Бисмиллащир-рящманир-рящим

Ad
i
l
ə
 N
ə
z
ə
rova 
 
 
12 
insana, onun gündəlik həyatında var olan yaxud olmayan faydalı, 
zəruri,  yaxud  zərərli  və  qeyri-zəruri  olan  dəyərlər  sistemi 
öyrənilib, üzə çıxarılmaqdadır.  
AKSĠOM
  [alm.  Axiom;  ing.  Axiome;  yun.  Axioma;  osm.  tr. 
mütearife;  ər.  حفساؼري  –  qəbul  edilmiş  müddəa]  –  dəlilə,  sübuta 
ehtiyacı  olmayan  deməkdir.  Aksiomlar  elə  nəzəri  ifadələrdir  ki, 
onların  doğruluğuna,  düzgünlüyünə  etibar  etməmək  mümkün 
deyil.  Fəlsəfədə  də  hər  hansı  bir  müddəaya  və  tərifə  ehtiyacı 
olmayan,  özlüyündən  açıq-aydın  olan  və  digər  təsbitlərə  dəlil 
mahiyyəti  daşıyan,  müəyyən  elmi  nəzəriyyənin  deduktiv 
quruluşunda  isbata  ehtiyacı  olmayan,  lakin  həmin  nəzəriyyənin 
digər  müddəalarının  isbatının  əsası  kimi  qəbul  olunan  nəzəri 
təklif.  
AKSĠYA
  [alm.  Aktion,  Handlung;  fr.  Action;  ing.  Action, 
activity; ər. مؼف] – hərəkət, fəaliyyət. Aksiya elə bir hərəkətdir ki, 
insanın  hər  hansı  bir  xarici  səbəblə  deyil,  birbaşa  istəkdən 
qaynaqlanır. Aksiyaların arxasında müstəqil iradə dayanır. Aksiya 
kəlməsi  müasir  sosioloji  anlam  kimi  daha  geniş  mənalarda 
işlənməkdədir.  İnsanların  toplaşaraq  hər  hansı  bir  məkanda 
planlayaraq keçirdikləri kütləvi etiraz nümayişləri ilə eyni mənada 
da işlədilir.  
AKT
 [alm. Akt; fr. Acte; ing. Act; lat. Actus; yun. Energia; ər. 
مًػ osm. tr. fiil, amel]  Hərəkət, iş. Sxolastik fəlsəfədə Aristotelin 
anergia  =  reallaşdırma,  aktlaşdırma,  həyata  keçirmə  mənaları  ilə 
üst-üstə düşür