141 Belladonna, Halokatli ituzum

O‘simlikning nomi. Oddiy maymunjon (malina, buldurg‘un) — Rubus idaeus L., ra’noguldoshlar — Rosaceae oilasiga
kiradi (84-rangli rasm).
Bo‘yi 1—2 m ga yetadigan yarimbuta. Ildizpoyadan ikki yillik
yerustki novdalar o‘sib chiqadi. Birinchi yilgi novdalari yashil,
yog‘ochlanmagan, mayda tikanli bo‘lib, meva qilmaydi. Bu poya
qishga borib yog‘ochlanadi, tikanlari ham yo‘qoladi va kelasi yili
iyun-iyul oylarida gullaydi. Mevasi pishgandan so‘ng eski poyasi
qurib qoladi. Ildizpoyadan har yili yangi poyalar o‘sib chiqadi.
Barglari toq patli murakkab, 5—7 ta bargchadan tashkil topgan
bo‘lib, poyada uzun bandi bilan ketma-ket joylashgan. Poyaning
yuqori qismidagi barglari ko‘pincha uch plastinkali bo‘ladi.
305
Bargchasi tuxumsimon, yuqori tomoni tuksiz, pastki tomoni
esa tukli. Qo‘shimcha barglari iðsimon shaklga ega. Gullari
ko‘rimsiz, yashil-oq, qalqonsimon ro‘vakka to‘plangan. Gulkosachasi 5 ga qirqilgan meva bilan birga qoladi. Tojbargi 5 ta, otaligi va onaligi ko‘p sonli. Mevasi — qizil, danakli, murakkab ho‘l
meva. Iyun-iyul oylarida gullaydi, mevasi iyul-avgustda pishadi.
146