Yerga ulash qurilmalarni eksplatatsiya qilishda texnik talablar

Yerga ulanuvchi jixozlarga nisbatan yerga ulagichlarni joylashtirilish joyiga qarab chiqarilgan va konturli turlarga bo`linadi. Chiqarilgan yerga ulovchi qurilmalar yerga ulagichlar maydon chegarasida chiqarilgan bo`lib, yoki maydonning bir chekkasiga umumlashtirilgan. Shuning uchun bu chiqarilgan yerga ulagichlar bir joyga umumlashtirilgan deb ataladi. Bu yerga ulagichni kamchiligi himoya kilinuvchi ob'yektdan yerga ulagichni o`zoqlashtirilganligidir. Shuning uchun himoya territoriyasi qismida tegish koeffitsenti. Shu kamchiligi bilan kuchlanishi 1000 V gacha va yerga qisqa toki yoki kichiq bo`lganda ya'ni yerga ulagichni potentsiali tegish kuchlanishini ruxsat etilgan kiymatidan oshmaganda qo`llaniladi.

Avzallik tomoni esa gruntni qarshiligi kichiq bo`lgan joyga elektrodlarni joylashtirishni tanlashni mumkinligidir. Kontur yerga ulovchi qurilmalar elektrodlar va ularni yerga ulagichlari kontur bo`yicha joylashgan bo`lib, yerga ulanishi kerak bo`lgan jixozlar joylashgan maydon ichida joylashtirilishni xarakterlaydi. Maydonda ko`p hollarda elektrodlar maydondan tekis joylashtiriladi va shuning uchun bu konturli yerga ulovchi qurilmalar taqsimlangan deb ataladi.

Chiqarilgan yerga ulagich qurilmasi konturli yerga ulagich 1- ulagich, 2-yerga ulovchi sim, 3-yerga ulanuvchi jixoz.

Himoyalab yerga ulash oldindan ko`ra bilib yerga elektr bog`lanish yoki uning ekvivalentligiga bog`lanishi bo`lib, metall tok o`tkazmaydigan qismlarda fazalarni korpusga qisqa to`tashishi bo`lganda paydo bo`ladigan kuchlanishlardan himoya qilishga aytiladi. Yerni ekvivalenti daryo suvi yoki dengiz suvi, toshkumir va boshqalar hisoblanadi. Qo`llanilishi elektr qurilmalarning qorpuslariga va boshqa tok o`tkazmaydigan qismlariga bevosita tegib ketishida tok urish xavfidan himoya qiladi. Himoyalab yerga ulagichlar ishchi va yashindan himoyalab yerga ulovchilarga bo`linadi. Ishchi yerga ulagichlar oldindan ko`ra bilib elektr zanjirlarning yakka nuqtalarini yer bilan bog`lashdir. Masalan: generator chulg`amlarining neytral nuqtalarini kuch va o`lchov transformatorlarni yey so`ndiruvchi apparatlar uzoq elektr uzatish liniyalari yordamida kundalang kompensatsiya qiluvchi reaktorlarni hamda yerni faza yoki teskari o`tkazgich sifatida qo`llanilganda.