Az rbaycan özü q d r b di
Yüklə 5,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
_____________________Milli Kitabxana_______________________ 68 il ba lı fikrini bel açıqlayır: "M n inanmıram ki, R.Quliyev vaxtil dolayıb l saldı ı .Q mb rin namiz dliyini müdafi ed c k, yaxud " lin qana batıb" dey n E.M mm dov sa Q mb rin namiz dliyin s s ver c k. Yaxud, .Q mb r onu hakimiyy td n salan E.M mm dovu d st kl y c k v ya istefa riz si yazdırdı ı Müt llibovun namiz dliyini müdafi ed c k. Gördüyünüz kimi, bütün bunlar absurd bir eydir" ("Azad Az rbaycan", 20 noyabr 2002-ci il). Aydındır ki, müxalif tin vahid namiz di heç olmasa müxalif t dair l rinin lider kimi q bul etdiyi xs olmalıdır. Bu s xs mü yy n xarizmaya malik olmalı v xalq arasında nüfuzu il seçilm li, ba qa müxalif t ba çılarından özünün intellektin , t kilatcılıgma v dig r keyfiyy tlerin gör saslı
kild f rql nm lidir. Müxalif t ba çıları arasında is bu keyfiyy tl r cavab ver n v dövl t idar çiliyind özünü t sdiq etmi sima yoxdur. H m d vahid namiz d m s l si el dir ki, liderl rd n ba qa, partiyaların daxili strukturu da buna uy unla malı v hazır olmalı, ideoloji prinsipl rd ox ar c h tl r üstünlük t kil etm li, siyasi maraqlar uzla malı, xarici prioritetl r eyni olmalı, t r fdarların ks riyy ti partiya liderinin atdı ı addımı d st kl m li, h tta mü yy n xsi
maraqlar da qorunmalıdır. Gördüyümüz kimi, süni, obyektiv sası olmayan m s l çoxsaylı, h lli praktiki olaraq qeyri-mümkün probleml r do urur. Bir neç partiyanın birl ib vahid namiz dl çıxı etm si o dem kdir ki, onlar koalisyon hökum t qurma ın t r fdarıdır. Tarixi t crüb göst rir ki, n çox problem yaradan, c miyy ti inki afdan saxlayan, daxili sabitliyi qoruya bilm y n hökum tl r koalisyon hökum tl rdir. Müasir dövrd bel hökum tl rin tez-tez d yi ilm si adi hal olan taliyanı, Latın Amerikası ölk l rini v s. buna misal göst rm k olar. Müxalif t ba çılarının qar ıdakı prezident seçkil rind heç bir ansının olmadı ını bir çox xarici mü ahid çil r v kütl vi informasiya vasit l ri, o cüml d n Az rbaycana v Az rbaycan iqtidarına o q d r d müsb t münasib ti olmayan xarici K V v sor u m rk zl ri d t sdiq edir. Xarici sosioloji proqnozlar sübut edir ki, indi v t nda ların böyük ks riyy ti Heyd r liyev s s ver rdi. Elektoratm seçimi bu halda iki amill mü yy n olunur: müxalif t dü rg sind tanınmı v hamının q bul etdiyi liderin olmaması, dig r t r fd n, hakimiyy tin d yi c yi halda mümkün social-iqtisadi sarsıntılar t hlük si ("Nezavisimaya qazeta", 18 noyabr 2002-ci il). _____________________Milli Kitabxana_______________________ 69 Bugünkü pozucu müxalif ti s ciyy l ndir n v vahid namiz d ideyasın heç endir n c h tl rd n biri d onun ba ında duranların bir-birin paxıllıq, qısqanclıq hissl ridir. Prezident seçkil ri ilind bu hissl r daha da gücl nibdir. Müxalif tin m tbuatında zahiri birlikd n f rqli olaraq, partiyaların daxilind bu münasib tl r heç d gizl dilmir. M s l n, müxalif t m nb l rinin verdiyi m lumata gör , 2003-cü il yanvar ayının 22-d Müsavat Partiyası dar Hey tinin üzvl rind n, Müsavatın aparıcı simalarından biri yaxın trafına bildirir ki, AXCP il ba lı son vaxtlar yaranmı v ziyy t ( dliyy Nazirliyinin q rarının l vi n z rd tutulur) yalnız li K rimovun nüflızunun artmasına xidm t edir. M.F ttayevin .K rimovla birl m si v sonuncunun partiyaya s dr seçilm si istiqam tind nümay nd l r vasit sil müzakir l r aparınası, AXCP-nin böyük qüvv y çevrilm si mümkünlüyü prezident seçkil ri r f sind bütövlükd .K rimovun daha çox anslı olmasına imkanlar yaradır. Onun sözl rin gör , Müsavat M.F ttayevin r hb rlik etdiyi AXCP-d ki Müsavatyönümlü xsl r vasit sil bu danı ıqların qar ısının alınması istiqam tind f al i aparır. O bildirir ki, yaranmı v ziyy t Müsavatın n zar tind n çıxaca ı t qdird M.F ttayevin DemKonqres s dr seçilm m s l sin baxılacaq, bu yolla onun AXCP-nin s dri kimi liderliyi qorunub saxlanılacaqdır. Bel likl , vahid namiz d ideyasını ortaya atan Müsavat Partiyası ba çılarının m qs d v niyy tl rinin indid n iflasa u raması übh do urmur. M s l burasındadır ki, bu, tamamil ks ideoloji m ramnam l ri olan n müxt lif siyasi qrupla maları prinsipsizc sin birl dirm k c hdl ridir. Bu qrupla malara ba çılıq ed n
xsl r is , bir qayda olaraq, son d r c iddialı adamlardır v heç bir nüfiız sahibini tanımırlar. T sadüfı deyil ki, onların bir çoxu L. övk t, . smayılov, R.Quliyev, E.M mm dov, S.Rüst mxanlı v dig rl ri qar ıdakı seçkil rd öz namiz dlikl rini ir li sürm k niyy tind olduqlarını q tiyyetl b yan edirl r. Bımdan lav , bu adamların dünyagörü ü, m n vi keyfiyy tl ri, t f kkür t rzi v iqtidara olan münasib ti f rqlidir. Ona gör d müxalif td n vahid namiz d m s l sinin realla ması mümkün olmayan xülyadır. Destruktiv müxalif tin vahid namiz d ideyası b riyy tin ümumi qarda lıq xam x yalını xatırladır. Daha bir m s l ni qeyd ed k. N z ri c h td n t s vvür g tir k ki, müxalif tçil r birl dil r v Heyd r liyev qarsı bel v ziyy t d heç _____________________Milli Kitabxana_______________________ 70 n yi d yi dirmir. Müxalif t partiyaları ba çılarının ist r qısamüdd tli hakimiyy td olduqları dövrd , ist rs d müxalif td olduqları uzun ill rin reallıqları göst rdi ki, onlar qrup, korporativ maraqlar sasında qrupla ma liderl ri, n yax ı halda is partiya ba çıları s viyy sind n yuxarı qalxa bilm yibl r, yalnız nüfuz dair si üstünd , müxalif t statusu u runda birbiri il çarpı ma aparan qurumların, P nah Hüseynovım ifad sini i l ts k, mü yy n geosiyasi, ideoloji, regional v s. maraqların t msilçisi roluna iddia ed bilibl r. Xalqın hamılıqla q bul edilmi r hb ri, ümummilli lider olan Heyd r liyev xsiyy ti qar ısında müxalif t ba çılarının siyasi, idar çilik, intellektual, m n vi kasadlı ı, cılızlı ı heç k sd übh dogurmur. Bir m s l d aydındır ki, 1993-cü ild Heyd r liyevin hakimiyy t qayıdı ından sonra müxalif t partiyalanndan v liderl rind n heç k s onunla ciddi dialoqa gir bilm yib. Xalq arasında müxalif tin apancı liderl ri Heyd r liyev t r find n m lub edilmi siyas tçi imici qazanıblar. "Zerkalo" q zetind ki analitik yazıda getmi mülahiz l r maraqlıdır: " g r seçkil r indi keçirils ydi, prezidentliy çoxlu namiz dl r olaca ı halda, h tta nisb t n dal tli seçkil r keçirils bel , müxalif tin heç bir ansı olmazdı. Müxalif td n olan dig r namiz dl rin ikinci turda sa Q mb r s s ver c kleri ansı çox mü mmalıdır. Az rbaycan elektoratmm böyük hiss si "regionçu" imici qazanmı sa Q mb r s s verm y c k" ("Zerkalo", 20 noyabr 2002-ci il). Mühüm h miyy t k sb ed n m s l budur ki, Q rb dövl tl ri, o cüml d n AB Az rbaycanda siyasi xaos yaranmasında maraqlı deyill r. Q rb hesab edir ki, müxalif siyas tçil rd n heç k s ölk de sabitliyi t min etm k iqtidarın da deyil. Q rb ölk l rind müxalif t ba çılarına d f l rl açıqca bildirilib ki, Q rb xaos v ya sabitlik dilemması qar ısında qalaca ı t qdird q tiyy n heç bir t r ddüd göst rm y r k heç bir halda müxalif t istinad etm y c k. Bel likl , yuxarıda qeyd olunanlar onu göst rir ki, destruktiv müxalif tin ba çıları birbirin güz t ged bilm y c kl r, psixoloji c h td n d onların heç biri özünü ba qaları qar ısında m lub hesab ed bilm z. Aydın olur ki, vahid namiz din mü yy nl dirilm si d , onun olmaması da müxalif t h lli mümkün olmayan probleml r yaradacaq. Bütün hallarda pozucu müxalif tin a ır itkil ri qaçılmazdır.
Yüklə 5,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|