Akmeologiyaning predmeti va uning fanlar tizimida tutgan o‘rni

A
kmeologikliya 
–
1) inson hayot faoliyatining ijodiy 
imkoniyatlari va kasbiy mahoratida namoyon bo„luvchi 
shaxsiy, kasbiy rivojlanish va o„z-o„zini shakllantirish 
cho„qqilariga intilishini ifodalovchi xususiyati; 2) 
tirikorganizm (o„simliklar, hayvonot va insonning) 
mavjudligining, ijtimoiy tizimning (guruh, jamoa, 
uyushma, odamlarning) еtuk, uyg„un, o„z-o„zidan 
takomillashib boruvchi “akme”-shakllarning gullab-
yashnashga qadar rivojlanish tamoyilini ta‟riflovchi 
ontologik atributi; 

---


Ilmiy-uslubiy yo‘naltirilganlik
 –
tadqiqotning muayyan ijtimoiy (ijtimoiy va 
gumanitar), tabiiy, texnik fanlar doirasida ishlab chiqilgan yondashuvlar, 
tushunchalar usullar va boshqa konseptual-uslubiy vositalarini qo„llashga 
yo„naltirilganlik; 

Jamiyatshunoslik
 
– ijtimoiy jarayonlar va tizimlarni ijtimoiy (tarix, huquq, 
iqtisodiyot, sotsiologiya va h.k.) va gumanitar (falsafa, madaniyatshunoslik, 
psixologiya, adabiyotshunoslik, pedagogika va h.k.) fanlar vositasida kompleks 
ravishda o„rganuvchi ilmiy anglash sohasi; 

Insonni anglash
– insonni tabiiy (biologiya, genetika, fiziologiya va h.k.), 
gumanitar (falsafa, madaniyatshunoslik, psixologiya, pedagogika va h.k.) va 
texnik (kibernetika, evristika) fani vositalari yordamida kompleks ravishda 
o„rganuvchi ilmiy anglash sohasi; 

Professional mentalitet
– shaxsning ijtimoiy, huquqiy, siyosiy, tarixiy va kasbiy 
kenglikdagi qadriyatga oid yo„nalishi va kasbiy jihatdan o„z-o„zini anglash 
tizimini ifodalovchi kasbiy tafakkurning tarkibiy qismi. O„z-o„zini kasbiy 
jihatdan anglash uni tashkil etuvchi darajalar bilan ifodalanadi: akmeologik, 
konseptual, texnologik, refleksiv, kommunikativ, axborotga oid. 

---


“Akme”-shakllarni muvaffaqiyatli va ijodiy professional 
mahorat va kasbiy mahoratni rivojlantirishning optimal 
texnologiyalarini ishlab chiqishsababchisi sifatida o„rganish 
maqsadida akmeologiya kasbiy faoliyatning turli 
mutaxassislari tomonidan amalga oshiriluvchi jarayon va 
usullarni kompleks ravishda o„rganish tadqiqotlar olib boradi, 
va buning uchun u inson haqidagi fanlar, ayniqsa falsafa, 
sotsiologi, psixologi, fiziologi, genetika va pedagogika kabi 
fanlarni yutuqlarini tahlil qiladi. O„zining ontologik 
belgilanganligiga akmeologiya “akme” – shakllar hodisasini 
inson hayot faoliyatida, psixologik ijodiy va kasbiy faoliyatni 
uning shaxsiy kabi, kasbiy rivojlanishida ham ijtimoiy jihatdan 
muvaffaqiyatli amalga oshirish asosida erishadi.

---

