Bir so‘z bilan aytganda,
go‘zallik –
ma’naviy va moddiy xususiyatga ega bo‘lgan,
ijtimoiy hayotda favqulodda ahamiyat kasb etuvchi hamda narsa–hodisalarning uyg‘unligi,
hamohangligi, mutanosibligi, maqsadga muvofiqligiga asoslangan qadriyatdir.
Go‘zallikka qarama-qarshi bo‘lgan
xunuklikni
go‘zallikning aksi deb yuritamiz. Biroq,
bunday yondashuvda qisman noaniqlik bor. Chunki uyqash va bir–biriga yaqin, yoki bir–birining
aksi bo‘lgan tushunchalardagi unsurlar u yoki bu ko‘rinishda har ikkala tushunchada ham
ishtirok etishi mumkin.
Gohida shakl va mazmun go‘zalligi bir-birini dialektik tarzda inkor etadi. Shunday
bo‘lsa–da, buning ijobiy tomonlari ham mavjud. Chunki, mazmun o‘z
vaqtida shaklning
kamchiligini ko‘rsatib, uning go‘zallashuviga turtki berib turadi yoki aksincha: ko‘rinishi
chiroyli bo‘lgan insonlarning hammasi ham ma’naviyati boy bo‘lmaganidek, yuksak fazilat
sohiblarining barchasi ham husn va chiroyda barkamol emaslar. Xunuklik bir paytning o‘zida
ham go‘zallikning, ham nafosatdan lazzatlanishning ziddidir. Chunki, xunuklik lazzatlanish
tuyg‘usi mavjud bo‘lgan jarayondan uzoqroq joyda vujudga keladi; u insonga hayrat baxsh
etishdan, uning vujudini forig‘lashdan mahrum.
Dostları ilə paylaş: