2 m ü n d ə r I c a t gəNCƏ DÖVLƏt universiteti 70
SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI - 80
Yüklə 3,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
31
SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI - 80 TƏBRİKLƏR FOLKLORUMUZUN MÜDRİK AĞSAQQALI Yığın-yığın kitabı var masamın üstündə bir müəllifin. Bəzən elə olub ki, onların hamısını ani baxışnan oxuyub sona yetirmək istəmişəm. Bilmirəm, bəlkə də bu mənim folklora bağlılığımdan irəli gələn amildi? Əslində isə bu son bərabərliyin cavabı deyil. Azdımı məgər folklor mövzulu yazılar arasında ilk cümləsindəncə adamı geri itələyəni?! Amma mənim qeyd etdiyim bu dərgilər onlardan deyil. “Azərbaycan folkloru və Aşıq yaradıcılığı” (1989), “XIX əsr Azərbaycan Aşıq yaradıcılığı” (1990), “Ozan-aşıq sənətinin nəzəri məsələləri” (2002), “Ozan-aşıq yaradıcılığına dair araşdırmalar” – I və II hissə (2002)… Yox, mən bir-birindən dəyərli olan bu kitabların hamısını indi qeyd eləsəm, onda folklorumuzun sevimli ağsaqqalı, böyük alim, kamil pedaqoq, filologiya elmləri doktoru, professor Sədnik Paşa Pirsultanlının mübarək səksən (80) illiyiynən bağlı mənim fikirlərimə ayrılan guşədə yer çatmaz… Və əlbəttə, mən bir yazıda onların hamısından söz açmaq iqtidarında da deyiləm. Sədnik müəllim özü bu tutumlu əsərlərini necə başlayıbsa, mən də eləcə mərhələ- mərhələ təhlilinə varmışam ayrı-ayrı yazılarımda onların. Həmişə də iri həcmli bu kitabları böyük maraqla vərəqləyirəm. Hər sətrindən dağ çiçəyinin ətri duyulan, hər misrasından sazlı-sözlü dünyamızın sehrli sədası gələn bu dərgahların hamısı maraqlıdı, oxunaqlıdı. Burada bir yandan bayatıların göz yaşları içindəki nikbinliyi, bir tərəfdən Vətən, yurd, yuva və bir də onların ideya mündəricəsini təmsil edən bəşəri ideyaların folklor dilindəki poetik tərənnümü var… Bütün bunlar professor Sədnik Paşayevin müdrik alim təhliliynən daha da şirinləşir, folklor duyumlu hər kəsi onların məzmun dərinliklərinə varmağa yenidən təhrik edir… Alim olan kəs gərək aşiqlər içrə də çox sınaqlardan keçsin ki, peşə yollarında dəyanəti, sədaqəti gərək olsun. Və bu minvalnan müdrik alim qələmi sınaqlardan çıxdıqca həyat və sənət meydanında yenidən püxtələşsin. Uca göylərin mehrabı eşq olduğu kimi, yer üzünün əşrəfi olan kainatın baş ucalığı da alimlik istedadıdır. Bax bu mənada Sədnik Paşa Pirsultanlının əsərləri də beləcə səsinə səs verir, qoşmalarımızın, gəraylılarımızın, dastan, əsatir və rəvayətlərimizin dünənini oyadıb bu gününə örnək etmiş olur… Əgər alimin fərdi ideyaları onun təhlili imkanlarında öz həllini tapırsa, deməli o, öz sənət sonluğuna nail olur. Sədnik müəllim bu yaradıcılıq imkanlarından xali deyil. Və burada şəxsi keyfiyyətin bir neçə amilləri cəmləşmiş olur. 32 SƏDNİK PAŞA PİRSULTANLI -80 TƏBRİKLƏR Müdriklik, fitri istedadın bəhrəsi, alimlik, yorulmazlıq axtarışı. Deməli, S.P.Pirsultanlının bütün bu fərdi qabiliyyətindəki özünəməxsusluq onun elmi axtarışlarının, yaradıcılıq uğurlarının başlıca amilləridir. Bəli, istəklilər, sənət də, sənətkar da həmişə qayğıya möhtac olub bizim dünyamızda. Bəzən kimsə bu qayğıdan uzaq düşəndə unudulur, gözdən, könüldən uzaqlaşır, ümidsizliyə qapılır. Əksinə, əgər o, vaxtında qayğı görsə, qeydinə qalındıqca ümidi artar, həvəsi üstə həvəs gələr, özünün fərdi imkanlarını elə, obaya çatdırar, ömrü birə-beş uzanar… Sədnik müəllimin də yolları başlandığı gündən hamar olmayıb. Ürəkdən, candan sevib bağlandığı alimlik sənətini böyük auditoriyalara nə zamansa öz istədiyi kimi çatdıra bilmədiyi vaxtlar da olub. Lakin Pünhan qeydləriynən yaşadıb onu. Amma ruhdan düşməyib, gecəli-gündüzlü gələcək arzularıynan pərvazlanıb. O səbəbdən də bu gününə, güzəranına “Min şükür” deyir qədirbilən alim… Hər kəs doğulub boya-başa çatdığı torpağın övladıdı. Axı Sədnik müəllim də xalqımızın saz-söz beşiyi olan doğma Gəncəmizdə dünyaya gəlib. İlhamını, qidasını o yerlərin abu-havasından alıb. Bu gün ərsəyə gətirdiyi əsərləri də ana yurdun örnəyindən gələn bəhrələrdi. Və sən demə ozanlarımıza, aşıqlarımıza qulaq asdıqca onun alim xəyalı ulu Göyçədən üzü Gəncəyə uzanan gözəllikləri gəzib, dolaşıb, bir daha zövqünü rövnəqləndiribmiş…Çünki bu böyük alim telli sazın səsini ömrün bütün anlarında dinləyərkən özünü səadət gölündə üzmüş kimi sanıb. O səbəbdən ki, onun zövqündə təbiilik, millilik, soya-kökə bağlılıq yerindəndi, əzəlidi… Sənət dünyamızın zəngin xəzinəsində hər incinin öz yeri, öz xanəsi var. Ona keşik çəkən, qoruyub yaşadan sənət yolçularımız da belədir. Müxtəlif zövqlərin təmənnasında vaxtaşırı arzulanan alimlərimizin qədirbilən dinləyicilərimizlə, tamaşaçılarımızla görüşü də beləcə pərvəriş tapır öz növbəsində. Təkcə bir şərtlə ki, bu sənət adamlarının daim axtarışında olaq, onların efir görüşlərinə daim qayğı göstərək. Bax bu mənada Sədnik müəllim ömrünün ən müdrik, ən kamil çağlarında da əsil gənclik qaynarlığıynan folklorumuzun təbliği və təhlili naminə verdiyi müsahibələr, söylədiyi çıxışlar müdrik kamalının bəhrəsi olan cild-cild kitablarıynan yarışa girmiş kimidi. O yorulmur, bir paraları kimi yeri gəldi-gəlmədi dünən gördüyü işlərə baxıb öyünmür (buna haqqı olsa da), zərrəcə geri çəkilmir. Və bütün bunları gördükcə istər-istəməz qəlbimin tam səmimiyyətiynən dilimdə bir ifadə tələffüz edilir: - “Sədnik müəllim, sizin kimi bir alim ömrünə səksən il nədir ki?!..” Onu da deyim ki, sevimli müəllimimizin ilk kitabının dərcindən illər keçir. Və bu müddətdən sonra onun hər cildliyinin ikinci nəfəslə dünyaya gəlişinin başlanması milli folklorumuzun dəyərli tövhəsi, əbədiyaşar sənət nümunəsi kimi yüksək qiymətə layiq olur… Onun bütün tədqiqatlarını oxuduqca bir daha yəqinlik hasil edirəm ki, istər təhlilləri, istər də fərdi fikirləri və deyimləri özünüdərkdən irəli gəlir və özünə inam deməkdir. Öz müvəffəqiyyəti ilə folklorumuzun zaman-zaman yetişən korifeylərindən Yüklə 3,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|