1-2- laboratoriya jumis: Su`t o`nimi ha`m oni esabqa aliw usillari

9-10- Laboratoriya jumis:
QUSLARDÍŃ MÁYEK ÓNIMDARLÍǴÍN ESABQA ALÍW HÁM BAHALAW
Awil xojaliǵi quslariniń barliq túrlerinen adamlardiń kúndelikli tirishiligi ushin eń zárúr bolǵan máyek, kus góshi hámde bir qansha ónimler alinadi.
Tawiq máyegi quraminda barliq tirishilik ushin kerekli toyimli, biologiyaliq aktiv zatlar belok, 12-13% 12% may, 1% karbonsuwlar saqlanadi, máyek beloginda almastirip bolmaytuǵin aminokislotalar saqlanadi. Qusshiliqta broyler góshi jetistiriwde broyler sanaati keyingi waqitlarda shet mámleketlerde keń rawajlanbaqta. Ózbekstanda da bul tarawdi rawajlandiriwǵa keyingi waqitlarda bir qansha itibar berilmekte. Eger tawiq 24 saat máyek tuwsa, onda tawiqlar hár kúni máyek tuwadi, eger onnan kóp waqit sarplansa, onda tawiq dem aladi. 1-2 kún dem alip soń jáne bir neshesh kún myáek beredi. Waqit ótiwi menen tawiqlar málim muǵdarda máyekti dawamli, berse, oni máyek beriw tsikli delinedi.
Tsikl (dáwir) qisqa yaki uzin boliwi múmkin. 10-15 kún máyek berse uzin, 2-4 kún máyek berse qisqa boladi, eger dáwir ishinde máyek tuwmasa oni interval dem aliw kúni delinedi.
Awil xojaliq quslariniń ónimdarliǵi bir túrde bolmaydi. Ms, tawiqlar bir jilda 250-270 hátteki 300 dana máyek beredi, Úyrekler 140-180 dana, túye tawiqlar 90-140 dana, ǵazlar bolsa 40-80 dana máyek beredi. Birinshi jili tawiqlar, túye tawiqlardiń máyek beriwi 15-20% birinshi jili kóp boladi. Ekinshi hám keyingi jillarǵa salistirǵanda kuslar ortasha kórsetkishi boyinsha kem máyek beredi.
2. Quslardiń gósh islep shiǵariwin xarakterleytuǵin zatlar tómendegiler tiri salmaǵi, ósiw tezligi, párleniw tezligi, hár bir ana tawiqtan alinǵan shóje, semiriw sipatlari, quslardiń góshliligi hám basqalar. Góshtiń sipatina may kislotaliq kuramina ósimlik hám haywanat maylarin aziqliq ratsionina qosiliwi tásir etedi. Broyler shójelerin keteklerde baqqanda, mayli gósh alinadi, olardi jerde saqlawǵa qaraǵanda salistirip qaraladi. Paydalaniwǵa bolatuǵin bólimleri shóje terisi, ishki mayi, bawir ókpesi júregi búyregi bulshiq eti asqazani kiredi. Paydalaniwǵa bolmaytuǵin bólimine súyegi, tamaǵindaǵi góshi talaǵi hám basqa bólimleri kiredi. Tawiq túye tawiq góshi júdá toyimli bolip. Góshtiń biologiyaliq bahaliliǵi beloklardiń saqlaniwi menen aniqlanadi. Almastirip bolmaytuǵin aminokislotalar, treonin, valin, leytsin, triptofan, lizin, gistidin hám basqa hár túrli aminokislotalar boladi.
3. Qusshiliqtan alinǵan ónimlerdi qayta islewden, máyek qabiǵin kuslarǵa aziqliq retinde beriledi. Moroshno tayarlanǵanda máyek kabiǵinan un tayarlanadi. Olardi hár túrli awqatlar tayarlanadi paydalaniladi. Bunnan basqa da máyektiń belogi hám sariwizinan adamlardiń hár túrli keselliklerdi dawalawda, shamallawda isletiledi. Quslardi soyǵanda olardiń bawirinan párinen qaninan súyeginen, tezeginen kopmost tayarlanadi.
4. Quslardiń ónimlerinen qus párinen hár túrli jeńil sanaatinda kópshikler tayarlawda, hár túrli mayda nárseler tayarlap adamlar ushin paydalaniladi. Bunnan tisqvri quslar dárisi jerdiń zúráátliligine tez tásir etiwshi esaplanadi. Oniń ximiyaliq quraminda 34,5—48,3% qurǵaq zat, kúl 14-40%, shiyki may 2,9-4,5% azotsiz ekstraktiv zatlar 46-48% boladi. Ortasha 1 bas tawiq , bir kúnde 175-189 dáris ajiratadi, góshli tawiqlar 276-300 gr, túye tawiqlar 450 gr, úyrekler 423 gr , ǵazlar 594 g dáris shiǵaradi.