Azərbaycan respublikasinin standartlaşdirma, metrologiya və patent üZRƏ DÖVLƏt komiTƏSİNİn kollegiyasi

9 PROSESƏ DAİR TƏLƏBLƏR

9.1 Ümumi tələblər

9.1.1 Halal sertifikat orqanı sertifikasiya sahəsini halal məhsul/xidmət kateqoriyalar (məsələn, ilkin(xam materiallar və ya aralıq məhsullar)istehsalı, ərzaq emalı, bağlama materialı istehsalı və s.),kateqoriya (lar) və bölmələr Əlavə A – ya əsasən tamamilə düz müəyyən etməlidir Halal sertifikat orqanı bu emalların, bölmələrin, məhsulların və xidmətlərin son məhsulların halal tələblərinə təsiri olanda sertifikasiya sahəsindən emalları, bölmələri, məhsulları və xidmətləri istisna etməli deyil.

9.1.2 Halal sertifikatlaşdırma orqanı audit günün, vaxtın və fəsilin seçmək üçün prosesə malik olmalıdır ki, audit komandası təşkilatın kateqoriyalar və sektorlar çərçivəsində əməliyyatın auditinin üstünlüklərinə malik olsun. Əsər sertifikatlaşdırma mövzusu halal məhsul sertifikatlaşdırılmasıdırsa halal sertifikatlaşdırma orqanı təklif və ya istehsal edilən məhsul üçün məhsulun status ilə bağlı bütün laboratoriya analizlərinin nəticələrinə baxmalıdır.

9.1.3 Audit proqramına iki mərhələ birinci və ikinci ildə ilkin audit və müşahidə auditi və üçüncü ildə sertifikatın son istifadə tarixindən əvvəl yenidən sertifikatlaşdırma auditi daxil edilməlidir. Üç illik sertifikatlaşdırma tsikili sretifikatlaşdırma və ya yenidən sertifikatlaşdırma qərarı ilə başlanır. Audit proqramının və hər hansı növbəti düzəlişlərin müəyyənləşdirilməsi sifarişçi təşkilatın əhatə dairəsi, onun idarəetmə sisteminin əhatə sahəsi və mürəkkəbliyi, məhsullar və proseslər eləcə də idarəetmə sistemin səmərəliliyinin səviyyəsinin nümayiş etdirilməsi və hər hansı əvvəlki auditlərin nəticələrinə əsaslanmallıdır. Hala sertifikat üç il müddətinə etibarlıdır və hər hansı bir vaxt sertifikatlaşdırılmış təşkilatda OİC/SMİİC-in halal standartına və uyğun tələblərinə zidd olduğu aşkarlanarsa sertifikatlaşma dayandırılmalı və ya ləğv edilməlidir.

9.1.4 ISO/IEC 17021:2006-nın 9.1.2 üçün 9.1.3-cü bəndində verilən bütün tələblər tətbiq edilir.

9.1.5 Sifarişçinin məhsul/xidmətinin və ya FSMS-in səmərəli auditi və hala sertifikatlaşdırma orqanı hər bir sifarişçi üçün planlaşdırmaya lazım olan vaxtı müəyyənləşdirməli və halal sertifikatlaşma orqanı audit vaxtını müəyyənləşdirmək üçün sənədləşdirilmiş prosedurlara malik olmalıdır. Audit vaxtı halal sertifikatlaşdırma orqanı tərəfindən müəyyən edilməli və əsaslandırılması üçün qeyd eləməlidir. Halal sertifikatlaşdırma orqanı audit vaxtı müəyyənləşdirilərkən Əlavə B-yə və aşağıda aspektlər qeyd olunan fikirlərə əsaslanmalıdır:

a) OİC/SMİİC-in halal standart ilə bağlı tələblər;

b) təşkilatın əhatə dairəsi və mürəkkəbliyi;

c) texnoloji və tənzimləyici kontekstində;

e) hər hansı öncəki auditlərin nəticələri;

f) hissələrin sayı və çoxşaxəliliyə dair mülahizələr.

9.1.6 Çoxşaxəli təşkilatların hər bir hissəsinin ayrılıqda qimətləndirməyə və sertifikatlaşdırmaya ehtiyac var.

9.1.7 ISO/IEC 17021:2006-nın 9.1.6 üçün 9.1.9-cu bəndində verilən bütün tələblər tətbiq edilir.

9.1.8 Halal sertifikatlaşdırma orqanı hər audit üçün yazılı hesabat ilə təmin etməlidir. Hesabat İSO 19011-in uyğun rəhbəredici göstərişinə əsaslanmalıdır. Audit komandası təkmilləşdirmək üçün imkanları müəyyən edə bilər ancaq konsultasiya kimi qəbul olunan xüsusi həlləri tövsiyyə edə bilməz. Audit hesabatının sahibliyi halal sertifikatlaşdırma orqanı tərəfindən saxlanılmalıdır.

Əgər məhsul/xidmət ərzaq zənciri əməliyyatlarıdırsa hesabat FSMS-in uyğun məsələlərə dair istinadlarına daxil edilməlidir.

9.1.9 ISO/IEC 17021:2006-nın 9.1.11 üçün 9.1.15-ci bəndində verilən bütün tələblər tətbiq edilir.

9.2 İlkin audit və halal sertifikatlaşdırma

9.2.1 Müraciət

a) ISO/IEC 17021:2006-nın 9.2.1-ci bəndində verilən bütün tələblər tətbiq edilir.

b) Halal sertifikatlaşdırma orqanı müraciətçi təşkilatdan hüquqi status, xammal, texnologiya xətləri, FSMS-in uyğun məsələləri ilə bağlı məsələn, HACCP tədqiqatları, növbələrin sayı və hər növbədə işçi sayı və s. kimi məsələlərlə bağlı detallı məlumatla təmin olunmasını tələb etməlidir.

9.2.2 Müraciətə baxış

ISO/IEC 17021:2006-nın 9.2.2-ci bəndində verilən bütün tələblər tətbiq edilir.

Qeyd – audit zamanı uyğunsuzluqlar aşkar olunduqda istehsalçı ərizəni yeniləməmiş audit zamanı aşkar olunan uyğunsuzluqların tamamilə aradan qaldırılması haqqında bəyanat verir. Uğursuz sertifikatlaşdırma prosesinin ardından yeni ərizə istehlakçı bu cür bəyanat verdiyi təqdirdə qəbul edilir. Əgər uğursuzluqla nəticələnən sertifikatlaşdırma üçün təqdim edilən ilk ərizə digər sertifikatlaşdırma orqanlarına verilərsə, ərizəçi bu ilk sertifikatlaşdırma ilə əlaqədar mümkün detallı informasiya hazırlamalıdır.

9.2.3 İlkin halal sertifikatlaşdırma auditi

Halal məhsullarının/xidmətlərin/idarəetmə sisteminin ilkin sertifikatlaşdırma auditi iki mərhələdə aparılır. I və II mərhələ.

9.2.3.1 Auditin I mərhələsi

9.2.3.1.1 İSO/İEC 17021:2006 -nın 9.2.3.1-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər və aşağıda qeyd olunanlar tətbiq olunur. Təşkilat nəzarət tədbirlərinin kənardan hazırlanmış uyğunluğunu tətbiq etdikdə və onlar OIC / SMIIC halal standartının tələblərinə uyğun hazırlanmış və bu günə qədər saxlanılmışsa, auditin I mərhələsində nəzarət tədbirlərinin təşkilat üçün uyğunluğunu müəyyən etmək üçün halala və ya FSMS dair tələblərin daxil olduğu sənədlərə baxış keçirilməlidir.

Müvafiq səlahiyyətlərin mümkünlüyü milli və beynəlxalq qanunvericilik tələblərinə uyğunluğun müəyyən olunması ilə əlaqədar informasiya toplandığı zaman yoxlanılmalıdır.

9.2.3.1.2 Auditin I mərhələsinin əsas məqsədləri təşkilatın ərzaq təhlükəsizliyi zərərin identifikasiyası, analizlər, HACCP planı, PRPs, siyasət və məqsədləri, xüsusilə də təşkilatın audit yoxlanılması üçün hazırlıq vəziyyəti kontekstində FSMS sahəsində anlaşma əldə edərək II mərhələnin planlaşdırılmasına diqqəti təmin etməkdən ibarətdir.

a) Təşkilat PRPs-ni vəzifələrinə müvafiq təyin edir (məsələn, qanunevricilik və nizamnamə tələblərinə)

b) FSMS təşkilatın ərzaq təhlükəsizliyi zərərlərinin və nəzarət tədbirlərinin sonrakı seçimi və təsnifləşdirilməsi üçün adekvat proses və metodları müəyyən edir.

c) ərzaq təhlükəsizliyinə dair qanunvericilik təşkilatın müvafiq sektorlarının yerindədir.

d) FSMS təşkilatın ərzaq təhlükəsizliyi siyasətinə nail olunması üçün nəzərdə tutulmuşdur.

e) FSMS icra proqramı audit işini əsaslandırır.

f) qiymətləndirmə, yoxlama və inkişaf proqramları FSMS standartının tələblərinə uyğundur.

g) FSMS sənədləri və tədbirləri daxili cəhətdən və tədarükçülərə, sifarişçilərə və digər tərəflərə müvafiq olaraq əlaqələndirməni müəyyən edir.

h) əlavə sənədləşmə və qabaqcadan hansı bilik əldə etmək lazım olduğu nəzərdən keçirilməlidir.

9.2.3.1.3 Halal sertifikatlaşdırılması üçün auditin I mərhələsi halal sertifikatlaşdırma orqanlarının və ya yuxarıda qeyd olunan məqsədlərə nail olunması üçün məhsulların və xidmətlərin tərkibinə əsasən ərizəçinin təşkilatının ilkin şərtləri altında yerinə yetirilir.

a) A, B, G, H, İ, J və K kateqoriyalarında (bax, Əlavə A) auditin I mərhələsinin yerində aparılması zəruri deyil. Bununla belə, yerində audit keçirmək qərarı audit komandasının şəxsi mülahizəsinə aiddir. C, D, E, F, L, M və N kateqoriyalarında (bax, Əlavə A) auditin I mərhələsinin yerində ap məcburidir. b) Harda ki, audit I mərhələsi yoxdur, I audit mərhələsinin müddəti ümumi audit müddətinin 20%-dən çoxunu təşkil edə bilməzdi. (bax, Əlavə B). Yerində iş olduqda auditin I mərhələsinin müddəti ümumi audit müddətinin 30%-dən çoxunu təşkil edə bilməz.

9.2.3.1.4 1 İSO/İEC 17021:2006-nın 9.2.3.1.2-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur. Ərizəçi auditin I mərhələsinin II mərhələnin təxirə salınmasına və ya ləğv olunmasına təsir etməsi haqda məlumatlandırılmalıdır.

9.2.3.1.5 FSMS-in I audit mərhələsində audit yoxlanılan və tətbiq olunmalı effektiv və tələblərə uyğun kimi müəyyən edilən II audit mərhələsi zamanı təkrar audit yoxlamasından keçə bilməz. Bununla belə, halal sertifikatlaşdırma orqanı FSMS-in audit keçirilmiş qurumlarının sertifikatlaşdırma tələblərinə uyğunluğunu təmin edir. Bu halda II audit mərhələsinin hesabatında I audit mərhələsi zamanı yaranan uyğunluqlar açıq şəkildə əks olunur.

9.2.3.1.6 Bütün tələblər ISO/IEC 17021: 2006 –nın 9.2.3.1.3-cü bəndində verilir.

Auditin I və II mərhələ arasındakı intervalının 6 aydan artıq olmaması gözlənilir. Uzun interval lazım olduqda mərhələ 1 auditi təkrar olunmalıdır.

9.2.3.2 Auditin II mərhələsi

Bütün tələblər ISO/IEC 17021: 2006 –nın 9.2.3.2-ci bəndində verilir.

9.2.4 İlkin halal sertifikatlaşdırma auditinin nəticələri

Bütün tələblər ISO/IEC 17021: 2006-nın 9.2.4-cü bəndində verilir.

9.2.5 İlkin halal sertifikatının verilməsi haqqında məlumat

Bütün tələblər ISO/IEC 17021: 2006-nın 9.2.5-ci bəndində verilir.

9.2.6 Nümunənin ölçülməsi

9.2.6.1 Zəruri hallarda audit qrupu tələb olunan yoxlamalar və testlərin aparılması üçün istehsalat/xidmət yerlərindən kifayət qədər nümunələri götürə bilər.

9.2.6.2 Əgər halal məhsulların sertifikatlaşdırılması halal məhsulun toplu halda test/yoxlamasına əsaslanırsa, bu müəyyən nümunə cədvəli, statistik təsdiq edilmiş texnika ilə uyğun olmalıdır. Halal sertifikatlaşdırma orqanı nümunənin ölçülməsi və hər hansı tələbləri dəqiq müəyyən etmək üçün nəzarətetmə prosesinin təmin etmək, nümunələrin seçilməsi və nəzarəti üçün sənədləşdirilmiş prosedurlara malik olmalıdır və beləliklə onlar halal istehsal nümayəndəsidir.

9.2.6.3 Audit qrupu tərəfindən götürülmüş nümunələr ISO/IEC 17025-ə əsasən akkreditasiya olunmuş və ya halal səlahiyyətli orqanının razılığı ilə tanınmış laboratoriyaya analiz üçün göndərilir.

9.2.7 Yoxlamalar və sınaqlar

9.2.7.1 Halal məhsul/xidmət yoxlamalar və testləri, halal məhsul/xidmət tələblərinə, milli, regional və ya beynəlxalq hüquq müddəalarına uyğun olaraq müəyyən edilir.

9.2.7.2 ISO/IEC 17025-ə əsasən akkreditasiya olunan laboratoriyalar yoxlamalar və/və ya analizi həyata keçirir və ya halal səlahiyyətli orqanın razılığı ilə tanınır.

9.2.7.3 Müstəqil sınaq imkanları olmadıqda halal sertifikatlaşdırma orqanı müəyyən nəzarəti təchizatçının sınaq qurğularının yerində təmin etməlidir və sənədlər etimadı doğrultmaq üçün mövcuddur ki, onlar əldə edilən nəticələrə etimadı təmin edən bir şəkildə idarə olunsun.

9.3 Nəzarət fəaliyyəti

Bütün tələblər ISO/EC 17021:2006-nın 9.3 bəndində və aşağıdakı müraciətdə verilir.

9.3.1 Halal Sertifikatlaşdırma orqanı ISO/EC 17021-in 9.3.2.2 bəndinə uyğun olaraq müəyyən vaxt intervallarında nəzarət həyata keçirməlidir belə ki, bu sertifikatlaşdırılmanın aparılmasını müəyyən edən halal məhsul/xidmətləri standartının tələblərinə uyğun olaraq və sözü gedən halal məhsul/xidmətlərin təbiətini,sertifikatlaşdırmanın tələblərini, halal məhsul/xidmət və ya halal istehsalat/xidmət şərtlərində aşkar olunmuş hər hansı uyğunsuzluqlar və ya halal məhsul/xidmətləri ilə bağlı əldə olunmuş hər hansı şikayətləri nəzərə alaraq davamlılığın müəyyən edilməsi məqsədilə zəruri hesab olunur.

9.3.2 Halal istehsalat/xidmət yerlərində auditin aparıldığı zaman və birbaşa halal məhsul/xidmət təhlükəsizliyinə dair uyğunsuzluq aşkar edildiyi zaman nümunələr nəzarət məqsədləri üçün qəbul edilə bilər.

9.3.3 Bütün hallarda, nəzarət nəticəsində verilən hesabatlar ilə bağlı prosedurlar qərar qəbul edən şəxs tərəfindən müəyyən edilir.

9.4 Yenidən sertifikatlaşdırma

Bütün tələblər ISO/EC 17021:2006-nın 9.4 bəndində və aşağıdakı müraciətdə verilir.

9.4.1 Halal sertifikat sahibləri (sertifikatlaşdırılmış təşkilatlar) cari halal sertifikatının vaxtının bitməsinə 6 ay qalmış təkrar sertifikat və ya sertifikatın yenilənməsi haqqında ərizə təqdim etməlidirlər.

9.4.2 Sertifikatı yenilənməmiş halal sertifikat sahiblərinə müəyyən obyektlərdə və ya istehsal olunan məhsullarda halal əmtəə nişanından istifadə edilməsinə icazə verilmir.

9.5 Xüsusi audit   

İSO/İEC 17021:2006 -nın 9.5-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

9.6 Halal sertifikatının tətbiq sahəsinin ləğv olunması, ixtisara salınması və ya azaldılması

İSO/İEC 17021:2006 -nın 9.6-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

9.7 Müraciət və şikayətlər

İSO/İEC 17021:2006 -nın 9.7 və 9.8-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər və aşağıda verilənlər tətbiq olunur.

9.7.1 Halal sertifikatlaşdırma xidmətləri ilə bağlı müraciət və şikayətlərə dair ərizələr halal sertifikatlaşdırma orqanlarına təqdim olunur. Bu müraciət və şikayətlərə baxılması, məsələlərin həlli ilə məşğul olan və bununla bağlı müvafiq tərəflərə məlumat verməyə məsul komitə (qurum) yaradılır.

9.7.2 Komitənin üzvləri şikayət və müraciətlərin mövzusu ilə əlaqədar halal sertifikatlaşdırma ilə bağlı məsələlərin həllində müstəqil olmalıdır.

9.7.3 Komitə biri islam dini üzrə mütəxəssis olmaqla ən azı 3 nəfərdən ibarətdir. Müraciət ilə bağlı qərarlar səs çoxluğu ilə yekdilliklə qəbul edilir.

9.7.4 Halal məhsulları ilə əlaqədar istehlakçı tərəfindən edilən şikayətlər lazımi araşdırmalar aparmağa məsul halal sertifikatlaşdırma orqanları tərəfindən baxılır, qiymətləndirilir. Qiymətləndirmə nəticəsində şikayət əsaslandırılmalı, sertifikat sahibi müqavilə şərtlərinə əsasən vurulmuş zərərin əvəzini ödəməlidir.

9.8 Sifarişçi və müştərilərin qeydləri

İSO/İEC 17021:2006-nın 9.9-cu bəndində verilən bütün tələblər tətbiq olunmalıdır.

 

10 SERTİFİKATLAŞDIRMA ORQANLARI ÜÇÜN İDARƏETMƏ SİSTEMİNİN TƏLƏBLƏRİ

10.1 Ümumi

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.1-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.2 İdarəetmə sisteminin qaydaları

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.2-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.3 Sənədlərin yoxlanılması

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.3-cü bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.4 Qeydlərin yoxlanılması

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.4-cü bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.5 Rəhbərlik tərəfindən təhlil

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.5-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.6 Daxili auditlər

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.6-cı bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.7 düzəldici tədbirlər

 İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.7-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

10.8 Qabaqlayıcı tədbirlər

İSO/İEC 17021:2006 -nın 10.3.8-ci bəndində qeyd olunmuş bütün tələblər tətbiq olunur.

 

ƏLAVƏ A

(məcburi)

Halal məhsul/xidmətlərinin

kateqoriyalarının təsnifləşdirilməsi

 

Halal sertifikatlaşdırma orqanı Cədvəl A.1 istifadə etməlidir

a)                 öhdəliklərin əhatə dairəsinin müəyyən edilməsi,

b)                 xüsusi kateqoriya və sektorlar üçün auditorların texniki cəhətdən ixtisaslaşdırılmasının zəruri olub olmadığını müəyyən etmək

c)                  müvafiq ixtisaslaşmış audit komandasının seçilməsi.

Cədvəl A.1-də verilmiş nümunələr tam, hərtərəfli deyil, yalnız uyğun mövzuların göstəricisidir. Bir müəyyən sifarişçi təşkilatın tətbiq sahəsi bir kateqoriyadan daha çoxu əhatə edə bilər.

 

Cədvəl A.1 – Halal məhsul/xidmətin kateoriyaları

 

Kateqoriya kodları	Kateqoriyalar	Sektorlar üçün nümunələr
1	2	3
A	Kənd təsərrüfatı 1 (Heyvanlar)	heyvanlar; balıq; yumurta istehsalı, süd istehsalı, arıçılıq, balıqçılıq, ovçuluq, tutmalar,
B	Kənd təsərrüfatı 2 (Bitki)	meyvə; tərəvəzlər, dənli bitkilər, ədviyyat, bağçılıq məhsulları
C	Emal prosesi 1 (Tez xarab olan heyvan məhsullar)	Kənd təsərrüfatı – məsələn ət, quşçuluq, yumurta, süd və balıq məhsulları
D	Emal prosesi 2 (Tez xarab olan tərəvəz məhsullar)	təzə meyvələr və təzə şirələr; konserv olunmuş meyvələr, təzə tərəvəzlər, konserv olunmuş tərəvəzlər

 

1	2	3
E	Emal prosesi 3 (Otaq temperaturunda uzun müddət saxlana bilən məhsullar)	konservləşdirilmiş məhsullar; peçenye, qəlyanaltılar, yağ, içməli su, içkilər, makaron, un, şəkər, duz
F	Yem istehsalı	heyvan yemi, balıq yemi
G	İaşə	otel və restoranlar
H	Distribyutor	pərakəndə satış, mağazalar, topdansatış
I	Xidmətlər	su təchizatı, təmizləmə, çirkab suları, tullantıların atılması, məhsulların artırılması, proses və avadanlıqlar, baytarlıq xidmətləri, islam maliyyə xidmətləri
J	Nəqliyyat və saxlama	Nəqliyyat və saxlama
K	Avadanlıq istehsalı	Proses avadanlıqları, satış aparatları
L	(Bio) kimyəvi istehsal	əlavələr, pəhriz, təmizləmə agentlikləri, emal vasitələri, bio-mədəniyyətlərcə mikroorqanizmlər
M	Qablaşdırma və material istehsalı	Qablaşdırma materialı
N	Digər materialların istehsalı	kosmetik, tekstil, dəri məhsulları

 

 

ƏLAVƏ B

(məlumat üçün)

 

B.1 Ümumi

9.1.4-cü bənddə qeyd olunduğu kimi hər sahə üçün audit müddətinin müəyyən olunmasında halal sertifikatlaşdırma orqanı Cədvəl B.1-də verilmiş ilkin sertifikatlaşdırma üçün minimum sahə üzrə müddət nəzərə alınır. Minimum müddətə audit nəticələrinin yazılması üçün audit hazırlıqlarına gedən müddət deyil, ilkin sertifikatlaşdırma auditinin 1 və 2 mərhələsi daxildir.

Minimum audit müddəti yalnız bir HACCP araşdırmaları daxil olan FSMS auditi üçün yaradılmışdır. HACCP araşdırmaları oxşar zərərlər, oxşar istehsal texnologiyaları və uyğun olduğu təqdirdə oxşar saxlama (anbar) texnologiyaları məhsul/xidmətlər qrupları üçün zərərlərin analizinə uyğundur. Minimum nəzarət audit müddəti ilkin sertifikatlaşdırma müddətinin minimum 0.5 audit günlərinin 1/3-ni təşkil etməlidir. Minimum yeniləmə müddəti ilkin sertifikatlaşdırma müddətinin minimum 0.5 audit günlərinin 2/3-si olmalıdır.

Harda ki, uyğun sertifikatlaşdırılmış idarəetmə sistemi yoxdur, audit üçün əlavə müddət müəyyən edilir. Uyğun hesab olunması üçün idarəetmə sisteminin sertifikatı uyğun məhsul/xidmət üçün ərzaq təhlükəsizliyi sahəsini əhatə edir.

İşçilərin sayı tam ştatlı ekvivalent işçilərin sayı kimi ifadə edilməlidir. Bəzi kateqoriyalar çox sahəli seçməyə məruz qalır və bu audit müddətinin hesablanması zamanı nəzərə alınır.

Bəzi faktorlar minimum audit müddətinin qaldırılmasını zəruri edə bilər. (Məsələn, məhsul tiplərinin sayı, məhsulların artımı, CCP sayı, operativ PRP sayı, tikinti sahəsi, infrastruktur, ev şəraitində laboratoriya sınaqları, tərcüməçi ehtiyacları və s.)

B.2 İlkin sertifikatlaşdırma audit müddətinin hesablanması

B.2.1. Tək sahə üçün minimum audit müddəti, Ta:

Ta = B + H + (PV + FTE)* CC

 

Hansı ki,

B audit müddətində sahə üçün əsasdır

H hər əlavə HACCP araşdırmaları üçün audit günləri və yalnız ərzaq zənciri sahəsində məhsullar/xidmətlər üçün tətbiq edilir

PV məhsul müxtəlifliyi üçün audit günləri

FTE işçilərin sayına görə audit günləri

CC proses və istehsal qarışıq sinif üçün faktor

B.2.2 hər əlavə sahə üçün minimum audit müddəti, Tasv:

Tasv = Ta * 50/100

Cədvəl B.1 Minimum ilkin sertifikatlaşdırmanın audit müddəti

 

* H yalnız qida zəncirində mallar/xidmətlər üçün tətbiq edilir.

 

Kateqoriya (bax Əlavə A) B Əsas yerdə auditin müddətı (audit günlərində) H* hər əlavə HACCP tədqiqatları üçün (audit günlərində) FTE İşçilərin sayı (audit günlərində) CC Qarışıq sinif (əmsal, vuran) PV** Məhsulun çeşidliliyi (audit günlərində) Tasv Hər əlavə yer üçün baş çəkdi (audit günlərində) A 1,0 0,25 1-dən 19-a qədər=0,5 20-dən 49-a qədər=1,0 50-dən 79-a qədər=1,5 80-dan 199-a qədər=2,0 200-dən 499-a qədər=2,5 500-dən 899-a qədər=3,0 900-dən 1299-a qədər=3,5 1300-dən 1699-a qədər=4,0 1700-dən 2999-a qədər=4,5 3000-dən 5000-ə qədər=5.0 0>5000=5,5       Aşağı CC=1 Orta CC=1,25 Yüksək CC=1,50 Çox Yüksək CC=1,75 1-dən 3-ə qədər=0,25 4-dən 6-ya qədər=0,50 7-dən 10-a qədər=0,75 11-dən 20-yə qədər=1 >20=2 Yerində audit müddətinin minimum 50%-i B 1,0 0,25 C 1,75 0,50 D 1,25 0,50 E 1,75 0,50 F 1,75 0,50 G 1,25 0,50 H 1,25 0,50 I 1,25 0,25 J 1,25 0,25 K 1,25 0,25 L 1,75 0,50 M 1,25 0,25 N 1,75 0,50

 

** PV yalnız məhsullar deyil, xidmətlər üçün istifadə olunur.

C* PV yalnız sertifikatlaşdırma auditi zamanı halala sertifikatlaşdırma auditi zamanı xidmətlər üçün istifadə olunur. ərzaq zənciri sahəsində məhsullar/xidmətlər üçün tətbiq edilmir, CCP . Bunlar aşağıdakılardır:

Çox Yüksək - əhəmiyyətli növ ilə detallı alt-proseslərin çox böyük sayı (yüksək əhəmiyyətli qeyri-halal riskləri ilə tipik istehsal və ya emal edən təşkilatlar. O, potensial olaraq aspektlər halal nöqteyi-nəzərindən çox yüksək risklərə malik olan, yüksək müxtəlif proseslər və altproseslər, çox böyük miqdarda xammal və ya material ilə məhsulları və ya xidmət sektorlarını əhatə edir.);

Yüksək - əhəmiyyətli növ proseslərin çox sayı (əhəmiyyətli qeyri-halal riskləri ilə tipik istehsal və ya emal edən təşkilatlar. O, potensial olaraq aspektlər halal nöqteyi-nəzərindən yüksək risklərə malik olan, bir çox proseslər ilə məhsulları və ya xidmət sektorlarını əhatə edir.);

Orta - əhəmiyyətli növ proseslərin orta sayı (tipik istehsal və ya xidmət təşkilatları. O, orta potensiallı qeyri-halal risklər ilə məhsul və xidmətləri əhatə edir.);

Aşağı - əhəmiyyətli növ proseslərin az sayı (bir neçə əhəmiyyətli növə malik tipik təşkilatlar. O, aşağı potensiallı qeyri-halal risklər ilə məhsul və xidmətləri əhatə edir);

Cədvəl B1 yuxarıdakı dörd qarışıq sinifləri əhatə edir. Cədvəl B2 yuxarıdakı dörd qarışıq siniflər və ümumilikdə o sinifə daxil olan sənaye sektorları arasında keçidi təmin edir.

Halal sertifikatlaşdırma orqanı xüsusi bir sektorda bütün təşkilatların həmişə eyni qarışıq sinifə düşəcəyini qəbul etməlidir. Halal sertifikatlaşdırma orqanı onun müqaviləyə baxış prosedurunu asanlıqla imkan verməlidir ki, qarışıq siniflərin müəyyənləşdirilməsində təşkilatın xüsusi fəaliyyəti təmin olunsun. Məsələn: baxmayaraq ki, çox sayda işlər kimya istehsalı sektorunda "yüksək qarışıq” kimi təsnif edilir, kimyəvi reaksiyadan sərbəst qarışdırma əldə edən və ya riskli xammal materiallarının və ya geniş proses “orta” kimi və hətta “aşağı qarışıq” kimi təsnifləşdirilə bilər.

Təşkilat sisteminin bütün atributları proseslər, məhsul/xidmətlər nəzərə alınır və effektiv audit üçün audit müddətinin qısa və uzun olmasını əsaslandıran faktorlar üçün daha düzgün tənzimləmə həyata keçirilir. Əlavə amillər substraktiv amillərlə kompensasiya edilə bilər. Audit müddəti cədvəli B1 və B2-də göstərilən müddətlə tənzimlənən bütün hallarda kifayət qədər sübutlar və yazılar müxtəlifliyi əsaslandırmaq üçün saxlanılır.

 

Cədvəl B.2 - İş sektorları və qarışıq siniflər arasında əlaqənin nümunələri.

Qarışıq sinif	İş sektoru
Çox yüksək	digər rubrikalarda təsnif olunmayan (n.e.c.) kimyəvi və əczaçılıq, emal olunmuş ət məhsulları, geni dəyişdirilmiş məhsullar, qida əlavələri, bio mədəniyyətlər, kosmetik, emal vasitələri və mikroorqanizmlər.
Yüksək	ətin və quşların kəsilməsi; pendir məhsulları; peçenye; qəlyənaltılar; yağ; içkilər; otellər; restaranlar; qida əlavələri; təmizləmə agentləri; qablaşdırma materialı; tekstil
Orta	süd məhsulları; balıq məhsulları; yumurta məhsulları; arıçılıq; ədviyyatlar; bağçılıq məhsulları; konservləşdirilmiş meyvələr; konservləşdirilmiş tərəvəzlər; konservləşdirilmiş məhsullar; makaron; qənd; heyvan yemi; balıq yemi; su təchizatı; məhsulun inkişafı; proses və avadanlıq; baytarlıq xidmətləri; texnoloji avadanlıq; satış maşını; dəri məhsulları
Aşağı	balıq; yumurta istehsalı; süd istehsalı; balıqçılıq; ovçuluq; meyvələr; tərəvəzlər; taxıl; təzə meyvə və təzə şirə; içməli su; un; duz; pərakəndə satış yerləri; mağaza; topdan satıcı; nəqliyyat və anbar