Azərbaycan respublikasi föVQƏladə hallar naziRLİYİ SƏnayedə İŞLƏRİn təHLÜKƏSİz göRÜLMƏSİ VƏ dağ MƏDƏn nəzarəTİ DÖVLƏt agentliYİ azərbaycan respublikasi əMƏYİn mühafiZƏSİ VƏ

B ö l m ə III. Quruda neft-qazçıxarma obyektlərində texnoloji proseslərə
yanğın təhlükəsizliyi tələbləri
3.1 Neft və qaz quyularının qazılması…………………………………………... 32
3.1.1 Ümumi tələblər……………………………………………………………. 32
Karbohidrogen əsaslı əhənq-bitum məhlulu (ƏBM) ilə qazma…………………. 33
Qazaoxşar maddələrdən istifadə edilməklə qazma……………………………… 33
Quyu-lay sistemində differensial təzyiqin tənzimlənməsi
ilə quyuların qazılması…………………………………………………………... 34
3.2 Mədən-geofiziki işləri……………………………………………………….. 34
3.2.1 Ümumi tələblər………………………………………………………......... 34
Quyularda geofiziki tədqiqatlar (QGT)…………………………………………. 36
Borulu lay sınayıcıları ilə işlər…………………………………………………... 36
3.3 Neft və qaz quyularının istismarı. Quyuların mənimsənilməsi…………...... 36
Quyuların fontan və kompressor üsulu ilə istismarı…………………………….. 37
Kompressor stansiyaları…………………………………………………………. 38
Quyuların ştanqlı quyu nasosları ilə istismarı………………………………... 39
Quyuların dalma və yivli elektrik nasos qurğuları ilə istismarı……………... 39
Quyuların sınağı və tədqiqi……………………………………………………. 39
3.4 Neftin çıxarılmasının intensivləşdirmə üsulları…………………………... 40
3.4.1 Ümumi tələblər…………………………………………………………… 40
Qazın yüksək təzyiq altında vurulması………………………………………. 40
Quyuların quyudibi zonasının isti buxarla işlənməsi……………………….. 40
Quyuların quyudibi zonasının qaynar neftlə işlənməsi……………………… 40
Quyuların quyudibi zonasının qaz kondensatı ilə işlənməsi………………… 41
Quyuların quyudibi zonasının termoinjektorla işlənməsi…………………... 42
Quyuların quyudibi zonasının quyudibi elektrik qızdırıcıları ilə işlənilməsi…… 42
Quyuların quyudibi zonasının azotlu qızdırılmış
karbohidrogen mayelərlə işlənilməsi…………………………………………. 42
Layın hidravlik yarılması……………………………………………………… 43
Laydaxili yanma……………………………………………………………….. 43
3.5 Neftin və qazin yığılması, hazıırlanması, saxlanması və nəqli…………. 44
3.5.1 Ümumi tələblər………………………………………………………….. 44
Separatorlar…………………………………………………………………….. 44
Ç ən və çənlər parkı…………………………………………………………….. 44
Neftvurma nasos stansiyaları………………………………………………..... 46
Hava kompressor stansiyaları………………………………………………… 46
Məşəl sistemi………………………………………………………………….... 46
Elektrik dehidratorları…………………………………………………………. 47
İstilikdəyişdiricilər……………………………………………………………… 47
Odla qızdırılan qurğular (borulu sobalar, bloklu qızdırıcılar)……………… 48
Boru kəmərləri (neft və qaz kəmərləri)……………………………………….. 49
Qazın aşağı temperaturlu separasiyası (ATS)………………………………... 50
Qrup şəklində yerləşən quyuların qazılması və istismarı
zamanı yanğın təhlükəsizliyi tələbləri………………………………………. 51
3.6 Kükürdlü neft yataqlarına olan əlavə tələblər……………………………. 52
3.7 Təmir quraşdırma işlərinə olan yanğın təhlükəsizliyi tələbləri…………. 53
3.7.1 Neft və qaz quyularının əsaslı və cari (yeraltı) təmiri…………………. 53
3.7.2 Odlu işlər…………………………………………………………………. 54
Elektrik qövs və qaz qaynaq işləri…………………………………………….. 55
Elektrik aparatları ilə kəsmə və səthi təmizləmə işləri……………………….. 57