Ağayar Şükürov



Yüklə 2,95 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/34
tarix17.11.2017
ölçüsü2,95 Kb.
#10700
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34

www.kitabxana.net
 – Milli Virtual Kitabxana 
 6 
 
adamların  böyük  bir  hissəsi  tarixi  yaratmaqla  yanaşı,  həm  də 
inanc  subyektləri  olub.  Qədim  dünyanın  tarixçiləri,  Misir 
sivilizasiyasının  başlanğıcından  Romanın  tənəzzülünə  qədər, 
Fiva, Elois və Efes kimi yerlərdə keşişlərlə əhatə olunmuş ictimai 
məbədlərin belə gizli cəmiyyətlərlə bağlı olmasından bizə söhbət 
açırlar. Siyasi və mədəni elita meditasiya texnikasına öyrədilirdi. 
Hazırlıq işlərindən sonra Platon, Esxil, Böyük Aleksandr, Avqust, 
Tsitseron  və  digərləri  gizli  fəlsəfədən  hali  idilər.  Müxtəlif 
dövrlərdə  bu  “məktəblər”  tərəfindən  istifadə  edilən  vasitələrə 
həmçinin  sensor  məhrumiyyətlər,  nəfəs  alma  təcrübələri, 
müqəddəs  rəqs,  drama,  hallusinasiya  dərmanları  və  digər 
eksperiment  metodları  daxil  edildi.  Çox  sayda  məşhur  adamlar 
təəccüblü şəkildə ezoterik fəlsəfəni müstəsna olaraq həsr edilənlər 
üçün nəzərdə tutulan sirli, qapalı təlim kimi, mistik vəziyyəti isə 
gizli cəmiyyətlərdə gizli qaydada öyrədirdilər. İsaak Nyuton, heç 
şübhəsiz,  yaşlı ömrü boyu  əlkimya ilə məşğul  olmuşdu və bunu 
özü üçün daha mühüm iş kimi qiymətləndirirdi. Corc Vaşinqton 
onun adını daşıyacaq paytaxt şəhərinin əsasını qoyarkən göydəki 
böyük ruhu köməyə çağırmışdı. Napaleon deyəndəki ona ulduzlar 
bələdçilik  edir,  bu  heç  də  nitqi  gözəlləşdirən  obraz  əlavəsi 
deyildi.  O,  deyirdi  ki,  böyük  ruh  ona  öz  taleyini  göstərmişdi  və 
bir şəxs kimi onu uğurlu  və bəxti  gətirən edib.  Qədim dünyanın 


www.kitabxana.net
 – Milli Virtual Kitabxana 
 7 
 
ikonoqrafiyasında  və  heykəltəraşlığında  Zaratustra  dövründən 
başlayaraq Sirli Məktəblərin gizli göstərişlərini bilmək, əldə lülə 
şəklində bükülmüş kağızı tutmaq qaydasında ifadə olunurdu. Bu 
ənənə  müasir  dövrdə  də  davam  etməkdədir  və  bu  gün  dünyanın 
bir  çox  şəhərlərindəki  ictimai  heykəllər  bu  qaydanın  təsirinin 
necə  geniş  yayıldığını  nümayiş  etdirir.  Heç  də  çox  uzaqlara 
səyahət  etmək  lazım  gəlmir  ki,  gizli  kultların  okkult  (okkultizm 
dünyada  elmi  cəhətdən  dərk  olunmayan,  yalnız  “seçilmişlər”, 
“həsr  edilmişlər”  tərəfindən  dərk  edilən  sirrli,  fövqəltəbii 
qüvvələr  haqqında  guya  mövhumatçı  hesab  edilən  anlayışlar 
sistemidir)  simvollarını  tapmaq  mümkün  olsun.  Gizli 
cəmiyyətlərin daha çox məxfiliyi öyrətməsi yalnız şifahi yolla baş 
verirdi. Digər hissələr qəsdən aydın olmayan şəkildə yazılırdı ki, 
kənar adamların onları başa düşməsi qeyri-mümkün olsun. Bütün 
dünyada  mövcud  olan  müxtəlif  ənənələr  biri  digərlərini 
işıqlandırırdı.  Lakin  ezoterik  (gizli)  təlimlər  daha  çox  Qərb 
ölkələrində 
gizlədilirdi. 
Ənənələr 
arasında 
potensonal 
münaqişələr  də  yox  deyildir.  Məsələn,  sufi  ənənəsi  ilə 
müqayisədə  hind  ənənəsində  reinkarnasiyanın  –  yenidən 
doğulmanın  vurğulanması  daha  geniş  yer  tuturdu.  Fikir 
məktəbləri və gizli cəmiyyətlər həqiqi ənənədən meydana gəlirdi. 
Beləliklə,  Kabala,  tərkidünya,  Sufizm,  Tampliyerlər,  ezoterik 


www.kitabxana.net
 – Milli Virtual Kitabxana 
 8 
 
frimasonluq,  Martinizm,  Madam  Blavatskaya  teosofiyası  və 
antroposofiya,  onların  tərkib  hissəsi  hesab  olunmalıdır. 
“Frimasonlar  və  ya  masonlar  hərfi  mənada  “azad  bənnalar” 
deməkdir, dini-etik cəmiyyətin üzvləri olub, onlar mənəvi xüsusi 
öztəkmilləşməni moizə etməklə yanaşı, xüsusi məralimləri keçirir 
və məxfilikləri ilə seçilirdilər. Teosofiya insan ruhunun ilahiliklə 
birləşməsi barədə din-mistik təlimdir. Antroposofiya teosofiyanın 
növlərindən  biridir).  “Əbədi  fəlsəfənin”  əvvəlki  cəhdləri  bayağı, 
şit  olanların,  –  “bizim  hamımız  eyni  dərinin  “altındayıq”, 
“Məhəbbət 
özünün 
mükafatıdır” 
kimi 
düşüncələrin 
müəyyənləşməsinə,  tanınmasına  meyl  edirdi.  Bütün  dünyadan 
olan  Sirli  məktəblərin  və  gizli  cəmiyyətlərin  tanınmasının 
öyrənilməsi  hələ  də  çoxlarını  hiddətləndirir  və  onlar  ümumi 
düşüncəyə  təhlükə  hesab  edilir.  Bu  gün  alimlər  deyə  bilərmi  ki, 
ən böyük ağrı anlarında ürəyinin dərinliklərindəkini ifadə etməklə 
göylərə yalvarmağın əhəmiyyəti yoxdur, çünki sən oradan heç bir 
cavab almayacaqsan. İnsanın borcu böyüməkdir, yaşa dolmaqdır, 
bu  laqeydlik  şəraitlərinə  gəlməyə  öyrənməkdir.  Kainat  isə 
müxtəlifdir, çünki onu bəşəriyyət öz ağlında düzəldib. Bu tarixdə 
kainat  antroposentrikdir  (bu  təminə  görə  insan  Kainatın 
mərkəzidir və bütün dünyanın son məqsədidir), onun hər bir sadə 
təcrübəsi  düzləndirilərək  bəşəriyyətə  doğru  istiqamətlənib.  Bu 


www.kitabxana.net
 – Milli Virtual Kitabxana 
 9 
 
kainat bizi min illər ərzində qidalandırmış, həm də unikal olan bir 
şeyə  kömək  edib  ki,  bu  da  insan  şüurudur.  Şüur  bizim  hər 
birimizi  fərd  olaraq  inkişaf  etdirir  və  həyatımızdakı  ən  böyük 
anlara  doğru  irəli  aparır.  Nəzərə  alın  ki,  siz  qışqıranda  kainat 
rəğbətlə  sizə  doğru  çevriləcək.  Siz  həyatınızdakı  yol  ayrıcına 
gəlib  çıxanda,  bütöv  kainat  öz  nəfəsini  dayandıracaq,  görsün  ki, 
siz hansı yolu seçirsiniz. Alimlər Sirlər haqqında danışa bilər və 
kainatla hər bir sadə hissəciyin digər hissəciklə əlaqədə olması ilə 
maraqlana bilərlər. Elmdə kainat cisimi ağıldan qabaq gəlir. Ağıl 
cisimin macərasıdır, bir alim o qədər uzağa gedir ki, onu “cisimin 
xəstəliyi” kimi  təsvir edir. Bu bir faktdır ki,  bəzi  aparıcı  alimlər 
kosmosa  qədim  baxış  yolunun  mümkünlüyünü  yenidən,  artıq 
rəğbət  əlaməti  altında  görməyə  başladı.  Baxmayaraq  ki,  yeni 
hissiyat metafizikaya (dialektikaya əks olan idrak metodu) azacıq 
dözümlülük  göstərir,  ancaq  qədim  dünyanın  kosmoqoniyası 
(astronomiyanın  göy  cisimlərinin  və  onların  sistemlərinin 
mənşəyinə  və  inkişafına  həsr  olunmuş  fəsili)  bəzi  tarixçilərin 
mümkün  saydıqları  kimi,  ideyaların  düzgün,  gözəl  fəlsəfi 
maşınıdır. Bu sistemlər arasındakı fərqlərin açarı ondadır ki, onlar 
başqa-başqa  şeyləri  təsvir  edirlər.  Qədim  fəlsəfə  kainat  barədə 
təcrübəmizin bilavasitə baş verdiyi kimi bizə gəlib çatdığını ifadə 
edir.  Elm  üçün  ifadə  edilən  böyük  möcüzə  fiziki  kainatdır. 


Yüklə 2,95 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə