• MƏl umat kitabçasi handbuch
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Handbuch |
- Heißt das, es geht um eine Neuformulierung des Bildungsbe- griffs
- NACHGEFRAGT „Bildung kann Handlungsmöglichkeiten eröffnen.“ Im folgenden Gesprächsausschnitt lotet der führende deut
- Ist dieses Problem nicht im Begriff der Bildung „für“ nachhaltige Entwicklung angelegt Der alte Bildungsbegriff
- Belə deyə bilərikmi ki, maarifl əndirmə başlığının yeni şəklindən danışırıq
- SUALLAR VƏ CAVABLAR “Maarifl əndirmə fəaliyyət imkanları yarada bilər”. Aşağıdakı müsahibədən olan bir parçada davamlı in
- Bugün maarifl əndirməyə ictimai problemlərin qarşısının alınması üçün bir vasitə kimi yanaşılır. Bu sualın davamlı
- Məyər bu problem davamlı inkişaf “üçün” maarifl əndirmə başlığına daxil deyil Axı köhnə başlıq nə isə “üçün”
39 38
Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit Das ist ein ganz fundamentaler Ansatz seit Platon 1 innerhalb der Bildungsidee, dass man genau das versuchen muss zu realisieren. Und wenn man eine Idee von Humboldt 2 mit
aufnehmen will, dann ist es die der „Universalität“. Was ist Nachhaltigkeit sonst, als das Ganze in den Blick zu nehmen? Man muss sich nicht an dem „für“ stören an dieser Stelle. Es ist wichtig wahrzunehmen, dass heute die Nachhaltigkeitsthe- matik die zentrale Thematik ist, wenn man für humanistische Bildung plädiert. Heißt das, es geht um eine Neuformulierung des Bildungsbe- griffs? De Haan: Nein, so würde ich das nicht sagen. Es geht darum, dass man die eigenen Ideen, die Perspektivenübernahme von Platon und die Universalitätsidee von Humboldt und auch dessen Totalitätsidee refl ektiert, wo er sagt, man muss den Menschen als Ganzen wahrnehmen. Nicht nur seinen kogniti- ven Apparat sondern mit seinem ganzen emotionalen Apparat und seiner Gefühlswelt. Deshalb ist auch das Thema Ästhetik innerhalb der Nachhaltigkeitsidee fundamental enthalten. Von daher würde ich sagen: Eine Gewinnungsidee – aus der Bildungstradition betrachtet – hat einen neuen Gegenstand, an dem sie sich abarbeiten kann. Humboldt hat das an der Antike versucht und an den antiken Statuen. Heute muss man das anhand der Nachhaltigkeitsidee machen. Die halte ich für einen Bildungsgegenstand.
Boden: Gefährdete Ressource/Naturerfahrung mit Smartpho- ne?/Biodiversität vorwärts denken!/Startschuss: UN-Weltakti- onsprogramm/Ideale Partner: Citizen Science & BNE. Jahrbuch Bildung für nachhaltige Entwicklung 2015. Wien: FORUM Umweltbildung, SS. 148-149 Gerhard de Haan ist Professor für Zukunfts- und Bildungsforschung an der Freien Universität Berlin (Institut Futur) und seit 2014 Mitglied im Rat für Nachhaltige Entwicklung (BNE). Er war von 2005 bis 2014 Vorsitzender des Deutschen Nationalkomitees der UN-Dekade „Bildung für nachhaltige Entwicklung“ und gilt seit vielen Jahren als der hervorragendste Theoretiker der BNE im deutschsprachigen Raum. 1 Platon 428/427 v. Chr.-348/347 v. Chr. war ein antiker griechischer Philo- soph. 2 Friedrich Wilhelm Christian Carl Ferdinand von Humboldt (1767-1835) war ein preußischer Gelehrter, Staatsmann und Mitgründer der Berliner Universität (heute: Humboldt-Universität). Seine Schwerpunkte lagen in der Beschäftigung mit kulturwissenschaftlichen Zusammenhängen wie der Bildungs- problematik, der Staatstheorie, der analytischen Betrachtung von Sprache, Literatur und Kunst sowie in aktiver politischer Mitgestaltung als Reformmotor im Schul- und Universitätswesen und als preußischer Diplomat. (Wikipedia) NACHGEFRAGT „Bildung kann Handlungsmöglichkeiten eröffnen.“ Im folgenden Gesprächsausschnitt lotet der führende deut- sche BNE-Theoretiker Gerhard de Haan die Möglichkeiten und Grenzen einer Bildung für nachhaltige Entwicklung aus.
den Ruf nach Bildung als Krisenbe- wältigungsinstrument für gesell- schaftliche Probleme? Wird dieser Anspruch – auch an die BNE – zu Recht gestellt? De Haan: Ich habe noch nie gesehen, dass der Bildungsbereich dazu ge- taugt hätte, eine Krise zu bewältigen. Dafür ist der Bildungsbereich, Gott sei Dank, viel zu schwach. Man kann ihn nicht einspannen, um ein gesellschaftliches Problem zu lösen, dafür ist der Bil- dungsbereich ja überhaupt nicht tauglich. Da nutzen auch alle Manipulationsmöglichkeiten nicht. Sonst wäre etwa die DDR nicht zusammengebrochen. Da haben 50 Jahre Sozialismus- programm in diese Richtung auch nicht viel bewegen können. Das muss man einfach ein bisschen nüchterner sehen und offen sagen, was wir im Bildungsbereich erreichen können, und dafür müssen wir auch stehen. Wir können Handlungs- möglichkeiten eröffnen in Richtung von Nachhaltigkeit. Ob die dann jemand ergreift oder nicht, können wir letztendlich gar nicht entscheiden. Das liegt auch nicht in unserer Hand. Insofern können wir die Lage auch etwas entspannter sehen. Aber wir würden Kinder und Jugendliche manipulieren, wenn wir ihnen vorenthalten, was denkbar ist. Das wäre Manipulation. Ist dieses Problem nicht im Begriff der Bildung „für“ nachhaltige Entwicklung angelegt? Der alte Bildungsbegriff kennt doch eigentlich keine Bildung „für“ etwas, sondern nur Bildung als Selbstreifungsprozess. De Haan: Nein, das ist nicht akademisch. Bei dem, was wir heute an humanistischer Bildung haben, ist genau das Nachhaltigkeitsthema zentral. Und zwar aus zwei wichtigen Grün- den. Erstens: Bildung für nachhaltige Ent- wicklung steht für „Perspektivenübernahme“ – sozusagen „den anderen in den Blick zu nehmen“. Unter dem humanistischen Bildungsideal versteht man die ganzheitliche Ausbildung in den Künsten und Wissenschaften in Ver- bindung mit der jeweiligen Studienfachrich- tung. Dieses Ideal geht zurück auf Wilhelm
Anspruch auf Allgemeinbildung fördern woll- te. Im humanistischen Gymnasium werden beispielsweise neben den anderen Fächern auch die klassischen Sprachen Latein und Griechisch als Grundlage der europäischen Kultur und als Beitrag einer umfassenden Menschenbildung unterrichtet. Bu Platonun 1 dövründən maarifl əndirmə ideyaları üçün fundamental yanaşmalardan biridir və bunu reallaşdırmağa çalışmaq lazımdır. Əgər Humboldtun 2 fi kirlərindən birini bura əlavə etməli olsaq onda bu “universallıq” olacaqdır. “Üçün” hissəciyi burada heç kimə mane olmamalıdır. Bunu başa düşmək vacibdir ki, bu gün davamlı olma mövzusu çox aktu- aldır, xüsusən də əgər biz klassik maarifl əndirmədən söhbət ediriksə.
De Haan: mən belə deməzdim. Söhbət şəxsi fi kirlərin, Platonun prespektiv alma və Humboldtun “Bütövlük, tamlıq” fi kirlərinin yansımasından gedir. Humboldt “Bütövlük, tamlıq” dedikdə insana bir bütün kimi baxmağı nəzərdə tuturdu. Burada yalnız onun koqnitiv aparatı yox, həm də emosional aparatı və hissləri nəzərdə tutulurdu. Buna görə də, davamlılıq fi kirləri- nin əsasını estetika təşkil edir. Bunu əsas götürərək deyər- dim ki, gələcəkdə faydalı olacaq bir maarifl əndirmə ənənəsi mövqeyindən üzərində işləyə bilən yeni obyekt qazandı. Humboldt bunu qədim dünyada və qədim heykəllər üzərində etməyə çalışmışdır. Bu gün bunu davamlılıq fi kirlərindən əsas götürərək etmək lazımdır. Mən onu maarifl əndirmənin əsası hesab edirəm.
1 Platon b.e.ə 428/427 – 348/347 illərdə yaşamış qədim yunan fi losofudur. 2 Fridrix Vilhelm Kristian Karl Ferdinand Humbolt (1767 – 1835) prussiya alimi, ictimai xadim və Berlin Universitetinin (bu gün Humboldt Universite- ti) yaradıcılarından biridir. Onun tədqiqatının əsas mövzusunu təhsil, dövlət nəzəriyyəsi, dilə analitik yanaşma, ədəbiyyat və mədəniyyət sahəsindəki elmi – mədəni əlaqələr təşkil etmişdir. O, həmçinin universitet və məktəblərdə aktiv siyasi iştirakçı və Prussiya səfi ri vəzifələrində də çalışmışdır. SUALLAR VƏ CAVABLAR “Maarifl əndirmə fəaliyyət imkanları yarada bilər”. Aşağıdakı müsahibədən olan bir parçada davamlı in- kişaf üçün maarifl əndirmə proqramının rəhbəri, alman nəzəriyyəçisi Gerhard de Haan davamlı inkişafın imkan- larını və sərhədlərini müəyyənləşdirir. Bugün maarifl əndirməyə ictimai problemlərin qarşısının alınması üçün bir vasitə kimi yanaşılır. Bu sualın davamlı inkişaf üçün maarifl əndirmə proqramına qarşı qoyulması ədalətlidirmi? Mən hələ də maarifl əndirmə sahəsinin hər hansı bir böhranın qarşısını aldığını görməmişəm. Allaha şükür olsun ki, bunun üçün təhsil sistemi çox zəifdir. Onu hər hansı bir ictimai prob- lemin həlli üçün məcbur etmək olmaz. Bunun üçün maarifl ən- dirmə sahəsi tamamilə uyğunsuzdur. Burada həmçinin digər manipulyasiyalar da kömək etməyəcəkdir. Əks halda Almaniya Demokratik Respublikası dağılmazdı. Bu istiqamətdə hətta 50 illik sosializm proqramı belə heç bir nəticə vermədi. Sadəcə buna ağıllı yanaşmaq və açıq şəkildə demək lazımdır ki, maa- rifl əndirmə sahəsində biz nələrə nail ola bilərik və bu mövqeni saxlamalıyıq. Biz davamlı inkişaf istiqamətində fəaliyyət im- kanları yaratmalıyıq. Kimsə bunu mənimsəyə biləcək ya yox, biz buna qərar verə bilmərik. Bu bizim əlimizdə deyil. Bələliklə biz vəziyyəti rahatlıqla izləyə bilərik. Əgər biz gözlənilən hadisələri uşaqlar və gənclərdən gizlətsəydik onda biz onları aldatmış olardıq. Bu həqiqətən də manipulyasiya olardı.
De Haan: Xeyr, bu aka- demik deyil. Bizim üçün bu gün klassik maarif- ləndirmənin mərkəzində davamlılıq durur. Bunun iki vacib səbəbi var. Bi- rincisi: davamlı inkişaf üçün maarifl əndirmə “prespektivlər alaraq” - belə desək “ kiminsə fi krini qəbul etmək” dir. İdeal klassik maarifl əndirmə adı altında mədəniyyət və elm sahəsində müvafi q tədqiqat profi li olan vahid bir təhsil nəzərdə tutulur. Bu fi kir Vilhelm von Humboldtun adı ilə bağlıdır, o, bununla ümumi maarifl əndirməyə təşvik etmək istəyirdi. Klassik gimnaziyada digər fənlərlə yanaşı klassik dillər- Latın və Yunan dilləri də tədris olunurdu. Çünki bu dillər Avropa mədəniyyətinin əsası və ümumi maarifl əndirmənin bir hissəsi hesab edilirdi.
Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|