməli şəkildə

biruzə verib…

Bəzən bu maneələr sapı özümüzdən olan

baltalardan olanda, bu mübarizə bir az da çə-

tinləşir… Nə isə…

Bütün  insanlara  nümunə  olan  Hz  Mu-

həmməd (s) buyurur: “Xeyir işə açar, şər işə

qıfıl olun”.

Görəsən bu tip şəxslər bütün insanlara nü-

munə olan Hz Muhəmmədin (s) bu sözünü

eşitməyiblər? Nə üçün onlar hədisin əksinə

olaraq şər işə açar, xeyir işə qıfıl olurlar? Bu-

nun əsasən bir səbəbi var. Çünki onlar özlə-

rinin çata bilmədikləri nailiyyətlərə, başqa-

larının çatdığını gördükdə, bunu həzm edə bil-

mirlər. Çünki, bunu həzm etmək üçün iman

lazımdır,  əxlaq  lazımdır,  ədəb  lazımdır…

Ən əsası isə insan olmaq lazımdır. Bu tip şəxs-

lər isə bütün bunlardan məhrumdurlar. Onlar

özünü günə verən və fürsət tapan kimi ovu-

na yaxınlaşan zəhərli ilan kimidirlər. Cavan-

lara qarşı bu cür mövqe nümayiş etdirən dır-

naqarası şəxslər, deyəsən hələ də həsəd və qib-

tə arasındakı fərqi bilmirlər…

Cavanlara qarşı mülayim olub, onlara dəs-

tək olmaq həm Allahın, həm də Onun Rəsu-

lunun (s) bizə tövsiyyəsidir.

Hz  Peyğəmbər  (s)  buyurur:  “Sizə,  ca-

vanlara yaxşılıq (hömət) etməyi tövsiyə edi-

rəm. Çünki, həqiqətən cavanların qəlbi yum-

şaq olur. Onlarla mehriban dolanın. Həqiqə-

tən Allah məni Peyğəmbər seçəndə qocalar

mənimlə  müxalifət  etdi.  Amma  cavanlar

mənə qarşı çıxmadılar və dini qorudular”.

Hz  Peyğəmbər bu mübarək sözləri bizə

çatdırmaqla yanaşı, özü də bu məsələdə çox

həssaslıqla cavanlara xususi diqqət və qayğı

göstərmişdir.

Hər zaman, hər məsələdə onlarla məşvə-

rət edir, onların fikirlərinə hörmətlə yanaşardı.

Allah  Rəsulunun  (s)  yüzdən  çox  səfiri  ol-

muşdur. Bir neçəsi xaric, əksəriyyətini yenə

də cavanlar təşkil edirdi. Cavanlar Allah Rə-

suluna (s) o qədər məhəbbət göstərirdilər ki,

hətta Səudiyyə Ərəbistanın qərbində yerləşən

Hicazdan bir qrup cavan-

lar öz vətənlərindən hicrət edərək Peyğəm-

bərimizin (s) yanında qalmağa qərar verdilər.

Hz  Peyğəmbər (s) də öz növbəsində onlara

çox etibar edir, onları ən məsul vəzifələrə tə-

yin edərdi. Necə ki, Məsəb ibni Əmir pey-

ğəmbərimiz (s) tərəfindən İslamı təbliğ etmək

üçün Mədinəyə göndərilir. Bu gənc öz təbli-

ğatı ilə bir çox insanları İslamla tanış etmə-

yə müvəffəq olur. Hətta bir yəhudi aliminin

də müsəlman olmasına vəsilə olur.  

Başqa bir nümunə isə İtab ibni Əsiddir.

İyirmi yaşı olmasına baxmayaraq Məkkəyə

vali təyin olunaraq bütün siyasi işlər ona tap-

şırılır. Baxmayaraq ki, səhabələrin arasında

ondan daha yaşlı olanları var idi. Bəziləri İta-

bın cavan olduğu üçün bu işə etraz etdikdə,

peyğəmbər (s) qətiyyətlə bildirir ki, vəzifəyə

təyinatda meyar yaş yox, ləyaqət və fəzilət-

dir. Hər yaşlı insan ləyaqətli olmur. Yaş bö-

yüklük səbəbi deyil. Böyüklük fəzilət və lə-

yaqətdir.

Allah  Rəsulunun  (s)  bu  tarixi  sözlərini

Məkkənin  dini  təbliğatçısı  iyirmi  altı  yaşlı

Məaz ibni Cəbəl də daha sonralar ifadə et-

mişdir. (Siyəri Hələbi 3-cü  cild)

Hz  Peyğəmbər (s) vida həccindən qayı-

darkən bu ayə nazil oldu; “(Vəd olunan yer-

lər Allah tərəfindən Hz İbrahimin saleh öv-

ladlarına verildi.) Ya Muhəmməd! Biz Töv-

ratdan sonra  Zəburu yazıb, Davuda bildirdik

ki, bu müqəddəs yerə (Şama) bundan sonra

mənim  saleh  bəndələrim  varis    olacaqlar.”

(Ənbiya 105)

Bu ayə nazil olduqdan sonra Peyğəmbər

(s) əmr verdi ki, böyük bir ordu hazırlansın.

Orduya da sərkərdəliyi 20 yaşlı Usamə bin

Zeyd etsin. Nəhayət Zeydin gözəl sərkərdə-

liyi nəticəsində müsəlmanlar qələbə qazandı.

Hicrətin15-ci ili Qüds rəsmi şəkildə müsəl-

manların  oldu.  Bu  şəhərin  adı  “İlya”dan

Beytul-müqəddəsə çevrildi. 

Diqqət olunası məsələlərdən biri də budur

ki, bəziləri Usamə bin Zeydin orduya başçı-

lıq etməsini istəmirdi. Onlar elə düşünürdü-

lər ki, Zeyd bu iş üçün çox cavandır. Lakin

Peyğəmbər (s) müsəlmanlara öyrətmək istə-

yirdi ki, əksər cavanlar yaşlılardan daha yax-

şı  səy  göstərir,  öhdələrinə  düşən  vəzifələri

daha məsuliyyətlə yerinə yetirirlər, cəbhədə

şücaət və rəşadətlə vuruşur, qələbə qazanır-

lar.

Necə  ki,  Bəni  İsrail  Fələstini  tutmaq

üçün Calut və onun ordusu ilə vuruşanda düş-

mən qarşısında dayana bilmədilər. (Bəqərə

249)

Amma sapanddan başqa heç bir silahı ol-

mayan bir gənc onların içindən çıxıb Calutun

meydanına getdi. Calut qılınc və zirehlə si-

lalanmış yekəpər adam idi. Hamı düşünürdü

ki, Calut bu gənci öldürəcək. O cavan sapanda

bir daş qoyub, ona tərəf atdı. Daş düz Calu-

tun alnından dəyərək onu öldürdü. Bu cavan

Hz Davud idi ki, Quran onun haqqında bu-

yurur: “…Davud Calutu öldürdü. Allah ona

rəhbərlik mənsəbi və hikmət verdi…” (Bəqərə

251)

Bura qədər qeyd olunan ayə və hədislər-

dən belə məlum olur ki, cavanlara qarşı diq-

qətli olmaq və onların bacarıq və istedadın-

dan cəmiyyətin faydalanması üçün istifadə et-

mək lazımıdır. Bu birbaşa Allah və Onun Rə-

sulunun (s) istəyidir. Bu istəyə qarşı çıxanlar,

yaşadıqları  cəmiyyətdə  böyük  fitnə-fəsad

yaradırlar. Belə ki, bu günkü cavanlar saba-

hın ağsaqqallarıdır. Odur ki, gələcəyimizi öz

əllərimizlə baltalamayaq. Gənclərə, cavanlara

dəstək olaq, onları əzməyək. Onların nailiy-

yətlərinə sevinib, qibtə edək, həsəd aparma-

yaq. Çünki həsəd və paxıllıq şeytanın sifət-

ləridir. Gəlin İlahi rəngə bürünərək, İlahi ayə-

lərin işığında cavanlara hörmət edək. Çünki,

cavanlar gələcəyimizdir.

Mahir Şəkərov

astara

İlQar MyonKUJ

BeDƏM

Vindəm tıni, zındəş çanə şo bedəm?

Səm barz bedə, bandon, qıyon to bedəm.

Deştı fiki tosə maştə az oğo,

Dıyo səpe nam-nam qınyə vo bedəm.

Pozə vədə ozəkə qəv sə əno,

Xəyə sıxan, xəy əmələ ko bedəm.

Şinə coni bətı ğıbon doy hozı,

Di dılədə hampo, yolə bo bedəm.

Bənə xol-xıçəynə sə amburə do,

Eli sədə ğıryətnə kolo bedəm.

Az botıno Həşi ruşnə, vəşə ço,

Bənə  rəsə ombu, sefi ho bedəm.

25.01.2013

HeSTe BƏMI To

BƏKƏS?

Nə şeri peyğəmbərim, 

Nə Xıdo bərobərim,

Fəğırə zoə, İlqarim,

Bomı ləvir vardəkəs,

Heste bəmi to bəkəs?

Dəsudənim hiç kəsi,

Ğət kardedəm nəfəsi.

İ dastə korə pəsi

Saru, sape roməkəs,

Heste bəmi to bəkəs?

Ğəmə oşandə kəşim,

Dılon bıştə otəşim,

Be ayb, be ləkə Həşim,

Kiyku bəbe ın həvəs?

Heste bəmi to bəkəs?

Nıvışdəm de  həvəsi

Bə tırk, tolış, urusi.

Bə sədom eli dusi,

Ni bəmı quş bıdəkəs,

Heste bəmi to bəkəs?

Dard bıkəşə səm tasbə,

Ruşin kardəm el-obə.

Bərk bışon vaxton sə bə,

Esət azim bərk şəkəs,

Heste bəmi to bəkəs?

Vəşedəm bo milləti,

Bəy deştə şeer-sənəti

Kardedəm koməqəti,

Ha bıbuy dard bardəkəs,

Heste bəmi to bəkəs?

Jıqo məznən tarsedəm,

Bə i sıxan fırsedəm.

Xıdoku az zu sedəm,

Kiye inkor kardəkəs?

Heste bəmi to bəkəs?

12.12.2012

XanƏlİ   TolIŞ 

rİZIM  BƏManDe

Zılməkə  nodonon çe aron beşo,

Sor bome sorisə  məxloğ bəbe şo.

Nıvıştə şeronım bə qəvon dəşo

Bəzınem, nışonə, rizım  bəmande.

Iştə şəvı – ruji, coni xəş bıkə,

Iştən   ruşnə pekə, qur otəş bıkə.

Diyəro  ça bıkə, nezi çəş bıkə.

Diyəro fot bıbo, nezım bamande.

Həmul be- səbıre çe dardon dəvo,

Tıni ğodor nıkey  vəzifə həvo.

İ rujən omədə bərkə barzəvo

Bılondon bəhəvin, nızım bamande.

Iştən ğəzənc bıkə ıştə hurməti,

Zıvoni səpesə ekə şərbəti.

Xıdom ə Xıdoye də Çey ğodrəti

Sığon volo bəben, kızım bamande.

Zəmonə vey dardon to baka- bəşe,

Vey sırron sondıxi obaka- bəşe.

İ rujən  Xanəli ro bəka-bəşe,

Dəftərım bamande,  mizım bamande.

06.01.13

Cavanlara

yol verİn…

---