Butadien-nitril kauçukları

Butadien-nitril kauçukları

Fənn:

Xüsusi təyinatlı polimerlərin sintezi və tətbiqi

Giriş

• Baxılan polimerlərin terminologiyası və xüsusiyyətləri haqqında
• Polimerləşmə nədir?
• Monomer, oliqomer, polimer, elastomer nədir?
• Polimerləşmənin növləri?
• Polimerin tipləri

Rezin isə (latınca resina "qatran" sözündən) kauçukun vulkanizasiyası nəticəsində əldə edilən elastik materialdır.
Kauçuklar elastiklik, suya davamlılıq və elektrik izolyasiya xüsusiyyətləri ilə xarakterizə olunan təbii və ya sintetik elastomerlərdir, onlardan rezin və sərt rezin vulkanizasiya yolu ilə alınır.

Kauçuk

Təbii, süni ve sintetik kauçuk nədir?

Tarixə nəzər salaq!!!
Rezin tarixi Amerika qitəsinin kəşfi ilə başlayır. Mərkəzi və Cənubi Amerikanın yerli əhalisi rezin ağaclarının (Hevea) südlü şirəsini toplayaraq rezin əldə edirdi. Kolumb hind oyunlarında istifadə edilən qara elastik kütlədən hazırlanmış ağır monolit topların avropalılara məlum olan dəri toplardan daha yaxşı sıçradığını da qeyd edirdilər.
Toplarla yanaşı, rezindən məişətdə istifadə olunurdu: qab-qacaq hazırlamaq, suya davamlı «ayaqqabılar" yaratmaq və s.
Rezin də yapışqan kimi istifadə olunurdu: onun köməyi ilə hindlilər bəzək üçün bədənə lələk yapışdırırdılar. Lakin Kolumbun qeyri-adi xassələri olan naməlum bir maddə haqqında mesajı Avropada diqqətdən geri qalmadı
Avropalılar kauçukla 1738-ci ildə Amerikadan qayıdan səyyah C.Codamin Fransa Elmlər Akademiyasına rezin nümunələrini təqdim edərək onun istehsal üsulunu nümayiş etdirəndə tanış oldular. İlk əvvələr rezin Avropada praktik istifadə edilmədi
Təxminən Avropada 80 ildir ki, ilk və yeganə istifadə kağız üzərində qələm izlərini silmək üçün pozan hazırlamaq olub. Kauçukun məhdud istifadəsi kauçukun quruması və sərtləşməsi ilə müəyyən edilmişdir
Yalnız 1823-cü ildə Şotlandiya kimyaçısı və ixtiraçısı Çarlz Makintosh rezin elastikliyini bərpa etməyin yolunu tapdı. O, həmçinin kerosində rezin məhlulu ilə sıx maddənin hopdurulması nəticəsində əldə edilən suya davamlı parça ixtira etdi. Bu materialdan suya davamlı yağış paltarları (parçanın ixtiraçısının adından sonra “Makintoş” ümumi adını almışlar), qaloşlar və suya davamlı poçt çantaları hazırlamağa başladılar.
1839-cu ildə amerikalı ixtiraçı Çarlz Qudyer xam kauçuku kükürdlə qarışdıraraq və sonra onu qızdırmaqla onun elastikliyini temperaturda sabitləşdirməyin yolunu tapdı. Bu üsul vulkanizasiya adlanır və yəqin ki, ilk sənaye polimerləşmə prosesidir. Vulkanizasiya nəticəsində yaranan məhsul rezin adlanırdı
Qodyerin kəşfindən sonra rezin maşınqayırmada müxtəlif kipləşdirici və şlanqlar kimi geniş istifadə olunmağa başladı və sənayesi kabellərin istehsalı üçün yaxşı izolyasiya edən material kimi istifadə olunmağa başlanıldı.
Vulkanlaşma prosesi
İnkişaf edən maşınqayırma və elektrotexnika, daha sonra avtomobil sənayesi getdikcə daha çox rezin istehlak etdi. Bu, getdikcə daha çox xammal tələb edirdi. Tələbatın artması ilə əlaqədar olaraq Cənubi Amerikada nəhəng rezin plantasiyaları yaranmağa və sürətlə inkişaf etməyə başladı, bu bitkiləri monokultura yetişdirir. Daha sonra rezin becərilməsi mərkəzi İndoneziya və Seylona köçdü.