|
Xulosa chiqarishning umumiy mantiqiy tavsifi
|
səhifə | 2/4 | tarix | 22.03.2024 | ölçüsü | 15,36 Kb. | | #181219 |
| 1-1KIDT22 Hamroyeva Ozoda(4-mavzu)Bevosita xulosa chiqarish jarayonida mulohazalarning shaklini o’zgartirish orqali yangi bilim hosil qilinadi. Bunda asos mulohazaning tarkibi, ya’ni sub’ekt va pridakat munosabatlarining miqdor va sifat tavsiflari muhim ahamiyatga ega bo’ladi. Bevosita xulosa chiqarishning quyidagi mantiqiy usullari mavjud: Bevosita xulosa chiqarish jarayonida mulohazalarning shaklini o’zgartirish orqali yangi bilim hosil qilinadi. Bunda asos mulohazaning tarkibi, ya’ni sub’ekt va pridakat munosabatlarining miqdor va sifat tavsiflari muhim ahamiyatga ega bo’ladi. Bevosita xulosa chiqarishning quyidagi mantiqiy usullari mavjud: I. Aylantirish shunday mantiqiy usulki, unda berilgan mulohazaning miqdorini saqlagan holda, sifatini o’zgartirish bilan yangi mulohaza hosil qilinadi. Bu usul bilan xulosa chiqarilganda qo’sh inkor sodir bo’ladi, ya’ni avval asosning predakati, keyin bog’lovchisi inkor etiladi. Buni quyidagi ko’rinishda yozish mumkin: I. Aylantirish shunday mantiqiy usulki, unda berilgan mulohazaning miqdorini saqlagan holda, sifatini o’zgartirish bilan yangi mulohaza hosil qilinadi. Bu usul bilan xulosa chiqarilganda qo’sh inkor sodir bo’ladi, ya’ni avval asosning predakati, keyin bog’lovchisi inkor etiladi. Buni quyidagi ko’rinishda yozish mumkin: |
|
Xulosa asosi
|
|
Xulosa
|
1
|
A
|
Xamma
|
E
|
Xech bir emas emas
|
2
|
E
|
Xech bir emas
|
A
|
Xamma S emas P dir
|
3
|
I
|
Ba’zi
|
O
|
Ba’zi S-P siz emas
|
4
|
O
|
Ba’zi emas
|
I
|
Ba’zi S emas P dir
|
Aylantirishda A-E ga, E-A ga, I-O ga, O-I ga o’zgaradi.Demak, aylantirish usuli bilan xulosa chiqarilganda “biror nimaning qo’sh inkori uning tasdig’iga tengdir”, degan qoidaga asoslanadi.
|
|
Xulosa asosi
|
|
Xulosa
|
Almashtirish turi
|
1
|
A
|
Xamma
|
A
|
Xamma P-S
|
Sof almashtirish
|
2
|
E
|
Xech bir emas
|
E
|
Xech bir P-S emas
|
Sof almashtirish
|
3
|
I
|
Ba’zi
|
I
|
Ba’zi P-S
|
Sof almashtirish
|
4
|
A
|
Xamma
|
I
|
Ba’zi P-S
|
Toraytirilgan almashtirish
|
5
|
I
|
Ba’zi
|
A
|
Xamma P-S
|
Kengaytirilgan almashtirish
|
Dostları ilə paylaş: |
|
|