www.kitabxana.net
– Milli Virtual
Kitabxana
14
kiçildilir. Lakin tarixi reallıq ondan ibarətdir ki, xristianlıq
yüksəldiyi regionların köhnə dillərində kök atmışdır və onların
hamısı politeist (çoxallahlı) və astronomik xarakterli idi. Erkən
xristianların inamları bunu əks etdirir. Onlar üçün spiritualizm
aktual ruhlarla kommersiya aparmaq mənasını verirdi. Xristian
kilsələri – Romadakı Müqəddəs Pyotr kilsəsindən tutmuş kiçik
məhəllə kilsələrinə qədər, bütün dünyadakı qədim müqəddəs
quyuları, müqəddəs kahaları, məbədləri və Sirrli məktəbləri olan
şəhərlərdə tikilmişdir. Tarix boyu bunlara bənzər müəyyən
şəhərlər ruhlar üçün baş giriş qapısı kimi qiymətləndirilirdi.
Bütün xristian kilsələri astronomik qaydada düzülmüşdür,
kilsənin həsr edildiyi müqəddəs gündəki tək şərqə
istiqamətlənmişdir.
Parisdəki
Notr-Dam
kilsəsindən
Barselonadakı Saqrada Familiaya qədər böyük kafedral kilsələrin
hamısı astronomik və astroloji simvollarla örtülmüşdür. Bu ənənə
yenə də davam edir. Müasir kilsə xadimləri çox vaxt
astrologiyanı məhkum edirlər, lakin heç kəs bunu inkar edə
bilməz ki, misal üçün, böyük Xristian bayramlarının hamısı
astonomik qaydada müəyyənləşdirilmişdir – Pasxa bütöv aydan
sonrakı ilk Bazar gününə təsadüf edir və ya Milad bayramı qışda
Günəş dönüşündən sonrakı ilk günə düşür. Bu vaxt qalxan Günəş
üfüqdə dönəndə görünən şəkildə geriyə doğru hərəkət etməyə
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
15
başlayır. (Astrologiya insan təbiətinin göylərin əlamətlərində başa
düşülməli olan bir birlik sistemidir. O, astronomiyanın anası
olmaqla astronomik müşahidələrlə yaxından bağlı olan tətbiqi
elm hesab olunurdu. İslam astroloqları göy cisimlərinin
hərəkətini
dəqiq qaydada öyrənib, ona əvvəlcədən xəbər verirdilər. Bu yolla
onlar varlı himayəçilərinin bəxtini müəyyən edirdilər. Müsəlman
astroloqlar Yerin öz oxu ətrafında və Günəş ətrafında fırlanması
qənaətinə gəlmişdilər. Onların Göy cisimlərinin hərəkəti barədəki
cədvəlləri yunanınkılardan çox qabağa getmişdi.) Bütün dinlər
öyrədir ki, ağıl materiyadan qabaq gəlmişdir. Hamı anlayır ki,
dünyanın yaranması bir sıra əmələ gəlmə seriyaları kimi yer
tutmuşdur və onlar universal qaydada ruhi varlıqların
iyerarxiyası, allahlar və ya mələklər kimi əyani şəkildədir.
Mələklərin, böyük mələklərin iyerarxiyası həmişə kilsə təliminin
bir hissəsi olmuşdur. Müxtəlif ordenlərdə mələklər ulduzların və
planetlərin allahları kimi tanınır. Kilsə rəssamlığında və
arxitekturasında hər yerdə dörd xeruvim: Öküz, Şir, Qartal və
Mələk kimi rəmzləndirilir. Onların astronomik oxşarlığına sübut
təxəyyüldə onların xatırlanmasına əsaslanır: Öküz Taurusdur, Şir
Leodur, Qartal Əqrəbdir, Mələk isə Akvariusdur. Bibliyanın
“Başlanğıc” kitabında 1:26 cümləsi, adətən “Başlanğıcda Allah
Göyü və Yeri düzəltdi” kimi tərcümə olunur. Lakin fakt