Ad
i
l
ə
N
ə
z
ə
rova
26
ASSOSĠASĠYA
[ing. Assosiation; lat.associatio – birləşmə;
osm. tr. ittifak; ər.
قبفرإ
] – birləşmə, əlaqələnmə və s. Tamın hissə-
ləri arasında olan bağllılıq, əlaqələnmə, birləşmə və s. Müasir
anlamda assosiasiyalar qruplaşmış birliklər, ittifaqlar, təşkilatlar
mənasında işlədilir.
ASTRONOMĠYA
[ing. Astronomy; fr. Astronomi; yun.
Astron+nomos;
َٛجٌٕآ
ٌّ
ٍُع
] – göy cisimləri, onların sistemləri və
kosmik materiyanın başqa formalarının vəziyyəti, hərəkəti, quru-
luşu və inkişafı haqqında elm. Yunancada astron ulduz, nomos isə
qanun, qayda deməkdir. Astronomiya elmi Şərqdə özünəməxsus
adla nücum elmi adlandırılmışdır. Nücum hərfi mənada ulduzlar
deməkdir. Bu elm qədimdən bəzi xalqlarda tayfalarda mövcud
olmuşdur.
ATARAKSĠYA
[alm. Ataraxie; fr. Ataraxie; ing. Ataraxia;
yun. Ataraksia; osm. tr. itminan – i nefs; yun. Atarakia – təmkin-
lilik] – ruhi rahatlıq və sakitlik vəziyyəti, bəzi qədim yunan
filosoflarının fikrincə ataraktiv hala mütəfəkkir, dühalar, sufilər
nail ola bilir. Xüsusilə də, Stoa fəlsəfəsində insanın davranışları
ilə psixoloji təlimin məqsədi, ideyası olaraq ortaya çıxan və
mütləq yaxşı olaraq xarakterizə edilən ruhi hüzur, sakinlik, dərd-
lərdən arınmış olma halı. Ataraktiv vəziyyət günümüzdə daha çox
sufilərin asketik hallarına bənzəyir. Belə ki, bütün bu hal və
məziyyətlər əslində insan ruhunun maddi olanlardan arınaraq
onlardan üstün olan, onların fövqündə dayanan ruhi halları kəsb
etmədir. Yalnız bu formada insan özünün daxili məninə təskinlik
verir və maddi gərginliklərdən və sıxıntılardan xilas olur. Bu və
ya bu qəbildən olan təcrübə halları, psixoloji təlimlər həm islam-
|
