2-mavzu. Ma’lumotlar bazasi texnologiyasining asosiy funksiyalari. Reja

2-mavzu. Ma’lumotlar bazasi texnologiyasining asosiy funksiyalari.
Reja:

Ma'lumotlar bazasining asosiy funktsiyalari:

- asosiy - kerakli ma'lumotlarni saqlash, qidirish, olish;
- axborotni qayta ishlash: hisob-kitoblar (turli xil funktsiyalar, summalar va boshqalar).
- o'zgarishlar;
- boshqaruv.
Operatsion jarayonida barchasi xotiraga yuklanadigan EXCEL jadvallaridan farqli ravishda, ma’lumotlar bazasida butun jadval xotiraga yuklanmaydi, balki fayldan kerakli yozuvlar qidiriladi va faqat ular xotiraga yuklanadi.
Ma'lumotlar bazasini yuritishning maxsus qoidalari mavjud.
Ma'lumotlar bazasida mavjud maydonlardan hisoblab chiqiladigan hech narsa bo'lmasligi kerak.
Ma'lumotlar bazasi jadvallarini o'zgartirish faqat zarur bo'lganda amalga oshiriladi, buning uchun maxsus buyruqlar mavjud. Siz faqat ekranda yoki qog'ozda bo'ladigan, lekin jadvallarda o'zgarmaydigan ba'zi o'zgarishlar va hisob-kitoblarni amalga oshirishingiz mumkin. Misol uchun, siz mahsulot narxini 10% ga oshirishingiz va bu boshqa xususiyatlarga qanday ta'sir qilishini ko'rishingiz mumkin, buni ekranda ko'ring, lekin jadvalda hech narsani o'zgartirmasdan. 
Ma'lumotlar bazasi tizimi ikkita asosiy komponentni o'z ichiga oladi: ma'lumotlar bazasining o'zi va boshqaruv tizimi (1.3-rasm). Aksariyat MQT(Ma’lumotlarni qayta ishlash tizimi)lar boshqaruv tizimi orqali ma'lumotlarga kirishni ta'minlovchi ma'lumotlarni qayta ishlash dasturlarini ham o'z ichiga oladi.



MB

MBBT(MA’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH TIZIMLARI

AMALIY DASTURLAR MAJMUASI

1-rasm. MB tizimining komponentalari.

Ma'lumotlar bazasiga qo'yiladigan talablar:

1. Ma'lumotlar bazasi sxemasining to'g'riligi, ya'ni. baza simulyatsiya qilingan dasturiy ta'minotning gomomorf tasviri bo'lishi kerak, bunda har bir dasturiy ta'minot ob'ekti kompyuter xotirasidagi ma'lumotlarga mos keladi va har bir jarayon ma'lumotlarni qayta ishlashning adekvat protseduralariga mos keladi.
2. Cheklovlarni ta'minlash (tashqi va operativ xotira hajmi va kompyuter tizimining boshqa resurslari bo'yicha).
3. Operatsion samaradorlik (tizimning so'rovlar va ma'lumotlar yangilanishiga javob berish vaqtiga cheklovlarga rioya qilish).
4. Ma'lumotlarni himoya qilish (nosozliklar va ruxsatsiz kirishdan).
5. Foydalanishning soddaligi va qulayligi.
6. Moslashuvchanlik, ya'ni. dasturiy ta'minot va/yoki foydalanuvchi talablariga o'zgarishlarni ishlab chiqish va moslashish qobiliyati.