Andijon mashinasozlik instituti


Falsafa  shakllanishining  asosiy  bosqichlari



Yüklə 3,89 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/450
tarix15.01.2022
ölçüsü3,89 Mb.
#82889
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   450
Andijon mashinasozlik instituti

Falsafa  shakllanishining  asosiy  bosqichlari. 
Falsafa  haqida  gapirish  –  inson  dunyoqarashi,  uning 
oqilona  fikrlash  qobiliyati  haqida,  binobarin,  uning  mohiyati  va  Yerda  paydo  bo‘lish  tarixi  haqida  ga‘irish 
demakdir. Bu yerda biz hali kam o‘rganilgan murakkab muammolarga duch kelamiz, zero insonning kelib chiqishi 
odamlar doim javobini to‘ishga harakat qilgan buyuk jumboqlardan biri hisoblanadi. Ammo bilimning bu sohasida 
yechilmagan muammolar bugungi kunda ham bisyor. Xususan, inson nima uchun, qaerdan, qaysi sabablarga ko‘ra 
paydo bo‘lgan, degan savolga aniq, umumiy e‘tirof etilgan javob hanuzgacha mavjud emas. Xuddi shuningdek, aql 
faqat  insonga  xosmi  yoki  uning  inson  borlig‘ida  mavjudligi  ob‘ektiv  borliqning  bir  parchasi,  ayrim  hodisasimi?, 
degan savol ham hali o‘z javobini to‘ganicha yo‘q.  
Binobarin,  insoniyat  tarixi  haqidagi  hozirgi  ilmiy  tasavvurlar  nuqtayi  nazaridan  ayrim  masalalar  mavjud 
bo‘lib,  ular  xususida  olimlar  va  mutaxassislar  ma‘lum  bir  to‘xtamga  kelganlar.  Xususan,  boy  tarixiy  material, 
arxeologiya  fani  olgan  daliliy  ma‘lumotlari,  shuningdek  boshqa  fanlarning  metodlari  bilan  olingan  natijalar 
(masalan,  jinslar,  foydali  qazilmalar  yoshini  aniqlash  va  sh.k.)ni  e‘tiborga  olgan  holda,  ishonch  bilan  inson 
sayyoramizda hayotning tadrijiy (evolyutsion) rivojlanishi mahsulidir, deb qayd etish mumkin. Hozirgacha mavjud 
bilimlar oddiy mehnat qurollarini yasagan insonsimon mavjudotlarning (lot. homo habilis  – uquvli odam) qadimgi 
manzilgohlari taxminan 3-5 mln yil oldin paydobo‘lgan, degan xulosaga kelish imkonini beradi.  
Arxeologik  va  ilmiy  ma‘lumotlarga  ko‘ra,  qaddini  tik  tutib  yuradigan  odam  yoshi  taxminan  1,5  mln  yilni 
tashkil etadi. Homo sa‘iens, ya‘ni aqlli odamlar ti‘i atigi 40-60 ming yil oldin vujudga keldi. Mutaxassislar fikricha, 
insonda  ong  paydobo‘lib,  ijtimoiy  mavjudot  sifatida  uzil-kesil  shakllanganidan  beri,  uning  asosiy  xususiyatlarida 
jiddiy o‘zgarishlar yuz bergani yo‘q, ya‘ni u hozirgi odamlardan deyarli farq qilmaydi.  
Ong  paydobo‘lishi  esa,  ilmiy  tasavvurlarga  muvofiq,  inson  tarixiy  rivojlanishining  odam  miyasi  o‘sib 
borayotgan  mehnat  faolligi  va  verbal  (nutq  orqali)  muloqot  ta‘sirida  o‘ta  rivojlanib,  murakkab  mavhumliklarni 
tushunadigan darajaga yetgan davri bilan bog‘lanadi. SHunday qilib, inson tushunchalarga ta‘rif berish, mulohazalar 
bildirish va mushohadalar yuritish yo‘li bilan sodda, lekin so‘zning to‘la ma‘nosida aqliy ish olib bora boshladi.  

Yüklə 3,89 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   450




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə