Annotasiya

 

674 



 

Öyrənilən cisim və ya hadisənin xüsusiyyətlərini ardıcıl şə-

kildə adlandırmaq 



 

Hamı növbə ilə cisim  və  ya hadisə haqqında fikir söyləyir, 

hər bir fikirdən sonra 2 sayılır. Bu zaman başqa iştirakçı təklif verə 

bilər. 



 

Sonda  sonuncu  təklif  qalib  sayılır  (Axırıncı  cavabı  verən 

udur) 



 

Fikirlər  bir-birini  təkrarlamamalıdır.  Bunun  üçün  hamı  bir-

birini dinləyir. 

Misal: 

M: Lampanın xüsusiyyətlərini adlandırın! 

Ş.:- İşıq saçır! 

- Şüşə və metaldan düzəldilib! 

- Üstünə vursan, səslənir! 

- Formasına görə armuda oxşayır. 

- Şəffafdır. 

M.: Şəffafdır-bir, Şəffafdır-iki, və s. 

Ş.: - Sınır 

M.: Sınır-bir, sınır-iki, və s. 

Şərtlər: 

1.

 

İş forması-böyük qrupla; 

2.

 

Auditoriyanın bilik səviyyəsi –cisim və ya hadisə haqqında 

məlumatlıdır; 

3.

 

Vaxt - 5-7 dəqiqə; 

4.

 

Dərs tipi - ümumiləşdirici, yeni bilik verən; 

5.

 

Dərs mərhələsi - motivasiya, nəticələrin çıxarılması; 

Vasitələr: qonq, hədiyyə (müvafiqdirsə, əşyanın özü); 

Yarana biləcək problemlər: 

1.

 

Səs-küy, 

2.

 

Mövzudan yayınmaq və yayındırmaq, 

3.

 

Vaxtın uzanması, 

4.

 

Təkrarlanma. 

 

---

 

675 

Müzakirə xəritələri 

 

Məqsəd: 

Bu metoddan daha çox humanitar fənlərdə istifadə edilir. Mü-

zakirə xəritəsi debat üçün hazırlıq rolunu oynaya bilər. Arqumentin 

təhlili  şagirdlərə  müzakirə  olunan  məsələ  barəsindəki  mövqeləri 

haqqında düşünmək imkanı verir. 

 

Alqoritm: 

1.

 

Mövzunu müəyyənləşdirmək; Mövzu ziddiyyətli yanaşma-

lardan istifadə etməyə imkan verməlidir. 

2.

 

Mövzuya  dair  problemin  üzə  çıxarılması,  ziddiyyətli  sua-

lın qoyulması; 

3.

 

Mövqelərin müəyyənləşdirilməsi (fərdi); 

4.

 

Mövqelərin  təsdiqi  (mənbələrlə  iş,  arqumentlərin,  fakt  və 

sübutların tapılması); 

5.

 

Şagirdlər arqumentləri müəyyənləşdirirlər. Lehinə və əley-

hinə arqumentlərin siyahılaşdırırlar; 

6.

 

Uyğun mövqelərin cütlükdə birləşdirilməsi, arqumentlərin 

təhlili, oxşar və fərqlərin üzə çıxarılması. Şagirdlər cüt-cüt işləyərək 

iki ən uzun lehinə və əlehinə siyahısı tərtib edir. 

7.

 

Hər  bir  cüt  başqa  cütlə  birləşərək  siyahıdakı  bəndləri  bir-

birinə əlavə edirlər. 

8.

 

Sinif  bu  arqumentlər  barəsində  düşünür  və  lehinə,  yaxud 

da əlehinə qərar qəbul edir. 

9.

 

Bir mövqelərin (cütlərin) qruplarda birləşməsi,  arqument-

lərin dəqiqləşdirilməsi. 

10.

 

Problemə dair mövqelərin dinlənilməsi (siniflər); 

11.

 

Müzakirənin aparılması (siniflə). Arqumentlərin təhlili; 

12.

 

Qərarın qəbul edilməsi; 

13.

 

Ümumiləşdirmə; 

Şərtlər: 

1.

 

İş forması: cütlərlə və bütün siniflə; 

2.

 

Auditoriyanın səviyyəsi: 

o

 

Bilik dairəsi; 

o

 

Mənbələrlə işləmək bacarığı; 

---

 

676 

o

 

Müzakirə, dinləmə bacarığı; 

o

 

Tədqiqat aparmaq bacarığı; 

3.

 

Problemin düzgün qoyulması; 

4.

 

Problemin aktuallığı; 

5.

 

Şagirdlərin cəlb olunması; 

6.

 

Problemin həll oluna bilən olması; 

7.

 

Şagirdlərin mövqeləri qısa, konkret, məntiqi çatdıra bilməsi. 

Vasitələr: kağız, marker, məlumat mənbəyi. 

Yarana biləcək problemlər: 

o

 

Ünsiyyət ilə bağlı problemlər (bir-birini dinləməmək, şəxsi 

rəqabətin işə təsiri və s.) 

o

 

Müzakirənin uzanması, 

o

 

Artıq səs-küy, aqressivlik, 

o

 

Tolerantlılığın olmaması, 

o

 

Şagirdlərdə mövzu ilə bağlı məlumatın azlığı, 

o

 

Düzgün nəticənin çıxarılması çətinliyi. 

 

Digər variant:  

 

Debatla müşayiət olunan müzakirə xəritəsi 

 

Məqsəd: Güman edilən aspektlər barəsində mübahisə etməklə 

mövzuya daha dərindən yanaşma. 

Alqoritm: 

1.

 

Müzakirə mövzusu barəsində qərarın qəbul edilməsi. Müəl-

lim-təlimatçı arqument dəstəyi tələb edən “bəli” və ya “xeyr” sualı 

verir. 

2.

 

İştirakçılar arqumenti müəyyənləşdirirlər: 

a.

 

Hər  bir  şagird(  iştirakçı)  lehinə  və  əlehinə  arqumentlər  si-

yahısı tərtib edir, 

b.

 

Şagirdlər cüt-cüt işləyərək iki ən uzun lehinə və əlehinə si-

yahı tərtib edir. 

3.

 

Şagirdlər lehinə və ya əlehinə cavab seçirlər. 

4.

 

Təlimatçı sinfi iki əks qrupa bölür: 

a.

 

Bir  qrupdakı  şagirdlər  arqumentləri  nəzərdən  keçirir  və 

nəticəyə gətirib çıxaracaq qərar verir. 

---