Ъавидляр айы
Yüklə 2,22 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÖYÜK SƏNƏTKARIN BÖYÜK QIZI
6
«Əsərlər»in I cildinin tamamlanıb başa çatması Turan xanım Cavidin vəfatından sonraya təsadüf etdiyi üçün buraya Turan xanımın xatirəsinə həsr edilmiş yazılar, səmimi ürək sözləri də salınmışdır. «Əsərlər»in nəşr edilməsində əsas məqsəd– Cavidşünaslığın vahid bir dövrü nəşrdə toplanması, Cavid irsinin tədqiqi ilə məşğul olan mütəxəssislərin ən mötə- bər qaynaq kimi bu nəşrə baş vurmaq niyyətidir. Perspektivdə «Əsərlər» həm də «Hüseyn Cavid ensiklopediyası»nın əsas qaynaqlarından biri olacaqdır. «Əsərlər»in ilk cildinin ərsəyə gəlməsində və işıq üzü görməsində əməyi olan bütün Cavidsevərlərə öz dərin min- nətdarlığımı bildirirəm. Gülbəniz Babaxanlı, Hüseyn Cavidin Ev Muzeyinin direktoru, filologiya elmləri namizədi 21 yanvar 2005 7
TURAN CAVİD ƏBƏDİYYƏTƏ QOVUŞDU
8
9
Hörmətli matəm mərasimi iştirakçıları! Bu gün Azərbaycan xalqına ağır itgi üz verib. Azərbay- canın böyük bir ailəsinin, böyük bir üzvü ilə vidalaşırıq. Cavidlər ailəsindən danışanda mütləq bu ailənin ümum- milli liderimiz Heydər Əliyevlə bağlılığından söz açmalıyıq. Həqiqətən də, böyük insanları böyük insanlar qiymətləndirə bilərlər. Böyük insan olan ümummilli liderimiz Heydər Əli- yev böyük sənətkar Hüseyn Cavidi layiqincə qiymətləndirdi, bir çox maneələrə baxmayaraq onun Vətəndə məqbərəsini ucaltdı. O zaman Cavidlər ailəsinin yeganə nümayəndəsi Tu- ran xanımın arzularını da həyata keçirdi. Mişkinaz xanımın və Ərtoğrol Cavidin məzarları da Hüseyn Cavid məqbərəsinə köçürüldü. Mən bu gün, 1990-cı il iyun ayının 21-də ümummilli li- derimiz Heydər Əliyevin sıravi bir vətəndaş kimi Moskvadan Vətənə gəlməyini xatırlayıram. Bu zaman onun ilk getdiyi yer ziyarət etdiyi yer, Hüseyn Cavidin dəfn olunduğu məzar oldu. Qəbrin üzərinə bir daş qoyulmuşdu və üstündə yazılmışdı ki, burada Hüseyn Cavid məqbərəsi tikiləcəkdir. Bunu görən Heydər Əliyev onu müşayiət edənlərə dedi ki, «Mən Hüseyn Cavidin 100 illiyini keçirdiyimiz zaman qərara gəlmişdim ki, onun məzarı üzərində məqbərə ucaldaq. İndi isə gəlib burada onun məzarı üzərində bir daş parçası görürəm». Sonrakı dövr- lərdə də ümummilli liderimiz Naxçıvan Muxtar Respublikası- nın Ali Məclisinin sədri işlədiyi dövrdə, Bakıda hakimiyyət davası aparılan bir zamanda, bu zalda Hüseyn Cavidin 110 il- liyini qeyd edərək onun məzarı üzərində ucaldılacaq abidə yerində böyük bir mitinq keçirdi, Hüseyn Cavid xatırlandı və qərara alındı ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası öz gücü ilə burada Hüseyn Cavidin məqbərəsini ucaltsın. Sonrakı hadisə- lər isə məlum olduğu kimi, 1993-cü ildə ümummilli liderimi- zin Naxçıvandan Bakıya – Azərbaycan xalqının tələbi ilə
10
ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıtmağı ilə nəticələndi. Res- publikada siyasi gərginliyi bərpa etdikdən sonra Heydər Əli- yev ən vacib hesab etdiyi işlərdən biri – 1996-cı ildə Hüseyn Cavid məqbərəsinin tikilməsi üçün müsabiqə elan etməsi ol- du. Bu müsabiqədə Azərbaycanın bütün memarları öz məha- rətlərini göstərdilər və Naxçıvan torpağında ucaldılan hazırkı məqbərənin layihəsi qəbul olundu. 1996-cı ildə bu məqbərə- nin açılışında bir daha ümummilli liderimizin iştirak və çıxış etməsi, Hüseyn Cavid irsinə bir daha o cür yüksək qiymətin verilməsi Hüseyn Cavid şəxsiyyətinin nə qədər böyük oldu- ğunu göstərdi. Böyük bir şəxsiyyətin, böyük sənətkar haqqın- da verdiyi qiymət də böyük olur. Biz bu gün Cavidlər ailəsinin sonuncu üzvü olan Turan xanımla vidalaşırıq. Turan xanıma da ümummilli liderimizin məhəbbəti nə qədər böyük idi, bunu hər birimiz bilirik. Turan xanım 80 illiyində Naxçıvana gəldi. Mən təsədüfən bildim ki, Turan xanım Naxçıvandadır. Biz onu qarşıladıq və Turan xa- nıma sual verdim, nə üçün 80 illik ərəfəsində Naxçıvana gəl- diniz? Dedi, «mən artıq təmtəraqlardan qaçmaq üçün Naxçı- vana gəldim. Mənim üçün ən böyük təmtəraq Hüseyn Cavid irsini yaşatmaqdan ibarətdir». Düzdür, biz burada Turan xa- nıma 80 illik keçirdik. Çox dar çərçivədə də olsa onu qeyd elədik. Turan xanım bundan böyük hörmətə də layiq idi. Mən Bakı şəhərinə gedəndə mütləq Hüseyn Cavidin Ev Muzeyinə baş çəkirdim, Turan xanımla görüşürdük, danışırdıq, məslə- hətləşirdik, həmişə də fikrimiz gəlirdi bir nöqtədə birləşirdi ki, Hüseyn Cavidin əsərləri olduğu kimi çap olunmalıdır. 1992-ci il, oktyabr ayının 23-də bax bu zalda ümummilli lide- rimizin çıxışında bu məsələ də var idi ki, Hüseyn Cavidin əsərləri mütləq əslinə uyğun çap olunmalıdır. Bu məsələ ilə bağlı da ümummilli liderimiz tapşırıq vermişdi. Bu yöndə Tu- ran xanım yorulmadan işləyirdi. Bir neçə dəfə onunla görü- şüb, bunları müzakirə etmişdik. Və hər dəfə də Hüseyn Cavi- din əlyazmalarını əlinə alanda, onun əllərinin necə titrədiyini Yüklə 2,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|