Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Aktivl ərin “Bank daxilind ə bank” modelin ə gör ə idar ə edilm əsi əsasında bankdaxili pul axınları yenid ən bölü
51
dilinq əməliyyatları idarəsi üzrə (%-lə) illik: % 01 , 125
30 74159
100 360
04 , 7731 = × × ×
beynəlxalq əməliyyatları idarəsi üzrə (%-lə) illik: % 5 , 9 30 679947 100 360
76 , 5380 = × × × təşkil
edəcəkdir. Bankın idarə heyəti tərəfindən müəyyən edilmiş 50%-lik rentabellik səviyyəsin- də kreditin minimal qiyməti: ssuda əməliyyatları idarəsi üzrə illik 129,85% (79,85+50); dilinq əməliyyatları idarəsi üzrə (%-lə) illik 175,01% (125,01+50); beynəlxalq əməliyyatları idarəsi üzrə (%-lə) illik 59,5% (9,5+50) Bu idarələrin resursların yerləşdirilməsi üzrə orta aylıq faiz stavkalarını müqa- yisə etməklə idarələrin işinin effektliliyi haqqında müəyyən nəticələr çıxarmaq olar. Aktivlərin “Bank daxilində bank” modelinə görə idarə edilməsi əsasında bankdaxili pul axınları yenidən bölüşdürülərkən kreditin qiymətinin və resurslara görə ödənişlərin müəyyən edilməsi. “Bank daxilində bank” modeli çərçivəsində resursların cəlb edilməsinin hansı mənbəyinin aktiv əməliyyatlarının aparılması üçün baza olduğu müəyyən edilir. Ssuda əməliyyatları idarəsinin verdiyi kreditlərin resurs bazasına aşağıdakılar aiddir: - bankın müştərilərinin hesablaşma və cari hesablarındakı pul qalığı, müəssisə- lərin depozitləri və fiziki şəxslərin əmanətləri (bu əmanətlərin orta aylıq həcminin 50%-i daxilində); - 1 aydan artıq müddətə cəlb edilmiş banklararası kreditlər; - qiymətli kağızlar buraxmaqla 1 aydan artıq müddətə cəlb edilmiş resurslar. Cəlb edilmiş vəsaitlərin axarıncı iki növü a) verilmiş ssudanın həcmi ilə b) bankın müştərilərinin hesablaşma və cari hesablarındakı məbləğin 50%-i, cəlb edilmiş depozitlərin və fiziki şəxslərin əmanətlərinin məbləği arasındakı fərqin yarısı həcmində kreditləşmənin mənbəyidir. Ssuda əməliyyatları idarəsi bankın müştərilərinin hesablaşma və cari hesablarındakı vəsaitlərin, müəssisələrin depozitlərin və fiziki şəxslərin əmanətlərinin orta aylıq qalığı həcmində kreditləşmə limiti müəyyən edə bilər. Lakin, artıq qeyd 52
edildiyi kimi, bu kateqoriya vəsaitlər kreditləşmənin yalnız 50%-nin mənbəyi ola bilər. Kredit limiti ilə hesablardakı, əmanətlərdəki və depozitlərdəki qalığın 50%-i arasındakı fərq isə banklararası kreditlərin cəlb edilməsi və borc qiymətli kağızların emissiyası hesabına ödənilir. Bizim “Vəsaitlərin ümumi fondu” modelində qeyd edilən və kreditlərin veril- məsi ilə məşğul olan digər idarələrin resursların cəlb edilməsi mənbələri vardır və bu vəsaitlər hesabına kreditlər qoyuluşunu təmin etməlidir. Dilinq və beynəlxalq əməliy- yatlar idarələrində yerləşdirmənin həcmi cəlb edilmənin həcmindən çox olduğu halda onlar arasında yarana mənfi fərq yalnız passiv əməliyyatlar həyata keçirən idarələrin cəlb etdiyi resurslar hesabına ödənilir. Ssuda əməliyyatları idarəsinin verdiyi kreditlərin qiymətinin müəyyən edilməsi. Təhlil edilən ayda bankda resursların aşağıdakı cədvəldə verilmiş stukturu formalaşmışdır (cədvəl 2.5):
Cədvəl 2.5 Bankın resurslarının ctrukturu Resursların növləri Orta aylıq qalığın məbləği (min man.) Ümumi həcmdə xüsusi çəkisi (%-lə) Bankın xüsusi vəsaitləri 51306 5,45
Cəlb edilmiş resursların növləri Orta aylıq qalığın məbləği (min man.) Ümumi həcmdə xüsusi çəkisi (%-lə) Müştərilərin hesablaşma və digər hesablarındakı vəsaitlər
87197 9,27
Müəssisələrin depozitləri 2173
0,23 Fiziki şəxslərin əmanətləri 854 0,09
Qiymətli kağızlar hesabına cəlb edilmiş resurslar 26792
2,85 Cəlb edilmiş banklararası kredit 71250 7,57
Valyuta hesabındakı vəsaitlər 701299
74,54
Kreditləşmə üçün cəlb edilmiş resursların qiyməti aşağıdakı düsturla hesablanı- lır: k S k C P k − × = 100 100
(2.4) burada:
k P - resursların orta çəkili qiyməti (illik %); 53
k S - aktivlərə qoyulmuş və gəlir gətirən borc alınmış və cəlb edilmiş vəsaitlərin, yəni işləyən resursların xüsusi çəkisidir. Gəlir gətirməyən aktivlərə məcburi ehtiyatlar, kassadakı və müxabirləşmə hesa- bındakı vəsaitin qalığı, digər debitorlar və s. aid edilir. Bu düsturla ssuda əməliyyatları idarəsinin kreditləşmə vəqsədi ilə istifadə etdiyi hər bir resurs növünün orta aylıq məbləği müəyyən edilir. Sonra bankın cəlb etdiyi hər bir resurs növünün xüsusi çəkisinə görə onun qiymətliliyi öyrənirlir və ssuda ə məliyyatları idarəsi üçün resursların orta aylıq maya dəyərini müəyyən edilir. Cəlb edilmiş resursların maya dəyəri müştərilərin, hüquqi və fiziki şəxslərin hesablarındakı qalıq, bankın buraxdığı qiymətli kağızların satışı yolu ilə cəlb edilmiş vəsaitlər üzrə hesablanılır. Bunun hesablanması üçün zəruri olan informasiya aşağı- dakı cədvəldə verilmişdir (cədvəl 2.6): Cədvəl 2.6 Faiz xərclərin əsasında cəlb edilmiş resursların maya dəyərinin hesablanması Cəlbetmənin növləri Cəlb edilmiş resursların orta aylıq həcmi (min man.)
Fonda ayırmaların məbləği (min man.) Resursların işləyən his- səsi (mln man.)
ş ləyən
resurslarda xüsusi çəkisi (%-lə) Resrslara görə ödənişlər (min man.)
l ərzində ödənilmiş (%-lə) A
2 3 4 5 6 Müştəri hesablarındakı vəsaitlər
87197 17439,4
69757,6
32 ,24
2593,59
44,6
Banklararası kredit 71250
0 71250
32,93 6828,12
115 Hüquqi şəxslərin vəsaitləri 2173
231,97 1941,03
0,89 314,66
194 Fondun stavkası 10% 1868,78 186,88
1681,90 0,78
283,19 202
Fondun stavkası 14% 260,76
36,50 224,26
0,10 25,17
135 Fondun stavkası 20% 43,46 8,69
34,77 0,01
6,3 217
Ə halinin əmanətləri 854 168,91
685,09 0,32
629,32 1102
Fondun stavkası 10% 8,54
0,85 7,69
0,003 0,64
100 Fondun stavkası 14% 17,08 2,39
14,69 0,007
1,47 120
Fondun stavkası 20% 828,38
165,67 662,71
0,31 627,21
1135 Qiymətli kağızlar 26792 5344,46
21447,5 9,91
2281,67 128
Fondun stavkası 10% 26,79
2,68 24,11
0,01 3,52
175 Fondun stavkası 14% 187,54 26,25
161,29 0,07
22,82 170
Fondun stavkası 20% 26577,67 5315,53 21262,1
9,83 2255,33
127 Xüsusi vəsaitlər 51306 0
23,71
0 Ocümlədən Nizamnamə fondu
30000
0
30000
13,86 2000
80,0
Cəmi 168322
23184,8 216378,2 100 7819,24
64,6
Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|