27
hüququ nöqteyi-n
rd n Az rbaycan qanunlar nda t sbit
olunmaq üçün t klifl r haz rlanm
r.
Elmi sasland lm bu
klifl r Milli qanunvericilikd n
al naraq Az rbaycan
Respublikas n 8 qanununda öz ksini tapm
r.
mçinin bu sah
görül n i r aras nda institutun il
rzind
n mühüm n tic si
kimi nsan Hüquqlar
nstitutunun
kda lar h.e.f.d. Ayt n Mustafayeva, t.e.d., prof., Vüqar
mm dov, b.e.f.d. sm t hm dov v f-r.e.d., prof., Röv n
lilov
“Genetik modifikasiya olunmu qida m hsullar ” adl
rs v saiti yazm v n r edilmi dir (184 s h.). H min d rs
saiti genetik modifikasiya edilmi orqanizml r v onlar n
hsullar haqq nda yaz lm ilk kitabd r. Bu d rs v saitind gen
müh ndisliyi n tic sind genomu d yi dirilmi orqanizml r,
onlar n m hsullar , yay lmas v hüquqi t nziml nm si haqq nda
geni m lumat verilmi dir. D rs v saiti biologiya, tibb, k nd
rrüfat , ekologiya v bioetexnologiya sah sind ixtisasla an
r v bu
sah il maraqlananlar üçün n
rd tutulmu dur.
kil 1. “Genetik modifikasi-
ya olunmu qida m hsullar ” adl
rs v saiti
28
Dig r mühüm n tic nsan Hüquqlar nstitutu t
find n
“Öd ni siz hüquqi yard m haqq nda” qanun layih sinin
sasland lmas na dair konsepsiya s
di haz rlanm
r.
Keyfiyy tli hüquqi yard mdan yararlanmaq hüququnu ayr ca
hüquq kimi t
vvür etm k düzgün olmazd . Konstitusiyam n
61-ci madd sin
sas n, h r k sin yüks k keyfiyy tli hüquqi
yard m almaq hüququ vard r v qanunla n
rd tutulmu hallarda
hüquqi yard m öd ni siz, dövl t hesab na göst rilir.
Habel h r bir
xsin s lahiyy tli dövl t orqanlar t
find n tutuldu u, h bs
al nd , cinay t tör dilm sind ittiham olundu u andan
müdafi çinin köm yind n istifad etm k hüququ vard r. slind
ölk mizin unitar razi qurulu una malik olmas hüquqi yard m
sistemin ölk üzr t tbiqind o q
r d böyük ç tinlikl rl
üzl ilm
yin z min yarad r. H mçinin haliy bel yard
n
göst rilm si insan v v
nda lar n konstitusion hüquqlar n
yata keçirilm si üzr ümumdövl t t minat n mühüm bir
hiss sini t kil edir. Bu bax mdan dövl t t
find n
t min edil n
maliyy
diril n hüquqi yard m xidm tinin salar
konstitusiya qanunu s viyy sind t sbit oluna bil r.
Bel likl , öd ni siz hüquqi yard m al nmas hüququnu
nziml
n bu qanun layih si bu sisteminin inki af v onun
formala
lmas n ümumi prinsipl ri insanlar n konstitusion
hüquqlar il ba oldu undan konstitusion-hüquqi mahiyy t k sb
edir. M hz h r bir konstitusiya qanunun sas nda qeyd olunan
qamlar durur. Bu qanun layih si öz növb sind keyfiyy tli
hüquqi yard ma ç
, insan hüquq v azadl qar n h yata
keçirirlm sini, habel
dal t mühakimsin ç
imkanlar
nziml yir.
2013-cü ilin elmi-t dqiqat i ri planlar n yerin
yetirilm si haqq nda Hesabat dövründ institutda 1 istiqam t, 6
problem, 19 mövzu, 20 i , 30 m rh
üzr ara
rmalar davam
etdirilmi dir.
Problem 1. Terrorizm insan hüquqlar m kan na, o
cüml
n beyn lxalq v regional t hlük sizliy t hdid kimi
29
Hesabat dövründ “
Beyn lxalq erm ni terror
sinin formala mas nda ideoloji m nb
r” (1.1.1)
mövzusuna
(icra müdd ti 2011-2013) dair elmi t dqiqatlar, o
cüml
n
“Erm ni terrorizmi v onun sas m rh
ri” adl i
üzr ara
rmalar apar r, h min ara
rmalar
“Erm nistan v
Az rbaycan haqq nda h qiq ti gizl tm k üçün orta sr
lyazmalar
n erm nil r t
find n saxtala
lmas ”,
“Az rbaycanda v
rqi Anadoluda erm nil r t
fd n
apar lan soyq m reall qlar : nsan hüquqlar kontekstind ”
“Da q Qaraba münaq si beyn lxalq t hlük sizliy
ba ca t hdid kimi”
rh
rin daxil edilmi dir. Haz rda bu
rh
r
üzr planla
lm t dqiqatlar apar r.
Bu gün terrorçuluq b
riyy tin dinc raitd ya amas
hlük
m ruz qoymaqla yana , insan
azadl qlar v hüquqlar
sistemin , bütövlükd sivilizasiyaya qar
n ciddi v qlobal
hdiddir.
lum oldu u kimi, terrorizm müasir dövrd ümumb
ri
çevrilib. Heç bir meyar yaln z bir ölk
aid
deyildir. ksin , dünyan n bütün dövl tl rini, hökum tl rini v
xalqlar h
al r. Bununla ba dünyan n heç bir dövl ti
kba na onun qar
ala bilm z. M hz buna gör d regional
beyn lxalq
kda q son d
ön mlidir. Bu faktla
laq dar olaraq Az rbaycan h m öz daxili qanunvericiliyind
apar lan islahatlarla v h m d beyn lxalq standartl qanunlara
uy un
olan layih
ri il terrorizm qar mübariz
miyy tli
rol oynay r. lk add m kimi, Az rbaycan Respublikas terrorizm
qar bir s ra beyn lxalq konvensiyalara qo ulmu dur. 1999-cu il
iyunun 18-d Az rbaycan Respublikas n Milli M clisi
“Terrorçulu a qar mübariz haqq nda” Qanun q bul etdi. Bu
qanunla terrorizm qar mübariz aparma n hüquqi sas
qoyuldu.
Az rbaycan Respublikas beyn lxalq v Avropa
konvensiyalar na qo ulsa da, öz razisind ön mli
t dbirl r h yata
keçirs d , terrorizmin qar
n al nmas nda mühüm probleml r
ç tinlikl rl d üzl ir. Az rbaycan Respublikas n