1. Mámleketlerge qánigelesiw imkanin beredi

Xalıq-aralıq
sawda
Xalıq-aralıq sawdanıń zárúrligi
Xalıq-aralıq sawda júdá áhmiyetli bolıp esaplanadı, sebebi mámleketler óz aymaǵında ańsat tawıp bolmaytuǵın tovarlardı basqa shet el mámleketlerinen import qıladı.
Importance of international trade
1. Mámleketlerge qánigelesiw imkanin beredi
Xalıq-aralıq qánigelesiw milliy xojalıqlardıń ónimlerin ózgertitip, ónim hám xizmetler islep shıǵarılıwın asıradı
2. Jeterliliktiń táminleniwi
Mısal: Yaponiya importsiz óz xalqın azıq-awqat penen táminley almaydı
3. Turmıs dárejesiniń jaqsılanıwı
Xalıq-aralıq sawdadan úzilsek, óz-ózimizdi azıq-awqat penen táminley alsaqda, turmıs dárejemis túsip ketedi
Importsiz bazı tovarlardı islep shıǵarıwda shiyki ónim jetispey qaladı hám olardıń ornın sıpatsız zatlar basadı
4. Shiyki zattıń kirip keliwi
Resurslardan optimal paydalanıw
Adamlardıń turmıs dárejesi asadı
Jumıs orınların jaratıw
Bahalardıń teńligi
Sapalı hám standart tovarlardı táminleydi
Jergilikli ónimler sapasın asırad
Xalıq-aralıq sawdanıń áhmiyetliligi
Merkantalizm
Xalıq-aralıq sawdanı teoriyalıq tárepten úyrenip shıqǵan merkantalizm tálimati esaplanadı. Olar mámleketde puldı saqlaw ushın onı sırt elǵe alıp shıǵıwdı qadaǵan etgen. Sawdadan túsken barlıq túsim sirt ellikler tárepinen jergilikli ónimlerdi satıp alıwǵa sarıplanıwı kerek edi. Dáslepki merkantalistler tovarlardı kóbirek sirtǵa shıǵarıw hám múmkinshiligi barınsha kemirek satıp alıw kerek degen pikirde edi. Jáne altın mámleketde toplanıwı kerek bolǵan
Mámleket
Shet el
Altın, gumıs h.t.b
Tovarlar
MERKANTALIZM
TEARIYASINIŃ MÁNISI
Keyingi merkantalistler
Keyingi merkantalistler XVI ásirdiń ekinshi yarmi XIII ásir ortalarında rawajlandı. Olardıń oraylıq pozitsiyasında aktiv sawda balans sistemasi edi. Mámleketiń baylıǵı sırtqı bazarda pulǵa aylantırılıwı kerek bolǵan tovarlar menen anıqlanadı. Usı profitsittń orayı eksport hám import tovarlar qunındaǵı farq dep esaplanadı. Sawdanıń aktiv teńsalmaqlıǵın táminlew hám sırtqı bazarlardı iyelew ushın mámleket shet el tovarlarına bajılar ornatıw arqalı importdi shekleydi hám ekspordti qollap-quwatlaydı,
Proteksionizm