Biokimyadan mühazirələr. MƏRuzəÇİ: prof. Yusifov Nazim Məhəmməd oğlu

6. Zülalların və lipidlərin mübadiləsi arasında  əlaqə: 
Lipidlərin  parçalan-
masından  alınan  maddələrin  də  bəziləri  aminturşuların  biosintezi  üçün  əsas 
mənbədir. Lipidlərin hidrolizindən alınan yağ turşularının 
β-
oksidləşmə məhsulla-
rından  ayrılan  enerji  ATF-də  toplanır  ki,  bu  enerjidən  zülalların  biosintezində 
istifadə  olunur.  Triqliseridlərin  və  digər  lipidlərin  parçalanma  məhsullarını  Krebs 
siklinə  qoşan  və  həmçinin  aktivləşdirən  asetil-KoA  molekuludur.  Bu  maddə 
dikarbon və trikarbon siklinə qoşulmaqla 
α-
ketoqlutar və oksalat-sirkə turşusunun 
sintezini təmin edir, piroüzüm turşusunu karboksizləşdirir. Həmin ketoturşulardan 
da  aminturşular  sintez  olunur.  Zülalların  tərkibində  rast  gəlinən  aminturşuların 
çoxusu lipidlərin parçalanma məhsullarından sintez olunur. 
 

---

181 
 
 
 
Həmçinin  lipidlərin  sintezi  zülalların  parçalanma  məhsullarının  hesabına 
baş  verə  bilər.  Belə  ki,  aminturşuların  çevrilməsindən  piroüzüm  turşusu  onun  da 
oksidləşərək  karboksizləşməsindən  asetil-KoA  alınır.  Sonuncu  alınan  asetil-KoA 
molekulu  isə  ali  yağ  turşularının  və  lipidlərin  digər  komponentlərinin  sintezində 
başlıca rol oynayır.