43
2.
“Azəriqaz” İB-nə büdcə transferləri
Subsidiyanın Kateqoriyası
Qrantlar v
ə digər birbaşa ödəmələr
Stimullaşdırılan Fəaliyyət
“Az
əriqaz” IB-nə əməliyyatları onun itkilərini kompensasiya etməklə
d
əstəklənir
Subsidiyanın Adı
“Az
əriqaz” İB-nə büdcə transferləri
Qanunvericilik
Milli
Qanunvericilik/D
əstəkləyən
T
əşkilat
- Prezidentin F
ərmanları
- Nazirl
ər Kabinetinin qəbul etdiyi qərarlar
Subsidiyanın
siyasət
m
əqsəd(lər)i
Qaz, isitm
ə və elektrik enerjisi istehlakı ilə əlaqədar sosial problemlərin həll
edilm
əsi
Subsidiyanın
Son
Resipient(l
ər)i
“Az
əriqaz” İB
Müdd
ət
1991-ci ild
ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Arxa m
əlumat
Az
əriQaz dövlət mülkiyyətində təbii qaz inhisarçı müəssisəsidir. Sovet
İttifaqının süqutundan sonra ölkənin elektrik enerjisi sektoruna səmərəli
büdc
ə dəstəyi yaratmaq üçün bir neçə islahatlar həyata keçirilmişdir. Ölkədə
qaz sayğaclarının kütləvi quraşdırılması nəticəsində ölkədə təbii qaz istifadəsi
azalmışdır - əhali elektrik enerjisinin istehlakı ilə bağlı narahat olmağa
başlamışdılar. Bu addımların məqsədi sektorda xərclərin səmərəliliyini
artırmaq idi.
Lakin xidm
ətlər qarşılığında ödəmələrin yerinə yetirilməməsi səbəbindən,
Az
əriQaz borcları toplanır və dövlət büdcəsi qarşısındakı vergi öhdəliklərini
yerin
ə yetirməyə qabil olur. AzəriQazın maliyyə itkiləri dövlət büdcəsindən
öd
ənilir (subsidiyalaşdırılır).
Subsidiyanın
təyin
olunmuş Məbləği
İctimai mənbələrdə əlçatan deyil.
M
əlumat mənbələri
R
əsmi Sənədlər:
Az
ərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti (9 Avqust, 2010-cu il).
The Cabinet of Ministers of Azerbaijan Republic (2010, August 9).
T
əbii qaz
v
ə neft məhsullarının topdansatış qaydasında alınması üzrə əsas enerji
istehlakçılarının kreditor borclarının tənzimlənməsi barədə
.
18 Yanvar
2016-
cı il tarixində
Az
ərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetindən əldə
edilmişdir:
http://cabmin.gov.az/?/az/pressreliz/view/351/
Az
ərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi (29 Dekabr, 2009-cu il).
Əhalinin
təbii qazdan istifadəsi üzrə yaranmış borclarının silinməsi tədbirləri barədə.
18 Yanvar 2016-
cı il tarixində Ədliyyə Nazirliyinin Normativ-Hüquqi Aktlar
üzrə Vahid Elektronik Verilənlər Bazasından əldə edilmişdir
:
http://www.e-
qanun.az/framework/18961
M
ətbuat Hesabatları:
Axar.az X
əbər Portalı (9 Dekabr, 2013-cü il). AzərEnerji niyə borc içində
üzür? 18 yanvar 2016-
cı ildə Axar.az Xəbər Portalından götürülüb:
http://axar.az/news/3703
Mediaforum News (19 Dekabr, 2010-cu il).
Prezident
Əhalinin Təbii Qazdan
44
İstifadəsi Üzrə Yaranmiş Borclarinin Silinməsinə Fərman Verdi.
18 yanvar
2016-
cı
ildə
MediaForum X
əbər
Portalından
götürülüb:
http://www.mediaforum.az/az/2009/12/29/PREZ%C4%B0DENT-
%C6%8FHAL%C4%B0N%C4%B0N-T%C6%8FB%C4%B0%C4%B0-
QAZDAN-%C4%B0ST%C4%B0FAD%C6%8FS%C4%B0-
%C3%9CZR%C6%8F-064623177c.html
Müsavat Q
əzeti (19 Avqust 2010-cu il). "Əhalinin də Enerji Borcları
Silinm
əlidir".
18 yanvar 2016-
cı
ildə
Müsavat Q
əzetindən
götürülüb:
http://musavat.com/news/iqtisadiyyat/ehalinin-de-enerji-borclari-
silinmelidir_83123.html?welcome=1
Qafqazinfo News (24 Yanvar, 2014-cü il). Milyonlar x
ərclənir, yenə borcları
var.
18 yanvar 2016-
cı
ildə
Qafqazinfo-dan götürülüb:
http://www.qafqazinfo.az/musahibe-17/milyonlar-xerclenir-yene-borclari-var-
68027
Report İnformasiya Agentliyi (27 Aprel, 2015-ci il).
"Az
ərsu" və
"Az
ərenerji"nin vergi borcu yaranıb.
18 yanvar 2016-
cı ildə Report
İnformasiya Agentliyindən götürülüb:
http://report.az/i-nfrastruktur/azersu-
ve-azerenerji-nin-vergi-borcu-yaranib/
45
3.
“Azəristiliktəchizat” ASC-yə büdcə transferləri
Subsidiyanın Kateqoriyası
Qrantlar v
ə digər birbaşa ödəmələr
Stimullaşdırılan Fəaliyyət
“Az
əristiliktəchizat” ASC-nin əməliyyatları onun itkilərini kompensasiya
etm
əklə dəstəklənir
Subsidiyanın Adı
“Az
əristiliktəchizat” ASC-yə büdcə transferləri
Qanunvericilik
Milli
Qanunvericilik/D
əstəkləyən
T
əşkilat
- Prezidentin F
ərmanları
- Nazirl
ər Kabinetinin qəbul etdiyi qərarlar
Subsidiyanın siyasət
m
əqsəd(lər)i
İstilik istehlakı ilə əlaqədar sosial problemlərin həll edilməsi
Subsidiyanın Son
Resipient(l
ər)i
“Az
əristiliktəchizat” ASC
Müdd
ət
1991-ci ild
ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Arxa m
əlumat
Az
ərİstilikTəchizat dövlət mülkiyyətində olan mərkəzi istilik şirkətidir,
əhalinin kiçik bir hissəsini qış aylarında istiliklə təmin edir. Bu
subsidiyaların ümumi enerhji subsidiyalarındakı payı çox kiçikdir.
Lakin m
ətbuat hesabatlarına əsasən, AzərİstilikTəchizatın AzəriQaza olan
borcu s
əbəbindən, bu müəssisənin fəaliyyəti ilə bağlı problemlər
olmuşdur. .
Subsidiyanın
təyin
olunmuş Məbləği
2015-ci ild
ə bu subsidiyaların həcmi 43 milyon AZN (40.76 milyon ABŞ
dolları – 1.05 DOL/AZN məzənnədə)
M
əlumat mənbələri
M
ətbuat Hesabatları:
1News.az (19 Noyabr, 2015-
ci il). Bakılıların Mənzillərinə Istilik
Verilm
əsi Tarixi Elan Olundu. 18 yanvar 2016-cı ildə 1News.az Xəbər
Portalından
götürülüb:
http://www.1news.az/society/20151119040452735.html
1News.az (2015, November 20). Bakıda evlərin İsidilməsinə Başlayan
Qazanxanaların Sayı Açıqlanıb. 18 yanvar 2016-cı ildə 1News.az Xəbər
Portalından
götürülüb:
http://www.1news.az/society/20151120021718602.html
Oxu.az (28 Noyabr, 2015-
ci il). Bakıda Evlər Niyə Qızdırılmır -
SƏBƏBLƏR.
Retrieved
18 yanvar 2016-
cı
ildə
götürülüb:
http://ru.oxu.az/society/102636
46
4.
Tənzimlənən təbii qaz qiymətləri
Subsidiyanın Kateqoriyası
Induced transfers
Stimullaşdırılan Fəaliyyət
Elektrik enerjisi v
ə istiliyin generasiyası daxil olmaqla, təbii qaz istehlakı
Subsidiyanın Adı
T
ənzimlənən təbii qaz qiymətləri
Qanunvericilik
Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası
Qanunvericilik/D
əstəkləyən
T
əşkilat
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən qəbul
olunan q
ərarlar (İqtisadiyyat və Sənaye, Maliyyə, Vergilər, Ədliyyə,
Energetika, N
əqliyyat, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları, Kənd
T
əsərrüfatı, Səhiyyə, Təhsil, Əmək və Əhalinin Sosial müdafiəsi
Nazirlikl
əri, Gömrük Komitəsi və Dövlət Şəhərsalma və Memarlıq
Komit
əsi nümayəndələrindən formalaşıb)
Subsidiyanın siyasət
m
əqsəd(lər)i
T
əbii qaz, elektrik enerjisi və istiliyin istehlakı ilə əlaqədar sosial
probleml
ərin həll edilməsi, həmçinin bir sıra enerji-tutumlu sənaye sahələri
üçün t
əbii qazın təmin edilməsi
Subsidiyanın Son
Resipient(l
ər)i
T
əbii qaz istehlakçıları
Müdd
ət
1991-ci ild
ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Arxa m
əlumat
Az
ərbaycan Respublikasının Tarif Şurasının strukturu Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 26 Dekabr 2005-ci il tarixli 341 nömrəli
F
ərmanı ilə təsdiqlənmişdir. Əhalinin ictimai problemlərini nəzərə almaq
üçün, müst
əqillik qazanıldığı dövrdən bəri elektrik enerjisi qiymətləri
Nazirl
ər Kabineti tərəfindən tənzimlənmişdir. 2005-ci ildən bəri qiymət
t
ənzimlənməsi Tarif Şurasının səlahiyyətindədir.
Subsidiyanın təyin
olunmuş məbləği
İctimai mənbələrdə əlçatan deyil
M
əlumat mənbələri
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası(2007). Azərbaycan
Respublikasının Tarif Şurasının Tarixi. 8 yanvar 2016-cı ildə
götürülüb:
http://www.tariffcouncil.gov.az/?/en/content/44/
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası(n.d.). Təbii Qazın
topdan v
ə pərakəndə satış Tarifləri. 8 yanvar 2016-cı ildə
götürülüb:
http://www.tariffcouncil.gov.az/?/az/content/66/
-
Az
ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi (31 yanvar, 2002-ci
il). Tarif (qiym
ət) Şurasının yaradılması haqqında. 8 yanvar 2016-cı ildə
Az
ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsindən götürülüb:
http://customs.gov.az/az/nkq17.html
47
5.
Tənzimlənən elektrik enerjisi qiymətləri
Subsidiyanın Kateqoriyası
T
ənzimlənən transferlər
Stimullaşdırılan Fəaliyyət
Elektrik Enerjisi istehlakı
Subsidiyanın Adı
T
ənzimlənən elektrik enerjisi qiymətləri
Qanunvericilik
Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası
Qanunvericilik/D
əstəkləyən
T
əşkilat
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən qəbul
olunan q
ərarlar (İqtisadiyyat və Sənaye, Maliyyə, Vergilər, Ədliyyə,
Energetika, N
əqliyyat, Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları, Kənd
T
əsərrüfatı, Səhiyyə, Təhsil, Əmək və Əhalinin Sosial müdafiəsi
Nazirlikl
əri, Gömrük Komitəsi və Dövlət Şəhərsalma və Memarlıq
Komit
əsi nümayəndələrindən formalaşıb)
Subsidiyanın siyasət
m
əqsəd(lər)i
Elektrik enerjisi istehlakı ilə əlaqədar sosial problemlərin həll edilməsi
Subsidiyanın Son
Resipient(l
ər)i
Elektrik Enerjisi istehlakçıları
Müdd
ət
1991-ci ild
ən indiki zamana qədər, müstəqillikdən sonra
Arxa m
əlumat
Az
ərbaycan Respublikasının Tarif Şurasının strukturu Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 26 Dekabr 2005-ci il tarixli 341 nömrəli
F
ərmanı ilə təsdiqlənmişdir. Əhalinin ictimai problemlərini nəzərə almaq
üçün, müst
əqillik qazanıldığı dövrdən bəri elektrik enerjisi qiymətləri
Nazirl
ər Kabineti tərəfindən tənzimlənmişdir. 2005-ci ildən bəri qiymət
t
ənzimlənməsi Tarif Şurasının səlahiyyətindədir.
Son iyirmi il
ərzində elektrik enerjisi qiymətləri yalnız bir dəfə
uyğunlaşdırılıb. Xüsusilə, elektrik enerjisi tarifləri hər kilovatt üçün 2007-ci
ild
ə 0.024 ABŞ dollarından 0.075 ABŞ dollarına yüksəlmişdir ki, bu da
t
əkmilləşdirilmiş ölçə və yığım təcrübəsi ilə bərabər sektor gəlirlərini
artırmışdır (FITCHNER, 2015). Bir dəfə olmasına baxmayaraq, bu tariff
artımı istehlakçılar tərəfindən enerji tələbata nəzarət sahəsində
müv
əffəqiyyətli olmuşdur. Belə ki, ev təsərrüfatları tərəfindən elektrik
enerjisi ist
ehlakı 2006-cı ildəki 1 200 ktoe-dən 495 ktoe-yə düşərək, 58%
azalma göst
ərmişdir. 2016-cı ilin əvvəlinə olan məlumata görə, istehlak
s
əviyyəsi hələ də 2007-ci ilin islahat öncəsi səviyyəsindən aşağıdadır.
2007-ci ild
ə təyin olunmuş tariff dərəcələri 2016-cı ilin yaz aylarına qədər
qüv
ədə olmuşdur, bu müddətdə ev təsərrüfatları üçün enerji istehlak
x
ərcləri 0.07 AZN/kVt-saat-a qalxmışdır. Azərbaycan manatının dəyər
itirm
əsi səbəbindən, istehlakçı elektrik tarifləri indi dollar ifadəsində 2007-
ci il s
əviyyəsindən daha ucuzdur (2015-ci il 1.028 AZN/USD orta illik
m
əzənnəsi ilə 0.068 ABŞ dolları/kVt-saat).
Subsidiyanın
təyin
olunmuş məbləği
İctimai mənbələrdə əlçatan deyil
M
əlumat mənbələri
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası (2007). Azərbaycan
Respublikasının Tarif Şurasının Tarixi. 8 yanvar 2016-cı ildə
götürülüb:
http://www.tariffcouncil.gov.az/?/en/content/44/
- Az
ərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası (n.d.). Təbii Qazın
topdan v
ə pərakəndə satış Tarifləri. 8 yanvar 2016-cı ildə
götürülüb:
http://www.tariffcouncil.gov.az/?/az/content/66/
- Az
ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi (31 yanvar, 2002-ci
il). Tarif (qiym
ət) Şurasının yaradılması haqqında. 8 yanvar 2016-cı ildə
Az
ərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsindən götürülüb:
http://customs.gov.az/az/nkq17.html
Aİ-nin Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrində Enerji Subsidiyaları İnventarı: Azərbaycan
Bu araşdırma Azərbaycandakı enerji subsidiyaları haqqında olub, Aİ-nin Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrini əhatə
edən regional analizin bir hissəsidir. Layihə çərçivəsində Azərbaycanla yanaşı, Ermənistan, Belarus, Gürcüstan,
Moldova Respublikası və Ukraynaya dair araşdırmalar aparılıb. Bu araşdırmalar zamanı İqtisadi Əməkdaşlıq
və İnkişaf Təşkilatının (İƏİT) metodologiyasından istifadə olunub. Bu metodologiyadan İƏİT-ə üzv olan 35
ölkə və bir neçə G20 ölkələrində (Braziliya, Çin, Hindistan, İndoneziya, Rusiya Federasiyası və Cənubi
Afrika) hökumətlərin mineral əsaslı yanacaqların istifadəsi və istehsalına ayırdığı dəstəyi müəyyən etmək və
qiymətləndirmək üçün istifadə olunub.
Bu araşdırma daş kömür, neft və müvafiq neft-yanacaq növləri, təbii qaz və mineral yanacaqlar əsasında istehsal
edilmiş istilik və elektrik enerjisi sahələrinə ayrılan subsidiyaları əhatə edir. Araşdırma ictimaiyyətə açıq olan
müxtəlif mənbələrdən əldə edilən informasiyalar əsasında hazırlanıb, Azərbaycanda enerji subsidiyalarının
dəyişən və mürəkkəbləşən landşaftını, mexanizmlərini və mövcud vəziyyətinin icmalını əks etdirir.
Əlavə məlumat üçün
www.green-economies-eap.org
Ms. Nelly Petkova (OECD): Nelly.PETKOVA@oecd.org
Foto
©Shutterstock.com/ETIBARNAME
Document Outline - 1. Giriş
- 2. Makroiqtisadi vəziyyət0F və enerji sektorunun icmalı
- 3. Enerji subsidiyalarının milli tərifi və müzakirəsi
- 4. Yanacağa dövlət dəstəyi
- 4.1. İstehlakçı subsidiyaları üçün qiymət-fərq hesablamalarının nəticələri
- 4.2 Azərbaycanda yanacağa dövlət dəstəyinin aşağıdan-yuxarıya inventarizasiyası
- 5. Enerji səmərəliliyi və bərpa olunan enerjiyə dövlət dəstəyi
- 6. Nəticə
- Mənbələrin siyahısı
- Mediaforum News (19 Dekabr, 2010-cu il). Prezident Əhalinin Təbii Qazdan İstifadəsi Üzrə Yaranmiş Borclarinin Silinməsinə Fərman Verdi. 18 yanvar 2016-cı ildə MediaForum Xəbər Portalından götürülüb:http://www.mediaforum.az/az/2009/12/29/PREZ%C4%B0DENT-%C6%8FHAL%C4%B0N%C4%B0N-T%C6%8FB%C4%B0%C4%B0-QAZDAN-%C4%B0ST%C4%B0FAD%C6%8FS%C4%B0-%C3%9CZR%C6%8F-064623177c.html
- Report İnformasiya Agentliyi (27 Aprel, 2015-ci il). "Azərsu" və "Azərenerji"nin vergi borcu yaranıb. 18 yanvar 2016-cı ildə Report İnformasiya Agentliyindən götürülüb: http://report.az/i-nfrastruktur/azersu-ve-azerenerji-nin-vergi-borcu-yaranib/
- Mediaforum News (19 Dekabr, 2010-cu il). Prezident Əhalinin Təbii Qazdan İstifadəsi Üzrə Yaranmiş Borclarinin Silinməsinə Fərman Verdi. 18 yanvar 2016-cı ildə MediaForum Xəbər Portalından götürülüb:http://www.mediaforum.az/az/2009/12/29/PREZ%C4%B0DENT-%C6%8FHAL%C4%B0N%C4%B0N-T%C6%8FB%C4%B0%C4%B0-QAZDAN-%C4%B0ST%C4%B0FAD%C6%8FS%C4%B0-%C3%9CZR%C6%8F-064623177c.html
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
- Blank Page
Dostları ilə paylaş: |