Bəhruz Camal İfrat və həddi aşma



Yüklə 1,08 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/23
tarix07.03.2022
ölçüsü1,08 Mb.
#84355
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23
ifrat ve heddi asma

 

...


 

“Onun 

qövmünün 

kafir 

əyan-əşrafı 

(zadəganları)  dedilər:  "Biz  səni    ancaq  özümüz 

kimi (adi) bir insan sayırırq."

26

 

Hz.Musa və Hz.Harunun qövmü barəsində:  



 َنوُدِباَع اَنَل اَمُهُمْوَ قَو اَنِلْثِم ِنْيَرَشَبِل ُنِمْؤُ نَأ اوُلاَقَ ف

 

...


 

“Onlar 

(Firon 

və 

əyan-əşrafı) 

dedilər: 

"Bunlarım  tayfası  bizə  bir  qul  kimi  itaət  etdiyi 

halda,  biz  özümüz  kimi  iki  adi  insana  imanmı 

gətirəcəyik?"

27

 

Səmud qövmü barəsində: 



 َنيِقِداَّصلا َنِم َتْنُك ْنِإ ٍةَيآِب  ِتْأَف اَنُلْ ثِم ٌرَشَب  َّلَِإ َتْنَأ اَم

 

...


 

“Sən  də  bizim  kimi  ancaq  adi  bir  insansan! 

Əgər 

doğru 

danışanlardansansa 

(həqiqi 

peyğəmbərsənsə),  bizə  (Allahdan)  bir  möcüzə 

gətir”.

28

  

Peyğə

mb

ə



əsrinin müşriklə

ri bar

ə

sind

ə

:    

 

                                                           

26

 Hud sürəsi, 27-ci ayə. 



27

 Muminun surəsi, 47-ci ayə.  

28

 Şuəra surəsi, 154-cü ayə. 




29 

 

 ِقاَوْسَْلْا يِف يِشْمَيَو َماَعَّطلا ُلُكْأَي ِلوُسَّرلا اَذَٰه ِلاَم اوُلاَقَو



 

...


 

“Onlar 

(müşriklər) 

dedilər: 

"Bu 

necə 

peyğəmbərdir  ki,  yemək  yeyir,  bazarları  gəzib 

dolaşır?" 

29

 

Hz.Peyğəmbərin  (s)  adi  bəşərdən  fərqini  və 

üstünlük  məsələsi  hədislərdə  də  öz  əksini 

tapmışdır. 

 

Hz.Peyğəmbər (s) buyurub



:

 

“Gözüm yatır, lakin 



qəlbim oyaqdır”.

30

 

Başqa  bir  hədisdə  isə  oxuyuruq: 



“Ona  yerin 

xəzinələrinin açarı əta olunub”.

31

 

Bəli,  bu  ayə  və  rəvayətlərə  əsaslanaraq  tam 



əminliklə demək olar ki, peyğəmbərlər və övliyalar  

bəşər  olsalar  da  belə,  adi  bəşərdən  üstündürlər. 

Quran  onları  adi  bəşər  həddinə  salaraq  özümüzlə 

muqayisə  etməyi  məzəmmət  etmişdir  ki,  yuxarıda 

qeyd etdiyimiz ayələr buna bariz nümunədir. 

 

                                                           



29

 Furqan surəsi, 7-ci ayə. 

30

 Səhih Buxari, c. 4, s.168.



 یبلق مانی لاو ینیع مانت 

 

31



 Səhih Buxari, c.2, s.94.

 ضرلأا نئازخ حیتافم تیتأ 

 

 



30 

 

Xaliq və məxluq arasındakı müştərək 



xüsusiyyətlər (sifətlər) 

Xaliqin  məxluqla  bəzi  işlərdə  şərik  olmasının 

Allahın  şəriksiz  olması  ilə  heç  bir  ziddiyyəti 

yoxdur.  Bu  o  zaman  doğru  hesab  edilir  ki,  bütün 

bu  işlərin  əsli  və  kökü  Allaha  qayıtsın.  Ancaq 

vəhhabilər  bunu  şirk  bilirlər  və  bu  da  onların 

nadanlığından  irəli  gəlir.  Ona  görə  ki,  Allah  necə 

iradə  etsə  və  kimi  istəsə  fəzilətli  edər,  onun 

məqamını  başqalarının  məqamından  fərqləndirib 

ucaldar.  Bir  çox  mükəmməlliklər  vardır  ki,  Allah-

taalanın  özünə  məxsusdur,  ancaq  onu  öz 

dostlarına, xüsusən də Peyğəmbər (s) və onun əhli-

beytinə  də  əta  edib.  Bunlardan  bəzilərini  qeyd 

edək:                                                                                                                               



1.

 

Şəfaət

.   


Allah təala Quranda belə buyurur:   

اًعيِمَج ُةَعاَفَّشلا ِهَّلِل ْلُق

 


31 

 

“De:  “Bütün  şəfaət  yalnız  Allaha  məxsusdur!” 



32

 

Şəfaət yalnız Allaha məxsus olduğu halda Allah-

taala  şəfaəti  öz  iradə  və  izni  ilə  başqalarına  da  əta 

edərək  onlar  üçün  də  sabit  edir: 

 

...


 ِهِنْذِإِب  َّلَِإ ُهَدْنِع ُعَفْشَي يِذَّلا اَذ ْنَم

 

...


 

 “Alahin 

izni 

olamadan 

onun 

yanında 

(qiyamətdə) kim şəfaət edə bilər?”

33

                                        

Deməli,  ayəyə  əsasən  Allahın  izni  olarsa, 

Qiyamət günü bizə şəfaət edənlər olacaqdır. 

2.

 

Qeyb elmi.  

Allah-taala buyurur:   



 ُهَّللا  َّلَِإ َبْيَغْلا ِضْرَْلْاَو  ِتاَواَمَّسلا يِف ْنَم ُمَلْعَ ي  َلَ ْلُق

 

...


 

“De:  "Allahdan  başqa  göylərdə  və  yerdə  olan 

heç kəs qeybi bilməz”

34

 

                                                           

32

 Zümər surəsi, 44-cü ayə. 



33

 Bəqərə surəsi, 255-ci ayə 

34

 Nəml surəsi, 65-ci ayə.



 


32 

 

Amma      başqa  bir  ayədə  öz  peyğəmbərinin  də 



qeyb  elmindən  xəbərdar  olduğunu  bildirərək  belə 

buyurur:  



اًدَحَأ ِهِبْيَغ ٰىَلَع ُرِهْظُي  َلََف ِبْيَغْلا ُمِلاَع

 

 ْنِم ٰىَضَتْرا ِنَم  َّلَِإ

 ٍلوُسَر

 

 “Qeybi bilən ancaq odur (Allah) və öz qeybini 

heç 

kəsə 

əyan 

etməz. 

Bəyənib 

seçdiyi 

peyğəmbərlərdən 

başqa 

(Allah 

istədiyi 

peyğəmbərə qeybdən xəbərlər verər)”.

35

   

3.

 

Hidayət.

  

Allah-taala  Özü  barəsində 



“(Ya  Muhəmməd!) 

Şübhəsiz  ki,  sən  istədiyini  doğru  yola  yönəldə 

bilməzsən  ama  Allah  istədiyini  hidayət  edər”

36

 

buyurduğu  halda  başqa  bir  ayədə  Peyğəmbərə  (s)   



xitab edərək belə buyurur:  

 ٍميِقَتْسُم ٍطاَرِص ٰىَلِإ يِدْهَ تَل َكَّنِإَو

 

“Həqiqətən sən doğru yola hidayət edirsən”

37

 

4.

 

Şəfqət və rəhmət.

  

                                                           



35

 Cin surəsi, 26-27-ci ayələr.

 

36

 Qəsəs surəsi, ayə 56. 



  ءاَشَی ْنَم يِدْهَ ی َهَّللا َّنِكََٰلَو َتْبَبْحَأ ْنَم يِدْهَ ت  َلا َكَّنِإ 

 

37



 Şura surəsi, 52-ci ayə. 


33 

 

Allah-taala öz barəsində belə buyurur:  



 ٌميِحَر ٌفوُءَر ْمِهِب ُهَّنِإ

 

“O, (Allah) həqiqətən  də  onlara qarşı şəfqətli 

və rəhimdir”

38

 

Özünü  bu  xüsusiyyətlərlə  vəsf  edən  Allah  eyni 

halda Peyğəmbər (s) barədə də belə buyurur: 

 

 ْنِم ٌلوُسَر ْمُكَءاَج ْدَقَل

 ٌفوُءَر َنيِنِمْؤُمْلاِب ْمُكْيَلَع ٌصيِرَح ْمُّتِنَع اَم ِهْيَلَع ٌزيِزَع ْمُكِسُفْ نَأ

 ٌميِحَر

 

“Sizə  özünüzdən  elə  bir  Elçi  gəldi  ki,  sizin 

əziyyətə  düşməyiniz  ona  ağır  gəlir.  O  sizə  qarşı 

qayğıkeş, möminlərə şəfqətli, rəhmlidir.”

39

 

Qeyd edilənlərdən belə nəticəyə gəlmək olur ki, 

Allah  iradə  edərsə,  özünə  məxsus  olan  bəzi 

xüsusiyyətləri (sifətləri) seçilmiş bəndələrinə də əta 

edə  bilər.  Əgər  bir  kəs  Peyğəmbərin  (s)  yaxud  da 

onun  əhli-beytinin  belə  kamala  sahib  olduqlarına 

etiqad edərsə, eynilə həqiqətə etiqad etmişdir. 

 

                                                           

38

 Tövbə surəsi, 117-ci ayə. 



39

 Tövbə surəsi, 128-ci ayə. 




34 

 

Övliyalara təzim (ehtiram) etmək 

Vəhhabilər  təzim  və  ibadət  arasında  fərq 

qoymayaraq güman edirlər ki, təzimin hər bir növü 

ibadətdir  və  bu  hər  bir  şəxsin  ibadəti  nəticəsində 

təzimə  çevrilir.  Onlar  Peyğəmbər  (s)  və  Allah 

övliyalarının  qarşısında  ədəblə  durmağı,  əllərini 

öpməyi,  onlara  “seyyid”,  “mövla”  müraciətlərini 

(quluv)  həddi  aşma  və  Allahdan  qeyrisinə  ibadət 

hesab edirlər.  

Bu nadanlar İslam yaranandan indiyə qədər hələ 

də  ibadət  ilə  təzim  arasındakı  fərqi  ayırd  edə 

bilməyiblər.  

Hər bir ibadətdə təzimin olması doğrudur, lakin 

hər  təzim  ibadət  demək  deyildir.  İbadətdəki  xüzu 

və təzim istər sözlə (ləfzi) olsun, istərsə də praktiki 

(əməli), uluhiyyətdən qaynaqlanır. Yəni abid yalnız 

məbud və ibadətə layiq olan Allah qarşısında təzim 

edir. Yaxud da abid məbuda onun malik olduğuna 

görə  və  yaranış  mülkünün  sahibi  olduğuna  görə 

xüzu və təzim edir. Və ya abid məbuda onun rəbb 

və həqiqətən ibadətin  yalnız ona olunduğuna görə 

xüzu və təzim edir. 



35 

 

Bu  izahla  aydınlaşdı  ki,  ibadətin  mənşəyi  bu  üç 



şərt  yəni,  uluhiyyət,  malikiyyət  və  rübubiyyətdir.  

Ancaq  övliyalara  olunan  xüzu  və  təzimdə  bu  üç 

şərt  yoxdur,  ola  da  bilməz.  Çünki  ifratçılar 

(qulatlar)  məhz  elə  bu  əqidədə,  yəni  övliyaların 

üluhiyyət, rübubiyyət və malikiyyət məqamına qail 

olduqlarına  görə  dindən  çıxaraq  kafir  oldular. 

İndiyə qədər də heç bir şiə Peyğəmbər (s), imamlar 

(ə)  yaxud  digər  övliyalar  barədə  bu  əqidədə 

olmamışdır.  Onların  qarşısında  xüzu  və  təzim 

edərkən  də  məqsədləri  onlara  ibadət  etmək  deyil, 

ehtiram və hörmət etmək olmuşdur ki, bunların da 

izahı əvvəlki səhifələrdə qeyd olundu. 

Görəsən tarix boyu şiələrə vurulan bu töhmət və 

böhtanın  əsl  səbəbi  və  daşıdığı  məqsəd  nə  olub?! 

Nəyə  görə  şiələr  Əli  (ə)  və  onun  övladlarına 

məhəbbət  bəsləməyə  görə  daima  təzyiqlərə  məruz 

qalaraq  dindən  çıxmış  kimi  qələmə  veriliblər? 

Məgər  bu  şəxslər  insanlığın  fəxri,  bəşəriyyətin 

müəllimi  olan  Hz.Rəsulullahın  (ə)  əhli-beyti 

deyilmi?  Məgər  Allahın  buyurduğu 



“De,  sizdən 

təbliğimin  müqabilində  öz  qohum  və  əqrabama 

məhəbbət istəyirəm”

 bu ayə onlara şamil deyilmi?  




36 

 

Düşünün!  



Düşünün ki, nicat tapanlardan olasınız! 

Yüklə 1,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə