2. Internet va kompyutr o`yinlarining paydo bo`lishi. Virtual tanishuvlar

Video O’yinlar
 
1980-yillarning boshidan beri mavjud bo’lgan video o’yinlar faqat yosh 
media iste’molchilar orasida mashhur bo’ldi. Bugungi o’yinlar yuqori darajada real landshaftlar 
va fizika simulyatsiyalarini o’z ichiga olgan uch o’lchovli o’yin o’ynashni va tarmoq ulanishi 

---

orqali boshqa o’yinchilar bilan raqobatlashish imkoniyatini ham beradi. Buning uchun ilg’or 
grafikalar va protsessorlardan foydalaniladi. Zamonaviy video o’yinlar immersiv, hayajonli va 
borgan sari interaktivdir. O’yinchilar hayotga o’xshash grafikalar va tovushlar tufayli o’zlarini 
haqiqatan ham vaziyatga tushib qolgandek his qilishadi. Video o’yinlar orqali yoshlar o’zlarining 
go’yo o’yinlarini kengaytirishlari mumkin, chunki ular askar, musofir, poyga mashinasi 
haydovchisi, ko’cha jangchilari va futbolchiga aylanadi. 
 
Bugungi kunda mashhur o’yin konsollari orasida “Nintendo Wii”, “Microsoft Xbox 360” 
va “Sony Playstation III” mavjud. “Nintendo Wii” kabi mobil o’yinlarni o’ynash imkonini 
beruvchi qo’lda ushlab turiladigan konsollar ham mavjud. Bundan tashqari, ba’zi video 
o’yinlarni shaxsiy kompyuterlarda ham o’ynash mumkin. Aksariyat video o’yinlar ekrandagi 
belgilarni boshqarish uchun tugmalar, joystiklar va boshqa qurilmalarga ega qo’lda ushlab 
turiladigan qurilmadan foydalanadi. Biroq, yangi o’yin tizimlarida harakatni aniqlovchi 
sensorlar, masalan, akselerometrlar o’yinchilarni o’yin faoliyatini yakunlash uchun butun 
tanasini harakatga keltirishga undaydi.
Mana shunday cheksiz tur va ko’rinishdagi media mahsulotlarni iste’molchi hukmiga 
havola etayotgan media makonda adashib qolmaslik, axborot xurujidan himoyalanish, 
manipulyatsiya ta’siriga tushib qolmaslik uchun tanqidiy fikrlash ko’nikmasi zarur hisoblanadi.
Tanqidiy fikrlash 
- 
qabul qilinayotgan yoki mavjud axborotlar, qarashlar, farazlarga 
tanqidiy va tahliliy yondashish. Mantiqiy analiz qilib ko’rish. Subektiv va xolis axborotlarni 
ajratish. Fakt va fikrlarni farqlay olish.
SHu o’rinda tanqidiy fikrlash deganda negativ fikrlash nazarda tutilmasligiga alohida 
e’tibor qaratish lozim bo’ladi. Mazkur ko’nikmani yosh media iste’molchilarda to’g’ri va 
mukammal shakllantirish orqali quyidagi muammolarni bartaraf etishga erishish mumkin.
–
Axborot olamida aldanib qolish yoki o’zi bilmagan holda boshqalar tomonidan 
boshqarilishning oldini olishda;
–
CHeksiz axborotning qaysi biri yolg’on, qaysi esa rost, qaysi biri nayrang, qaysi 
biri esa samimiy ekanini ajratish borasida to’g’ri
fikr yurita olmaslikda; 
–
Turli salbiy birlashmalar va guruhlar tuzog’iga tushib qolishda.
Media iste’molida tanqidiy fikrlashni qo’llashning