5-Laboratoriya ishi Mavzu

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ketma-ket perenosli asinxron jamlovchi hisoblagich
 
Ayiruvchi hisoblagich T-trigger asosida qurilishi mumkin. Buning uchun, 
oldingi razryaddagi invers chiqish yo„llarini keyingi hisob kirish yo„liga ketma-
ket ulash orqali qurish mumkin: 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ketma-ket perenosli sinxron ayiruvchi hisoblagich 
 
Reversiv hisoblagich – bu hisob yo„nalishini boshqaradigan hisoblagichdir. 
Uning sxemasi pastki rasmda keltirilgan.
 
 
 
 
 
 
 

---

Reversiv hisoblagichni qurish uchun razryadlar orasida mantiqiy sxemani 
qo„shish shart. Chunki u, ikkinchi va keyingi triggerlarning hisob kirish 
yo„llarini oldingi razryadlarning Q (qo„shish) yoki (ayirish) chiqish yo„llari 
bilan ta‟minlaydi.
Hisoblagichlarni triggerlar asosida sintez qilish. 
Ushbu usul raqamli avtomatlar nazariyasiga asoslanadi va quyidagi 
operatsiyalarni amalga oshirishni taqozo etadi. Dastavval, hisoblagichning 
strukturali modeli quriladi.
U quyidagi ko„rinishga ega:
Hisoblagichning strukturali modeli 
Keyin kengaytirilgan haqiqiylik jadvali tuziladi. So„ng, kombinatsion 
sxemaning chiqish signali ifodasi olinadi va zaruriyat tug„ilganda triggerlarning 
kirish signallari ham olinadi. Keyingi bosqichlarda olingan ifodalar ma‟lum 
bo„lgan mantiqiy elementlar yordamida realizatsiya qilinadi.
D-trigger. 
D-trigger yagona ma‟lumot kirishiga ega. Uning kam 
miqdorda ishlab chiqarilishiga sabab, narxi yuqori bo„lgan chiqishlarning kichik 
soni. D-trigger uchun to„rtta tashqi chiqish kifoya: D-ma‟lumot kirishi, C-takt 
kirishi, ikkita Q va Q‟ chiqishlar (ularning biri mavjud bo„lmasligi ham mumkin) 
(1- rasm). 
D-trigger shartli belgisi (1- rasm). 

---

D-trigger chiqishidagi ma‟lumot navbatdagi sinxrosignal kelguncha 
o„zgarishsiz qoladi, ya‟ni kechikish mavjud. Shunga asosan D-trigger kechikish 
triggeri deb ataladi. D-triggerning MAFi quyidagicha bo„ladi 
D-triggernig ishlash prinsipi: D-kirishga berilayotgan ma‟lumot trigger 
chiqishida faqat sinxrosignal berilgandagina paydo bo‟ladi. Yuqoridagilardan 
kelib chiqqan holda D-trigger quyidagi o‟tishlar jadvaliga ega (1-jadval). 
1-jadval